میزان مصرف سیگار توسط دختران ایرانی
پارسینه: دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات گفت: ایرانی ها روزانه معادل ۳۰ میلیارد تومان سیگار میکشند. سالانه نزدیک به 60 میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف میشود که بین 15 تا 25 میلیارد آن قاچاق است.
محمدرضا مسجدی امروز در نشست خبری که به مناسبت هفته ملی بدون دخانیات برگزار شد، افزود: فتوای آیتالله میرزای شیرازی در منع استعمال دخانیات که مربوط به 122 سال پیش است، بسیار مهم است زیرا از نظر قدرت و تأثیر همانند آن را در ادیان دیگر ندیدهایم.
وی ادامه داد: بسیاری از جهشها و رخدادهای اجتماعی و سیاسی در چند قرن اخیر را به وجود آوردهایم اما در نگهداری، حفاظت و ادامه آن مشکل داشتهایم. در بحث مبارزه با دخانیات چندین بار مقام اول را در جهان دریافت کردهایم، پیشگام هستیم اما با وجود اینکه حرکت را آغاز کردهایم و الگو میشویم اما در جا میزنیم و عقبگرد داریم.
مسجدی با اشاره به اینکه هم اکنون کشورهای عربستان و مصر در بحث کنترل دخانیات از ما جلو زدهاند ، تصریح کرد: طبق قانون،استعمال دخانیات در اماکن عمومی ممنوع است، آیا مطب دکتر اماکن عمومی نیست یا قهوهخانه و تاکسی محل عمومی حساب نمیشود که به راحتی سیگار و قلیان مصرف می شود؟
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات با اشاره به 3 ضلع مثلث دخانیات متشکل از تقاضا، عرضه و مصرف، گفت: در ضلع اول باید سیگار موجود باشد تا افراد آن را مصرف کنند برای هر 3 محور مفاد قانونی موجود است اما ضعیف عمل میکنیم.
وی افزود: هر کالای مصرفی که تبلیغ میشود برای سود بیشتر عرضه میشود بنابراین در حال حاضر شرکتهای دخانیات با تبلیغات جدید به دنبال سود بیشتر هستند.
وی گفت: این شرکتها در حال حاضر جوانان و نوجوانان، دختران و زنان را گروه هدف قرار دادهاند چرا که این گروه به دنبال نوآوری و شخصیتزایی هستند.
مصرف سیگار در دختران ایرانی 3 درصد است
مسجدی ادامه داد: میزان مصرف سیگار در کشورهای اسلامی از جمله ایران در دختران حدود 3 درصد است و در مردان این آمار 28 درصد است بنابراین این شرکتها به دنبال مصرف بالا در زنان هستند تا سودآوری بیشتری داشته باشند.
وی گفت: در حال حاضر با تبلیغ سیگارهای مخصوص زنان، مستقیم و غیر مستقیم در کشور تبلیغ میشود که نیازمند اقدامات فرهنگی است.
اجرای طرح پیشگیری از استعمال دخانیات در مدارس پس از7سال
مسجدی از انجام توافقاتی با وزارت آموزش و پرورش برای اجرای طرح پیشگیری از استعمال دخانیات در مدارس (پاد) خبر داد و گفت: قرار است این طرح در مقاطع ابتدایی و راهنمایی به زبان دانشآموزان اجرایی شود و از روشهای تأثیرگذار استفاده شود.
وی در پاسخ به اینکه برخی خانوادهها نسبت به درج مطالب مربوط به دخانیات در کتابهای درسی معترض هستند، گفت: اینکه در کتابهای درسی مطالبی درج شود وظیفه شورای ویژه طراحی مطالب در آموزش و پرورش است و یک کار تخصصی است.
مسجدی ادامه داد: این برنامه در مورد مطالب درسی نیست بلکه استفاده از روشهایی است که با اقدامات پژوهشی و تربیتی به دانشآموزان آموزش میدهد چرا که هر مطلبی که در کتابهای درسی آمده به باور کودکان افزوده نشده است.
پایلوت طرح «پاد» در اولین شهر بدون دخانیات
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات گفت: با این اوصاف بعد از 7 سال با وزارت آموزش و پرورش به تفاهم رسیدهایم و طرح پایلوت آن را در شهرستان ورامین آغاز میکنیم. این شهرستان به مناسبت پنجاهمین قیام ورامین و به مناسبت 15 خرداد به عنوان اولین شهر بدون دخانیات اعلام میشود چرا که بستر آن از سوی شورای شهر، شهرداری و سایر ارگانهای این شهرستان فراهم شده است.
