محدودیت‌های مالی، عربستان را تسلیم نفوذ ایران کرده است

به گزارش خبرنگار «پارسینه» ، استراتژی عربستان سعودی در خاورمیانه سال ها بر هزنیه کردن پول در کشورها و گروه های سنی بوده است تا با نفوذ ایران مقابله کند، اما محدودیت های مالی این کشور موجب شده است تا نمایش قدرت آن هم با محدودیت مواجه شود.

زاندر اسنایدر، تحلیل گر «مائولدین ایکانومیکس»، ادامه می دهد:

سرمایه گذاری در گروه های جهادگرای سنی نتیجه دلخواه را به همراه نداشت. خیزش داعش شاهدی است که این استراتژی نتایج ناخواسته ای به همراه دارد. در واقع، تلاش عربستان برای گسترش نفوذ منطقه ایش ممکن است به کاهش قدرت ان در داخل و در شبه جزیره منجر شود.

به همین ترتیب، سعودی ها متوجه شده اند که این شیوه نمی تواند پویایی های منطقه را شکل دهد. می تواند به ایجاد مشکلاتی برای رقیبان کمک کند، اما نمی تواند سلسله رخدادهای آینده را کنترل کند. این تجربه باعث شد تا سعودی ها بیشتر متوجه مناطق نزدیک خود، همچون یمن، باشند.

همزمان، قیمت پایین نفت با تداوم بخشیدن به محدودیت های بودجه ای، نه تنها توانایی این کشور را برای تامین مالی گروه های نایب خود در منطقه در مضیقه گذاشت، بلکه بر سر انجام اقدامات نظامی متعارف در شبه جزیره عربستان هم مانع ایجاد کرد.

گشایشی برای ایران

افشای ایمیل های رد و بدل شده میان سفیر سابق ایالات متحده در اسرائیل و سفیر امارات متحده عربی در واشنگتن تاثیرات این محدودیت های بودجه ای را آشکار کرده اند.

سفیر امارات در ایمیلی می نویسد ولعیهد عربستان تمایلش به عقب نشینی از درگیری در یمن و تعامل آمریکا با ایران از طرف سعودی ها را ابراز کرده است.

در چنین موقعیتی، هم ایران و هم عربستان سعودی می دانند که مشکلات مالی ریاض توانایی های آن برای حفاظت از منافعش در پیرامون نزدیک را محدود کرده است.

یکی از پیامدهای این ضعف ان است که به ایران فرصت می دهد تا عربستان را برای پذیرش وضعیتی که نمی خواهد بپذیرد، زیر فشار بگذارد.

اما با بررسی دقیق تر، این ادعا مردود می شود.

درست است که هزینه های عربستان در دومین فصل سال جاری میلادی 1.3 درصد کاهش پیدا کرده است، اما افزایش 28 درصدی درآمدهای نفتی موجب شده تا این کاهش کندتر شود. البته با وجود تلاش هایی که عربستان برای تنوع بخشیدن به اقتصاد خود به کار بسته است، درآمدهای بخش غیرنفتی آن 17 درصد کمتر شده است.

این ها نشانه هایی از کشوری که می خواهد وابستگی کمتری به نفت داشته باشد نیست و در حالی که قیمت نفت در ماه های گذشته به آهستگی در حال افزایش بوده است، همچنان در مقیاس بلندمدت پایین است.

خالی شدن خزانه

مخارج سرویس های امنیتی و نظامی در کنار هم بیشترین مقدار بودجه کشور را به خود اختصاص می دهند که در سال 2016 به 37 درصد رسید (هرچند در سال 2017 روی 32 درصد پیش بینی شده است).

جنگ یمن چاله ای برای بودجه تحت فشار عربستان است و سعودی ها هنوز پیشرفتی واقعی برای پایان دادن به آن نداشته اند. علی رغم دو سال درگیری در جنگ داخلی، عربستان سعودی نتوانسته است درگیری را به سمتی ببرد که بتواند منافعش را تامین کند (برای نمونه، به کاهش نقش حوثی های مورد حمایت ایران در درگیری منجر شود).

توافق با ایران برای عربستان امتیاز دادن اندک نخواهد بود و می تواند راه نفوذ بیشتر ایران در مرزهای عربستان را هموار کند. هرچند، محدودیت ها در اغلب مواقع دولت ها را مجبور می کنند از بین دو گزینه بد انتخاب کنند.

اگر عربستان با تداوم درگیری در جنگی که نمی تواند ادامه دهد روبه رو است، باید نوعی توافق اشتراک قدرت با ایران را بپذیرد.

این به معنای پذیرفتن این مسئله خواهد بود که عربستان دیگر نمی تواند سرنوشت شبه جزیره را تعیین کند و باید به ایالات متحده تکیه کند تا برای حفاظت از منافع سعودی ها با دشمنانشان رایزنی کند.

در عین حال سعودی های نمی خواهند وابستگی بیشتری به ایالات متحده داشته باشند، به ویژه با توجه به تعمیق روابط ایران و آمریکا در پی کاهش تحریم های هسته ای. تمایل عربستان به فرار از باتلاق یمن نمونه ای عالی از این است که چگونه محدودیت ها می توانند توانایی یک کشور برای دنبال کردن الزامات امنیتیش را کاهش دهند.

در حالی که عربستان سعودی قطعا ترجیح می دهد با شکست دادن نایبان ایران در یمن، با نفوذ آن مقابله کند، بودجه وابسته به نفت آن مجبورش می کند تا به یک توافق وساطت شده که دست کم نفوذ ایران در شبه جزیره عربستان را محدود می کند تن بدهد. شاید این بهترین چیزی باشد که عربستان می تواند به دست آورد.