.svg)
رقابت «گذشته» و «دربند» براي حضور در اسكار ۲۰۱۴
پارسینه: گروه سينماي ايران ـ اكران زود هنگام فيلم «دربند» در شهر مشهد به گمانه زنيهايي درخصوص انتخاب اين فيلم به عنوان نماينده سينماي ايران دامن زد.
در حالي كه هنوز كميته انتخاب نماينده سينماي ايران براي معرفي به اسكار درخصوص امكان معرفي «گذشته» به جمع بندي نرسيده است از «دربند» به عنوان گزينه اي جدي براي حضور در اسكار 2014 نام برده مي شود. البته اين به شرطي است كه «گذشته» فرهادي از فهرست گزينه ها كنار گذاشته شود. فيلم هاي «يه حبه قند» و «هيس! دخترها فرياد نمي زنند» نيز مدافعاني دارند ولي به نظر مي رسد رقابت اصلي بين «گذشته» و «دربند» در جريان است.
«دربند» مناسب ترين گزينه است
جواد طوسي «دربند» پرويز شهبازي را مناسب ترين گزينه براي معرفي به اسکار دانست و گفت: بعد از آزمون و خطاهايي که طي اين سالها براي ليست اوليه فيلم هاي کانديد صورت گرفته براي همه مشخص شده که فيلم هاي کانديد در دوره هاي مختلف مبتني بر نوعي سليقه و نگاه نسبت به سينماي بومي خودمان انتخاب مي شوند. فيلم هايي که با حفظ ارزش ها مي خواهند يک گستره جهاني و سير انتقالي بعدي هم داشته باشند. حالا چقدر اين نگاه و ترکيبش مي تواند منطق پذير باشد مقوله و بحث جداگانه اي را مي طلبد.
وي ادامه داد: در وهله اول بايد در يک جا تکليف خودمان را مشخص کنيم که مي خواهيم بر پايه چه اصول و مباني عرفي و در عين حال دقيق و کارشناسي به يک انتخاب اوليه برسيم و به بهانه اش جايگاه سينماي ايران را در يک گستره جهاني به درستي تعريف کنيم. وقتي که ما هنوز در اين مسير کلنجارهاي پايان ناپذير خودمان را داريم و نگاه سليقه اي و گزينشي بر نگاه توام با اصول و قواعد حرفه اي غالب است، بعضا آن نگاه سياست زده به طور اجتناب ناپذير حاکم مي شود و زمينه سازي براي خود سانسوري بعدي فراهم مي گردد. تمام اينها دست به دست هم مي دهد و شرايطي را رقم مي زند که ما هنوز در آن گام هاي اوليه براي رسيدن به يک موقعيت و جايگاه فرهنگي جهاني مشکلات داخلي و اوليه داريم. اقتضا مي کند در اين فضاي جديدي که در سينماي ايران ايجاد شده از اين فرصت بدست آمده به درستي استفاده کنيم و آن تعريف مناسب، منطقي و قاعده مند حرفه اي را لااقل براي آن حضورهاي جهاني به موقع داشته باشيم. البته بدون اينکه بخواهيم نقاط خدشه پذيري را بر آن جايگاه مستقل فرهنگي خودمان ايجاد کنيم. اگر اين اتفاق بيفتد، فکر مي کنم آن انتخاب مطلوب، ايده آل و کارشناسي شده خيلي سهل الوصول تر است تا اينكه مدام ما بخواهيم سر ميز مذاکره در يک فضاي سياست زده به طور مقطعي به انتخاب هايي برسيم که تداوم همان آزمون و خطا باشد.
طوسي خاطرنشان ساخت: در گذر از اين وضعيت که يک نگاه مطلوب و آرماني را پيش رو دارد در همين فيلم هايي که الان بيشترين احتمال را براي کانديد شدن دارند، هر يک مي توانند مشخصه هاي مستقلي براي بحث و بررسي و در اولويت قرار گرفتن، داشته باشند.