وی با بیان اینکه با وجود قانون مبارزه با دخانیات فضای تهران فضای بدون دخانیات نیست، تصریح کرد: هر اقدامی تدریجی و نسبی اثرگذار است و با برخورد فیزیکی اثربخش نخواهد بود بنابراین کار قهری جواب نمیدهد.
مسجدی افزود: طبق قانون، فروش دخانیات به کودکان زیر 18 سال ممنوع است و در بوفههای مدارس عرضه دخانیات غیرقانونی است بنابراین حتی اقلامی مانند آدامس نباید با اسم مشابه سیگار در بوفه مدارس فروخته شود.
وی با بیان اینکه تا صد متری مراکز آموزشی عرضه دخانیات ممنوع است، گفت: اجرای چنین قانونی به زمان زیادی احتیاج دارد و ممکن است 20سال طول بکشد اما برای اثرگذاری بر روی تقاضا باید آرام آرام وارد عمل شد.
مسجدی در مورد قاچاق سیگار گفت: در حوزه عرضه با تولید سیگارهای داخلی، مشترک، قاچاق و واردات مواجه هستیم این در حالی است که باید به 10 میلیون فرد سیگاری، سیگار عرضه شود بنابراین باید قانونمند شود و شرکت دخانیات و وزارت بازرگانی همان گونه که روی عرضه برنج و سایر قوت مردم نظارت دارد بر روی سیگار نیز نظارت کند.
مسجدی افزود: تولید سیگار در کشور باید تابع برنامه راهبردی شود، ما یکی از کشورهایی بودیم که دخانیات در انحصار دولت بود اما متأسفانه آن را خصوصیسازی کردند. دخانیات یک صنعت است و هدف آن تولید، برطرف کردن نیاز و سودآوری است بنابراین زمانی که از انحصار دولت خارج شود سلامت دیگر حرف اول را نخواهد زد.
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ادامه داد: دولت اعلام کرده 14 هزار نفر کارگر در صنعت دخانیات کار میکنند. سودی که کل دخانیات به دست میآورد اگر به طور فرض 500 میلیارد تومان باشد حتی یک بیستم رقمی که خرج بیماریهای ناشی از آن میشود نخواهد بود.
سن مصرف دخانیات به 12 سال رسید
وی گفت: بر اساس مطالعات مختلف در گذشته سن گرایش به دخانیات 14 تا 16 سال خواهد بود اما اکنون به 12 سالگی رسیده و به سمت نوجوانی سوق دارد و گرایش به دخانیات در پسران بیش از دختران است.
مصرف 20درصدی قلیان در دانشجویان و دبیرستانیها
مسجدی گفت: متأسفانه با وجود اینکه 3 درصد از دختران و زنان کشور قلیان مصرف میکنند اما گاهی مصرف آن در دانشجویان و دبیرستانیها به 20 درصد میرسد.
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات گفت: قلیان در حال سنتشکنی است، دختران جلوی پدران خود سیگار نمیکشند اما در خانواده قلیان میکشند، فرهنگ ایرانی ناخواسته با مصرف قلیان در حال از بین رفتن است.
وزارت بازرگانی همانند مصرف بنزین فکری به حال قاچاق سیگار کند
وی با بیان اینکه در حوزه عرضه وزارت بازرگانی مجوز تولید، واردات و فروش را میدهد گفت: مشکلی که وجود دارد قاچاق است، زمانی وزیر بازرگانی اعلام کرد همانند برنامه عرضه بنزین، در عرضه شیر مصرفی میزان مصرف و اینکه در کجا مصرف میشود مشخص میشود، چرا در مورد سیگار فکری نمیکنند.
وی گفت: اگر جلوی قاچاق سیگار را میخواهیم، بگیریم عرضه را باید کنترل کنیم و گلوگاه شناسایی سیگار قاچاق از غیر قاچاق عرضه آن است.
مصرف 15 تا 25 میلیارد نخ سیگار قاچاق در کشور
مسجدی گفت: سالانه نزدیک به 60 میلیارد نخ سیگار به طور متوسط در کشور مصرف میشود، 25 میلیارد نخ از آن تولید داخل و مشترک است، 20 تا 25 میلیارد نخ وارداتی است که گاهی به 15 میلیارد میرسد اما بقیه که بین 15 تا 25 میلیارد نخ میشود قاچاق است.
مسجدی گفت: بنابراین اگر یک تریلی را مملو از سیگار کنیم و هر تریلی یک میلیون پاکت سیگار داشته باشد با به صف کشیدن آنها امتدادشان تا کرج میرسد، چرا جلویشان را نمیگیرند.
