کتاب‌های ایرانی در کشور همسایه ۱ میلیارد تومان فروش دارند!

پارسینه- گروه فرهنگی: تقریبا 4 ماهی از اعلام رسمی تصمیم جدید انتشارات الهدی می‌گذرد، تصمیمی که قرار شد، نتیجه‌اش این باشد که این انتشارات به جای رقابت با ناشران و کتاب‌فروشان افغانستان، همراه آنها باشد و حلقه واسطی بین صنعت نشر ایران و افغانستان باشد تا جدیدترین و بهترین کتاب‌های افغانستان را با امن‌ترین و سریع‌ترین شیوه ممکن به دست کتاب‌خوان‌های افغانستان برساند.

الهدی به مدت 10 سال در کابل دو کتاب فروشی داشت و به عنوان تنها فروشگاه فروش کتاب‌های ایرانی در افغانستان فعالیت می‌کرد، اما حیدر کلهری معاون بازرگانی این انتشارات در گفت‌وگو با خبرنگار فارس،‌ خبر از تغییر رویکرد این انتشارات در افغانستان داد و گفت: همان طور که می‌دانید 98 درصد کتاب‌های افغانستان از کشور ما تهیه می‌شود و ما متوجه شدیم این پتانسیل را داریم که به عنوان تامین کننده اصلی کتاب در افغانستان عمل کنیم نه به صورت فروشنده جزئی کتاب‌های خودمان و با توجه به ارتباط خوبی که با ناشران ایرانی و ناشران افغانستانی داریم این ارتباط دو سویه برقرار شده است.

کلهری در آن مصاحبه این کار هم برای ناشران ایرانی، هم برای ناشران افغانستانی و هم برای الهدی به صرفه دانسته بود و گفته بود از این پس ناشران افغانستانی بدون تحمل هزینه‌های سفر و ویزا گرفتن و مشکلات احتمالی پیش رو می‌توانند کتاب‌های ایرانی را به راحتی از الهدی تهیه کنند و ناشران ایرانی هم به راحتی با توجه به بازار خوب کتاب در افغانستان می‌توانند کتاب‌هایشان را به فروش برسانند و در این چرخه کتاب‌های بیشتری هم به افغانستان می‌رسد.

اکنون پس از گذشت تقریبا 5 ماه از این اعلام و تغییر رویکرد انتشارات الهدی به سراغ فعالان فرهنگی افغانستان رفتیم و از آنها درباره نتایج این تغییر رویکرد و تاثیری که در در ارتباط نشر دو کشور دارد، پرسیدیم. ما در این گزارش به دنبال این نکته بودیم که آیا این اقدام موفقیت آمیز بوده یا نه و اگر موفقیت آمیز است چه نکته‌ها و ظرایف دیگری باید در این ارتباط رعایت شود تا بهترین نتیجه‌ها در ارتباط این دو کشور هم دین و هم زبان در حوزه نشر و کتاب بیفتند.


**کتاب‌های دانشگاهی به موقع رسید/ سالانه یک میلیارد تومان کتاب ایرانی در افغانستان فروخته می‌شود

محمد ابراهیم شریعتی مدیر انتشارات عرفان که هم در ایران فعالیت می‌کند و هم در افغانستان، درباره این اتفاق و توزیع کتاب توسط انتشارات الهدی گفت: دانشگاه‌ها و مدارس در افغانستان از روز 5 فروردین آغاز به کار می‌کنند. کتابهای دانشگاهی امسال خوب به افغانستان رسید و با وجود اینکه 48 دانشگاه خصوصی در افغانستان راه افتاده و در همه رشته‌های علوم پزشکی، علوم انسان و فنی مهندسی، دانشجو داریم، همه کتاب‌ها تقریباً از ایران تهیه می‌شود. امسال این کتاب‌ها را به راحتی از ایران تهیه کردیم و با استقبال روبرو شدیم.