وي افزود: بدون در نظرگرفتن سليقه شخصي ام بايد بگويم که به نظرم مثلا «يه حبه قند» ميرکريمي به لحاظ وابستگي به مشخصه هاي يک سينماي ملي و بومي از نقاط ارزشمندي برخوردار است. به خصوص که سعي کرده يک زبان مناسب بصري هم براي اين دنياي آميخته با شور، اميد و تلخي خلق کند. به هر حال اين فيلم يک شيوه جديد از زندگي ايراني است. در مورد فيلم «گذشته» فرهادي هم در عين اينکه نمي خواهم ارزش هاي مستقل اين اثر را از نظر يک زبان متفاوت روايت و به خصوص جزئياتي که همواره در مقوله کارگرداني فرهادي است ناديده بگيرم، اما چون تهيه کننده و پروداکشن اش خارج از يک مجموعه ايراني شکل پيدا کرده خيلي نمي توانم اين فيلم را به عنوان نماينده مناسب سينماي ايران قلمداد کنم. «يک پذيرايي ساده» حقيقي هم يک نگاه متفاوت جسورانه در جهت دستيابي به فرم و زبان سينماست. در حوزه سينماي بي رونق و ناکارامد ما، متأسفانه کمتر چنين تجربياتي به چشم مي خورد و من ضرورت و تداومش را جدا يادآوري ميکنم، اما در خصوص «دربند» پرويز شهبازي بايد بگويم که در کنار فيلم هاي ديگر از جنبه هاي مختلف نمونه بهتري از سينماي دو وجهي برخوردار است که هم مي تواند مخاطبان مستقل فرهنگي را داشته باشد، هم مي تواند يک ارتباط بي واسطه و فراگير با طيف هاي مختلف جامعه به لحاظ مضمون اجتماعي که دارد برقرار كند و هم در تداوم فيلمسازي شهبازي يک سير تکاملي و منطقي محسوب مي شود. يعني از «دربند» نمي توانيم به عنوان يک پس رفت در ادامه «نفس عميق» و «عيار 14» نام ببريم و اين فيلم از جنبه هاي مختلف مضموني، تماتيک، ساختاري و شيوه روايت پردازي جايگاه قابل دفاعي را دارد.
طوسي يادآورشد: «دربند» نسبتي با جامعه ملتهب معاصر ما دارد و در عين حال توانسته يک زبان سينمايي معقولانه اي را براي بار مضموني اي که دارد انتخاب کند. ضمن اينکه مي تواند نمونه اي براي سينماي اجتماعي ـ فرهنگي باشد چون نه مخاطبش را ناديده مي گيرد و نه نسبت به دوران خودش نگاهي منفعل و سترون دارد. با آن حضور مهاجمي که دوربين شهبازي نسبت به دنيا و جامعه معاصر دارد نهايتا از يک نقطه انتخاب محوري بهره مي برد که آن شخصيت زن فيلم است که در گذر از تمام اين التهابات و فضا و شرايط هولناک مي تواند هويتمندي مستقل خودش را حفظ کند. به عقيده من اين يک نقطه تشخص يافته براي فيلمي است که شخصيت محوري نهايتا در يک گستره آرماني در معرض ديد بيننده قرار مي گيرد و مي تواند سير انتقالي بعدي را براي قابل استناد بودن (هم براي يک نسل و هم الگو قرار گرفتن) داشته باشد. تمام اين موارد دست به دست هم مي دهد که «دربند» از زاويه ديد من در مرحله بالاتري براي انتخاب در حضور جهاني قرار بگيرد.
وي ادامه داد: به اعتقاد من براي جهاني شدن در درجه اول بايد اينجايي بود. فيلم «دربند» در کنار فيلم خوب «يه حبه قند» از مشخصه ها و مولفه هاي اينجايي بودن اوليه برخوردار است و در کنارش آن توانمندي هاي بالقوه و بالفعل را براي حضور جهاني مي تواند داشته باشد.
معمولاً فيلمي انتخاب مي شود كه به جامعه ايران نزديك تر باشد
احمد طالبي نژاد نيز در اين خصوص در گفت و گو با «باني فيلم» خاطرنشان ساخت: فکر مي کنم تمام فيلم هايي که در حال حاضر راجع به آنها صحبت است شايستگي حضور در اسکار را دارند يعني بحث سليقه من يا ديگران نيست که مثلاً بگوييم «يه حبه قند» ايراني تر از «گذشته» است. اين فيلم ها مجموعا محصول تفکر، انديشه و سليقه فيلمسازان ايراني در سال هاي اخير است. البته راهيابي به اسکار به شرايط هم بستگي دارد (مثلا درکشور خودشان و آمريکا به اکران عمومي رسيده باشد و...).