نرخ ارزانترین و گرانترین پاکت سیگار در کشور
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ارزانترین پاکت سیگار در تهران 800 تومان و گرانترین 8 هزار تومان است اگر میانگین قیمت را هزار تومان بگیریم با برآورد سالانه، 10 هزار میلیارد تومان مردم خرج سیگار کرده و دو برابر هزینه سیگار را خرج بیماریها میکنند.
وی گفت: به عبارتی روزی 30میلیارد تومان مردم و دولت خرج بیماری و سیگار میکنند که این رقم با محاسبه سالانه، معادل کل بودجه وزارت بهداشت در سال است.
مسجدی معاهده کنترل دخانیات را مشابه معاهده انرژی هستهای دانست و گفت: یکی از بندهای این معاهده این است که مالیات سیگار 60 تا 70 درصد قیمت خردهفروشی شود و این رقم از مصرفکننده گرفته شود. این در حالی است که در کشور فرانسه هر فردی که سیگار میکشد، 10 درصد مالیات بیشتری میدهد آن وقت ما در کشور بر روی 10 درصد افزایش مالیات چانه میزنیم.
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات تصریح کرد: مالیات بر سیگار در کشور ما 19 درصد است، در پاکستان75.9 درصد است، در ترکیه 78.7 درصد و در امارات 67 درصد است.
پیشنهاد به مجلس برای اعمال مالیات 60 درصدی بر سیگار
وی تصریح کرد: با مجلس در حال چانهزنی هستیم تا مالیات بر سیگار حدود 60 تا 70 درصد شود اما آنها معتقدند تورمزا است بنابراین به مجلس پیشنهاد دادهایم 20 درصد مالیات برای تولید سیگار داخل،40 درصد برای سیگار مشترک، واردات و توتون و قلیان شود.
مسجدی گفت: به این ترتیب 600 میلیارد تومان در سال اعتباری است که از مالیات بر سیگار دریافت میشود که آن را میتوان خرج بهداشت و آموزش و پرورش کرد.
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات با اشاره به تحقیقات جهانی گفت: با هر 10 درصد افزایش قیمت سیگار، 8 درصد مصرف سیگار به خصوص در فقرا و جوانان کمتر میشود.
وی همچنین در حوزه مصرف نیز گفت: باید بر این حوزه سخت بگیریم و هر فردی در هر جا نتواند سیگار مصرف کند. استعمال دخانیات در اماکن عمومی ممنوع است و این شامل مطب، مدرسه، آموزشگاه، تفریحگاه، رستوران و قهوهخانه میشود. اگر مصرف را سخت بگیریم این یک عامل بازدارنده میشود و افراد نمیتوانند به راحتی دخانیات مصرف کنند.
وی گفت: در حال نزدیک شدن به ایام تابستان هستیم بنابراین با کمک شهرداری تقاضا داریم تا فرهنگسازی مناسب انجام گیرد و در پارکها و محل استراحت خانوادهها در این ایام تابلوهای آموزشی نصب شود.
وقتي بانك دولتي ما حمايت همه جانبه مالي از شركت دخانيات مي كنه ، غير از اين هم نميشه انتظار داشت . اينا محصول زحمات خودمونه
1- بازار مصرف سیگار بدلایلی مانند میل بالا به مصرف ، عدم دسترسی به کالای جانشین ، سهم ناچیز در سبد هزینه کالای دارای کشش قیمتی تقاضا است یعنی تغییر تقاضا به نسبتی قابل توجه کمتر از میزان تغییر در قیمت می باشد. 2- تقاضای سیگار بنابر گزارشهای منتشر شده از سوی مراکز مسئول کشورمان بدلایلی مانند افزایش مصرف در مردان ، گرایش بانوان به مصرف سیگار و کاهش سن مصرف طی سالهای گذشته با سیر صعودی همراه بوده است چنانکه میزان مصرف را حدود 60 میلیارد نخ در سال برآورد می کنند یعنی به ازاء هر ایرانی مصرف روزانه دو نخ سیگار خواهد بود. اگر چه صحت سنجی آمار اعلامی بدلیل فقدان عدد و رقم مستند و تحقیقی نیازمند بررسی علمی و میدانی است اما در عین حال اشاره به نکته دیگری را حائز اهمیت می دانم. 3- تقاضا فزاینده اعم از افزایش مصرف یا شکل گیری بازار مصرف جدید بانوان و