شریعتی فضای ارتباطی ایران و افغانستان در حوزه نشر را بهتر از سال‌های گذشته و خیلی عالی دانست و مقدار فروش کتاب‌های ایران در افغانستان را چیزی در حدود 1 میلیارد تومان ارزیابی کرد و درباره تصمیم انتشارات الهدی گفت: الهدی همزمان با ما یا حتی زودتر از ما در افغانستان فروشگاه زد و تا نیمه سال 91 در کابل فروشگاه کتاب داشت مثل ما که فروشگاه کتاب داریم. اما از نیمه دوم سال 91 فروشگاه‌ها را واگذار کردند و تصمیم گرفتند در افغانستان پخش کننده کتاب باشند و ما هم استقبال کردیم و و خیلی علاقه‌مند هستیم که این طرح به ثمر برسد و مفید باشد.

مدیر انتشارات عرفان درباره اینکه آیا نحوه فعالیت‌های الهدی در افغانستان تا کنون موفقیت آمیز بوده یا نه، هم به ذکر این نکته اکتفا کرد که کار را تازه شروع کرده‌اند و نمی‌توان به این زودی ارزیابی کرد و با اشاره به یکی از مشکلاتشان با یکی از ناشران ایرانی اظهار داشت: مثلاً قرار شده الهدی برای ما از انتشارات سمت کتاب بخرد، با اینکه سمت یک سال به ما کتاب نفروخت کلی ما اذیت شدیم و خسارت کردیم، اما امسال کتاب‌هایمان را 10 درصد ارزان‌تر از طریق الهدی تهیه کردیم و اگر سمت به ما30 درصد تخفیف می‌داد، الهدی به ما با 20 درصد می‌دهد.


**منابع معرفی شده استادان، از کتاب‌های ایرانی است

از دیگر نکات جالبی که مدیر انتشارات عرفان به آن اشاره کرد، ارتباط استادان دانشگاه‌های افغانستان با ایران و معرفی کتاب‌های ایرانی به دانشجویان است. شریعتی به عنوان کسی که در افغانستان کتاب می‌فروشد خود را مجبور به تهیه کتابهای دانشگاهی از ایران می‌داند چون از طرف استادها معرفی می‌شوند و این ارتباط به خصوص در رشته‌های علوم انسانی پر رنگ‌تر است با اینکه 20 درصد تخفیف را برای کتاب‌های دانشگاهی کم می‌داند و به دلیل ارزانی کتاب‌ها و بالا بودن هزینه حمل و نقل فروش‌ کتاب‌های سمت را به صرفه نمی‌داند و معتقد است باید با استادان کنار بیاییم که برای سمت جایگزین پیدا کنند.

علی مدد رضوانی مدیر دفتر تهران خانه ادبیات افغانستان هم درباره فضای کلی ارتباط ایران و افغانستان در حوزه نشر گفت: تنها ناشری که خیلی خوب بین ایران و افغانستان کار می‌کند انتشارات عرفان است و نه تنها کتاب‌های خودشان را به افغانستان می‌برد، بلکه کتاب‌های ایران را نیز به افغانستان وارد می‌کند .

وی درباره مشکلات موجود در این راه ارتباطی معتقد است که اوایل حکومت کرزای مشکلات و موانع زیاد وجود داشت. مثلاً کتابی مثل صحیفه سجادیه و خیلی از کتاب‌های دیگر که فکر می‌کردند چالش قومی به وجود می‌آورد، از ورودشان جلوگیری کردند و به داخل آب رودخانه هیرمند ریختند. اما او وضعیت الان را کمی بهتر می‌داند که وضعیت آزادی بیان نسبت به قبل بهتر شده است.

رضوانی سهم انتشارات الهدی در توزیع کتاب در افغانستان را خیلی خوب می‌داند و معتقد است اگر ناشران دیگر ایرانی هم وارد این فضا شوند، خیلی خوب است چون در افغانستان دانشجو و دانش‌آموز زیادتر از قبل شده و به همان نسبت تقاضا برای کتاب زیاد است.