وي افزود: من تعصب خاصي روي فيلمي ندارم. البته معمولاً درکميته انتخاب اسکار فيلم هايي را انتخاب مي کنند که به نوعي از درون جامعه ايران بيرون آمده باشد. به عبارت ديگر نمايش وضعيت فعلي جامعه ايران برايشان از جذابيت بيشتري برخوردار است تا نمايش فيلمي مثل «گذشته» فرهادي که در فرانسه مي گذرد. اگر چه شخصيت اصلي اين فيلم هم ايراني است، اما شايد در مورد آن بگويند اين فيلم اساسا به لحاظ تفکر اروپايي است. در واقع درباره ايران نيست ولي فيلم هاي ديگر هر کدام به نحوي گوشه اي از شرايط اجتماعي ايران را به معرض ديد عموم مي گذارند. اين مسئله اي است که در تمام جشنواره ها ديده مي شود و فقط مختص به مراسم اسکار نيست. مديران اينگونه مراسم در همه جا مشتاقند از طريق اين فيلم ها به قول معروف افشاگري کنند به خصوص در مورد کشورهايي مثل ما.
فيلم مناسب اسكار نداريم
خسرو دهقان با بيان اين مطلب كه انتخاب مناسب ترين فيلم براي معرفي به اسكار را بايد با ذائقه اسكار سنجيد، به «باني فيلم» گفت: اگر اسكار را بشناسيم نبايد به اين توجه كنيم كه خودمان چه دوست داريم. به عنوان مثال آشپز يك رستوران نه براي دل خوشي خودش بلكه طبق خواست مشتري آشپزي مي كند. در اينجا كسانيكه مي خواهند فيلم به اسكار معرفي كنند چون مي خواهند به نوعي متاع بفروشند بايد ببينند ذائقه خريداري مثل اسكار به كدام فيلم است. در واقع شاخصه اصلي اين است.
دهقان ادامه داد: به نظرم چون فرهادي يك بار اسكار گرفته احتمال برد دوباره اش كمي ضعيف است. تا جايي كه حافظه تاريخي من ياري مي كند تا به حال سنت تكرار يك جايزه را به اين شكل قبلاً در اسكار نداشتيم. البته غيرممكن نيست ولي غير محتمل است. از باقي فيلم هاي ديگر هم هيچكدام را مناسب با ذائقه اسكار نمي بينم. مثلاً فكر نمي كنم «يه حبه قند» جذابيتي براي اسكار داشته باشد و ديگر فيلم ها هم به همين ترتيب. در حقيقت اين فيلم ها را اسكار پسند نمي بينم، اما به هر حال حضور در اسكار خوب است.
براي اسکار سينماي قصه گو از جذابيت زيادي برخوردار است
شاهين امين نيز در اين باره گفت: «گذشته» اگر امتيازهاي لازم به عنوان يک محصول ايراني را داشته باشد بهترين گزينه است. در اسکار نکته مهم علاوه بر کيفيت فيلم، پخش کننده آن است. بنابراين بايد ديد کدام فيلم در آنطرف از پخش کننده بهتري برخوردار است. بنا بر اين تفاسير «گذشته» نسبت به باقي فيلم ها شرايط بهتري دارد.
امين ادامه داد: براي اسکار سينماي قصه گو از جذابيت زيادي برخوردار است و قطعا بهتر جواب مي دهد. مثلاً «يه حبه قند» هم به دليل نوع فضاسازي و روايتي که دارد شايد مورد توجه قرار بگيرد، به شرطي که پخش کننده خوبي داشته باشد و بتواند آن را به نحو شايسته اي ارائه دهد. بعضي از سايت ها از «خسته نباشيد» هم به عنوان يکي از کانديداها نام بردند كه به نظرم فيلم خامي براي حضور در اسکار است هر چند آن را دوست دارم و به نظرم فيلم خوبي است.