کاهش سن مصرف سیگار واقعیتی است که باید با مطالعات جدی ریشه یابی و با هدف کاهش مصرف مورد سیاست گذاری قرار گیرد. کشورمان جزو چند کشور محدودی است که برای محدود سازی محصولات دخانی نسبت به تصویب قانون جامع مبارزه با مصرف دخانیات اقدام اما در عین حال با رشد چشمگیر بازار مصرف مواجه شده است. 4- مراکز مسئول قطعا باید در قبال ورود روزانه حدود 100 کامیوین ده تن حامل سیگار قاچاق به کشور حساس و نگران باشند اما تصور می کنم جدای بحث مذکور دو موضوع دیگر باید به شدت عامل نگرانی سایر دستگاههای مسئول باشند نکته اول اینکه چرا تقاضای برای مصرف سیگار ضمن تغییر الگوی مصرف تا این حد افزایش داشته است؟ و نکته دوم اینکه با درک تقاضای واقعی برای چنین حجم مصرفی چرا برای ساماندهی متکی بر تولید داخلی و واردات قانونی اقدامات لازم صورت نگرفته است؟ تا حداقل بازار مصرف توسط اقدامات قانونی تأمین و حداقل فارغ از مضرات عظیم ناشی از گسترش مصرف سیگار و سایر اقلام دخانی با قاچاق گسترده سالانه که آسیب پذیر ساز سایر ارکان و مولفه های امنیت ملی است شاهد نباشیم. 5- صنعت دخانیات با اعمال سیاستهای حمایتی و تثبیتی در سالهای دهه 80 از وضعیت قابل قبولی برخودار بود بطوریکه بخش قابل توجهی از نیاز بازار تقاضا با اعمال سیاستهای منطقی و حق انحصار معقول که به غیر سودآوری خط قاچاق منجر شده بود توسط تولید و واردات قانونی تأمین گردید. تولید داخلی و واردات قانونی علاوه بر کنترل و شناخت واقعی بازار مصرف اعمال سیاستهای بهداشتی را نیز ممکن می ساخت چنانکه تولید و واردکنندگان قانونی تمامی سیاستهای ابلاغی بهداشتی و تبلیغی را مراعات و تحت نظارت مستمر فعالیت می کردند. 6- دولت و مجلس در سال 89 در پیگیری طرحی که بر چند نکته مانند تلاش برای کاهش مصرف عمومی سیگار و سایر اقلام دخانی و افزایش درآمد دولتیکه باید از محل افزایش حق انحصار از 10% تا 90% و سپس 60% تأمین گردد نسبت به افزایش حق انحصار اقدام کردند اقدامی که ظرف مدتی بسیار بسیار کوتاه واردات قانونی را به مرز صفر سوق داده و تولید مشارکتی نیز با همین سرنوشت روبرو گردید در مقابل خط قاچاق سیگار بدلیل کاهش تولید و واردات قانونی از صرفه بالایی برخوردار گردید شکل گیری خط قاچاق سیگار برای تأمین بازار تقاضایی عظیم رها و بلاتکلیف چنان قدرتمند عمل کرد که با کاهش چند باره و بازگشت نرخ انحصار به 10% اولیه نیز دیگر قادر به احیاء تولید داخلی - مشارکتی و واردات قانونی نیود لذا امروز تولید و واردات قانونی از کمترین توان لازم برای جایگزین سازی خط قدرتمند قاچاق سیگار برخودار نیست. 7- مراکز مسئول با اقدامات ابتدایی تبلیغی تلاش نمودند تا با زشت سازی و کریه کردن پوشش بیرونی جبعه سیگار به انزجار یا اطلاع رسانی عمومی به افراد سیگاری اقدام کند در حالی که افراد سیگاری با توضیحات مذکور بیگانه نبوده و این زشت سازی نیز انگیزه بیشتری برای جذب به سمت بازار سیگار شیک و قابل اعتماد قاچاق افزایش داد. 8- بازار سیگار واقعیتی غیر قابل انکار و بسیار پول ساز است که تا کنون تمامی سیاستهای محدود ساز و کنترلی را پشت سرگذاشته و بخش بسیار قابل توجهی از بازار مصرف کشورمان را در اختیار دارد سیاست گذاری برای این بخش نیازمند درکی قابل قبول و منطقی از این معقوله چند وجهی است سیاستی که بتواند دلایل گرایش زنان و نوجوانان به مصرف سیگار را شناخته و بداند چرا مردان کشور علی رغم درک تمامی مضرات و تحمل هزینه های روزانه همچنان به این عمل روی خوش نشان می دهند.