**مجموعه شعرهای شاعران ایران را به افغانستان برسانید

رضوانی کتاب‌های مورد نیاز مردم افغانستان را مرتبط با فارسی ستیزی دولت این کشور دانست و گفت: اخیراً هجمه‌هایی به زبان فارسی وارد می‌شود و دولت افغانستان می‌گوید که با لهجه‌های بیگانه مبارزه کند اما شاعران و نویسندگان افغانستان به این اقدامات واکنش نشان دادند اگر کتاب‌هایی که واقعاً نیاز افغانستان وارد شود، خیلی به از بین بردن این فضا کمک می‌کند.

وی چون زبان فارسی را مورد هجمه می‌داند و خودش هم شاعر است، مجموعه شعرهای شاعران به نام ایرانی را مهم‌ترین نیاز مردم افغانستان در میان کتاب‌ها می‌داند که ورودش هم به نفع مردم افغانستان است و هم به نفع زبان و ادبیات فارسی.

صادق دهقان مدیر روابط عمومی خانه ادبیات افغانستان هم درباره فضای کلی ارتباط ایران و افغانستان در حوزه نشر معتقد است، که تا کنون تمرکز ناشرانی که در نمایشگاههای کتاب افغانستان شرکت می‌کردند، روی کتابهای مذهبی سطح پایینی بود که شاید سالها در انبارهایشان مانده بود و صرفا جهت خالی نبودن عریضه شرکت می‌کردند و توجهی به نیاز مخاطبان افغان نداشتند.

**قیمت کتاب برای مخاطبان افغانستان خیلی مهم است

دهقان معتقد است که ناشران ایرانی به این نکته توجه نمی‌کردند که ساختار مذهبی افغانستان با ایران متفاوت است و 70 درصد جمعیت افغانستان را اهل تسنن تشکیل میدهند و فقط 30 درصد شیعه هستند و آن کتاب‌ها در حالی ارسال می‌شد که حتی بین شیعیان خود ایران هم از جذابیت و فروش خوبی نداشت.

به عقیده این فعال فرهنگی افغانستان کتاب‌ها نباید با جهت گیری‌های خاص وارد افغانستان شود و باید کتاب در موضوع‌های گوناگون و برای افکار متفاوت وارد افغانستان شود تا یک نگاه یک سو نگرانه به الهدی ایجاد نشود.

وی همچنین قیمت را عامل مهمی در فروش کتاب‌ها می‌داند که همین عامل باعث شده بود کتاب‌های خوب و مورد نیاز افغانها از ایران به پاکستان برود و با کیفیت بسیار پایین و نامرغوب چاپ و با قیمت مناسب وارد افغانستان شود.

اینکه رویکرد انتشارات الهدی برای ورود کتاب به افغانستان باید چگونه باشد، مساله دیگری بود که دهقان درباره آن گفت: الهدی باید کتابهای خوب را در زمینه‌های دانشگاهی و کتاب‌های خوب ترجمه شده را با توجه به نیاز افغانستان و با قیمت مناسب وارد کند. همچنین باید حساسیت روی زبان فارسی بالا باشد چون زبان فارسی در افغانستان مظلوم واقع شده و اخیرا نیز هجمه جدیدی علیه این زبان در افغانستان شروع شده است.

این فعال فرهنگی امیدوار است که آسیب‌های زبان مشترکمان در افغانستان شناسایی شود و راهکارهای مناسب برای جلوگیری این آسیب‌ها انتخاب شود.

در مجموع می‌توان گفت فعالان فرهنگی افغانستان از این اقدام الهدی برای توزیع کتاب‌های ایرانی در افغانستان استقبال می‌کنند و تعداد زیاد دانشجوها و دانش آموزان بازار خوبی را برای کتاب‌های ایرانی در افغانستان به وجود آورده است. ضمن اینکه توجه به زبان و ادبیات فارسی، از دیگر دغدغه‌های اهل کتاب مخاطبان افغانستان است و نیازی که هم زبانان ما را در آن سوی مرزهای شرقی بر آن داشته تا منتظر رسیدن کتاب‌های خوب ادبی به کشورشان باشند.