اگر «گذشته» انتخاب نشود «دربند» بهترين گزينه است
عباس ياري منتقد و دبير اجرايي ماهنامة فيلم نيز در اين رابطه به سوره سينما مي گويد: «اگر گذشته را به دليل اين که در ايراني بودن آن شبهه وجود دارد، کنار بگذاريم، من به فيلم دربند ساختة پرويز شهبازي رأي مي دهم، چون در ساختار، بازي و پرداخت، به خوبي جامعة ايراني را به نمايش مي گذارد. البته فيلم خسته نباشيد ساختة محسن قرايي هم به دليل جذابيت هاي توريستي که دارد و برخورداري از پتانسيل همذات پنداري با مسافر خارجي، مي تواند موفق باشد. اين فيلم براي مخاطب بين المللي جذاب است».
«گذشته» بهترين انتخاب است
اسماعيل ميهن دوست کارگردان سينما و منتقد هم فيلم اصغر فرهادي را انتخاب مي کند: «اگر گذشته اين امکان را داشته باشد که به عنوان محصولي از ايران فرستاده شود، نظر من روي همين فيلم است. ساختة فرهادي اجرايي استاندارد دارد و داستان آن مي تواند با مخاطب غربي و شرقي ارتباط برقرار کند. همچنين با توجه به سابقة فرهادي در عرصة جهاني و اسکار، احتمال موفقيت اين فيلم بالاتر از گزينه هاي موجود ديگر است».
رييس کمپاني «سوني پيکچرز » : «گذشته» به فهرست نهايي نامزدهاي اسكار راه پيدا مي كند
رييس کمپاني «سوني پيکچرز کلاسيک» گفت: «به عقيده ما و آکادمي اسکار، ايران بهترين کشور براي ارائه «گذشته» در رقابت هاي اسکار است.»
مايکل بارکر طي مصاحبه اي در فضاي مجازي و ايميلي با ايسنا به برخي از سوال هاي مطرح شده درباره فيلم «گذشته»ي اصغر فرهادي پاسخ گفت، در اين مصاحبه مدير اين کمپاني نسبت به موفقيت جديدترين اثر اين کارگردان ايراني، بسيار اميدوار است.
رييس کمپاني سوني پيکچرز کلاسيک در خصوص اينكه «شما به عنوان پخش کننده بين المللي فيلم «گذشته»، اکران جهاني اين فيلم را تاکنون چگونه ارزيابي مي کنيد؟ و واکنش مخاطبان بين المللي به اين اثر چطور بوده است؟ پاسخ داد: «به عقيده منتقدان آمريکاي شمالي، «گذشته» در جشنواره کن امسال محبوب ترين فيلم بود. نقدها آن قدر با اشتياق نوشته شده اند که به ما اين اطمينان را داد که اين فيلم زمان اکران در ماه دسامبر با استقبال مخاطبان آمريکايي روبرو خواهد شد.استقبال از «گذشته» در جشنواره فيلم «تلورايد» که دو هفته پيش در آمريکا برگزار شد، حتي از نمايش «جدايي نادر از سيمين» در دو سال پيش در همين فستيوال هم بهتر بود. بسياري از اعضاي آکادمي اسکار از جمله «مايکل مور» کارگردان، «رالف فينز» بازيگر،«کتلين کندي» تهيه کننده فيلم هاي «استيون اسپيلبرگ» و «فرانک مارشال» تهيه کننده بنام سينما در جمع تماشاچيان بودند و واکنش مثبتي به فيلم داشتند. دو هفته پس از آن، اين فيلم به عنوان يکي از فيلم هاي انتخاب شده براي شب افتتاحيه جشنواره بين المللي فيلم «تورنتو» به نمايش درآمد. طي اين مراسم که در سينماي مجلل «الگين» برگزار شد، باز هم پس از نمايش فيلم تمام 1200 نفر حاضران به احترام آقاي فرهادي ايستادند و وي را تشويق کردند. «گذشته» حتي بيشتر از «جدايي» با واکنش هاي احساسي مخاطبان آمريکايي مواجه شده است. وقتي اکران اين فيلم در دسامبرآغاز شود، ما انتظار يک موفقيت بزرگ را داريم. «گذشته» در بسياري از سينماهاي سرتاسر آمريکا به روي پرده خواهد رفت.»
مايکل بارکر در پاسخ به سوال دومي که حول موضوع معرفي «گذشته» به آکادمي اسکار براي شرکت در بخش بهترين فيلم خارجي بود، پاسخ داد:«ما واقعا اميدواريم ايران «گذشته» را به عنوان نماينده خود به بخش بهترين فيلم خارجي اسکار معرفي کند. ما بر اين باوريم که اگر اين فيلم در اين بخش شرکت کند، به فهرست پنج نامزد نهايي راه پيدا مي کند. اين واقعيت که اصغر فرهادي به عنوان يک استاد فيلمسازي از ايران در دنيا شناخته شده و همچنين تجربه برخورد مخاطب آمريکايي با فيلم «گذشته» به ما دلگرمي مي دهد که «گذشته» احتمالا يکي از پنج نامزد نهايي خواهد شد. در تاريخ برگزاري رقابت هاي آکادمي اسکار، بسياري از فيلمسازان بخش بهترين اثر خارجي زبان چندين بار براي اين جايزه نامزد شده اند. اصغر فرهادي به عنوان يک کارگردان تراز اول در جهان شناخته مي شود و احترامي که در جامعه سينمايي آمريکا برايش قائل هستند، او را شايسته ي بارها نامزد شدن و حتي چندين بار بردن اين جايزه در عمر حرفه اي اش مي کند.»
او در پاسخ به اينکه درباره تمايل آن ها نسبت به معرفي «گذشته» از سوي ايران به آکادمي اسکار پرسيده شده، مطرح کرد:« ما و آکادمي اسکار، از همان آغاز ايران را بهترين کشور ممکن براي معرفي «گذشته» مي دانيم. «گذشته» يکي از موارد نادري است که ويژگي هاي نامزدي از سوي هر دوکشور ايران و فرانسه را دارد. اما از نگاه آکادمي، چون اصغر فرهادي «کنترلي خلاقانه» روي تمام جنبه هاي فيلمش داشته و در مقام نخست، يک فيلمساز ايراني است؛ ايران کشور مناسب براي ارائه اين فيلم است. سال گذشته ما مفتخر بوديم «عشق» ميشل هانکه که شرايطي مشابه داشت را عرضه کنيم. آقاي هانکه کارگردان بزرگ اتريشي است اما فيلمش را با بازيگران و عوامل فرانسوي در فرانسه ساخت. فرانسه اين فيلم را ارائه نکرد. اتريش بود که سال گذشته «عشق» را براي جوايز نامزد کرد و جايزه بهترين فيلم خارجي را بدست آورد. «عشق» دومين فيلم نامزدشده آقاي هانکه طي سه سال در اين بخش بود. («روبان سفيد» ديگر اثرنامزدشده از هانکه بود). ما فکر مي کنيم تاريخ مي تواند اين بار با «گذشته» آقاي فرهادي تکرار شود.»
«رييس کمپاني سوني پيکچرز کلاسيک» دوباره تاکيد کرد: «ايران بهترين کشور ممکن براي معرفي «گذشته» است. بنا بر دلايلي که پيش از اين ذکر شد، تاريخ آکادمي اسکار هم مويد چنين ادعايي است. اما بايد به يک عامل فرهنگي بسيار مهم توجه کرد؛ جوهر و احساس «گذشته» و مفهوم و نگاه فيلمساز در اين اثر درام تنها مي تواند از روح، نگاه شرقي وايراني نشات گرفته باشد. اين اثر در رده ديگر فيلم هاي آقاي فرهادي ساخته شده و روح بهترين هاي سينماي انساني ايران را در خود دارد. «گذشته» به طور ويژه درباره يک خانواده است، موضوعي که همواره در آثار آقاي فرهادي محوري بوده است.»
مايکل بارکر درباره پيش بيني اش از راهيابي فيلم اصغر فرهادي به فهرست پنج نامزد نهايي بخش بهترين فيلم خارجي جوايز اسکار هم گفت: «به دليل اشتياق فراوان تماشاچيان به آخرين اثر اين فيلمساز و واکنش هاي مثبت منتقدان و اين که ما فيلم را براساس يک برنامه ريزي دقيق، درست در زمان رأي گيري از اعضاي اکادمي در آمريکا اکران مي کنيم وهمچنين محبوبيت حاصل از آن در ماه دسامبر، اطمينان داريم اين فيلم شانس فوق العاده اي را براي راهيابي به اين مرحله در دست دارد. دليل اصلي حس اطمينان ما اين است که به باور ما و بسياري، «گذشته» يکي از بهترين فيلم هاي امسال در مقايسه با آثار ديگر کشورها از جمله آمريکاست.»
ارسال نظر