پزشکانی که جیبشان ته ندارد

پزشکانی هستند که فکر می‌کنند باید حقوق از دست‌رفته خود را در جیب کسانی جست‌وجو کنند که حاضرند هست و نیست خود را بدهند تا زنده بمانند.

واژه زیرمیزی دیگر برای مردم واژه غریبی نیست. برای همه بیماران و همراهان آنها انگار دیگر یک رسم شده که پول جراحی و هزینه‌های بیمارستان در یک طرف و دستمزد پزشک به صورت جداگانه در طرفی دیگر باید پرداخته شود.

انگار برای برخی پزشکان، طبابت دیگر فقط حرفه‌ای مقدس و نجاتبخش نیست بلکه حرفه‌ای است برای گرفتن پولهای بیشتر آن هم از بیمارانی که نباید به جز درد بیماری درد دیگری داشته باشند.

به گفته این پزشکان واقعی نبودن سرانه و تعرفه‌های درمانی باعث دریافت زیرمیزی می شود اما این واقعیت را هم نباید نادیده گرفت؛ تعداد پزشکانی هم که با این شرایط نابسامان به معنای واقعی طبیب هستند و از بیمار پول اضافی نمی‌گیرند، کم نیستند.

زیرمیزی در شرایطی که پرداخت هزینه‌های درمانی از جیب مردم بسیار فراتر از قانون رفته و در عین حال هزینه‌های کمرشکن سلامت هر روز تعداد بیشتری از مردم را به زیر خط فقر می‌کشاند ظلم بزرگی است که آشکارا بر بیماران تحمیل می‌شود.

دکتر گفت برایم 3 تا سکه بخر هدیه بیار

محمد.م یکی از بیمارانی است که مجبور به پرداخت زیرمیزی شده، است. او می‌گوید: گرفتن زیرمیزی یا حق مطب یه امر عادی تبدیل شده البته برای بعضی از پزشکان، موارد مختلفی برایم پیش آمده که با همه الزامی که برای پرداخت حق مطب وجود داشت زیربار آن نرفتم چون همیشه به این فکر کرده ام، من دارم این پول را می دهم کسی که ندارد چه کارکند؟ با این حال در شرایطی برای خودم اتفاق افتاد که ناچار به پرداخت پول زیرمیزی شدم.

وی می‌افزاید: سال گذشته کلیه‌ام که پیوندی است، عفونت کرد و مجبور شدم آن را تخلیه کنم، دکتر گفت میدونی که کار پر زحمتیه؟ گفتم آره. گفت درست نیست من ازت پول بگیرم برای همین برام 3 تا سکه بخر هدیه بیار!!!



محمد می‌گوید: جراحی انجام شد و من سکه‌ها رونخریدم. روز معاینه بعد از جراحی به من گفت وقتی سکه‌ها روآوردی بگو تا یه شنت توی شکمت هست درش بیاورم(یه چیزی شبیه به فنر که برای جلوگیری از انسداد رگها میذارن). به هرصورت مجبور شدم سکه‌ها رو براش بردم و شنت رو درآورد. ظرف 5 دقیقه! از همه جالب تر اینکه یکی از سکه‌ها رو به خودم بخشید!!

زهرا.ش همراه بیماری است که می‌گوید: شوهرم تصادف کرده بود و استخوان پایش خورد شده بود. نیاز به جراحی داشت.من به دکتر گفتم هزینه زیرمیزی روتخفیف بده.با غرور گفت خانوم من 4ساعتی که روپای مریض شما کار می‌کنم اگه توی مطب باشم چند برابر گیرم میاد من وقتمو نمی‌تونم الکی واسه مریض شما هدر بدم.گفتم فرمایشتون درست، شما هم حق دارین ولی اگه میتونین کمکم کنین.چون خیلی شرایطم بده.به هم گفت 400 هزار تومان می‌گیرم.

تقصیر خودمان است که پزشکان ما را می‌چاپند

فرحناز. م زن بارداری است که به افزایش یک باره زیرمیزی زایمان معترض است. می گوید: من به دکترم قرار است 2 میلیون و 500 هزارتومان جداگانه دستمزد بدهم در حالی که دوست من فقط 600 هزار تومان داده است.

وی می گوید: اصلاً تقصیرخودمان است که بعضی‌ها این قدر ما رو می‌چاپند. نه اینکه پول برام خیلی مهم باشه ولی اعتقادم این است که دکتری که این قدر پول دوسته،اصلاً وجدان کاری نداره. من خودم به شخصه نمی‌تونم به همچین دکتری اعتماد کنم.

اگر پول بیشتری بدهی چیزی موقع عمل نمی‌فهمی

حامد. ک نیز می‌گوید: من شخصاً از این زیرمیزی‌ها که دیگر رومیزی شده به دکتر جراح و متخصص بیهوشی داده‌ام. جالب اینکه متخصص بیهوشی گفت اگه 70هزار تومان بدهی بیمارت کمی درد را احساس می‌کند(یعنی دوز دارو کم میشه) اگه 100 هزار تومان بدهی بیمارت چیزی موقع عمل نمی‌فهمه.

مهدی .پ که برای بیماری فرزندش به تهران آمده با لهجه ترکی می‌گوید: تقریباً دو ماه پیش در یکی از بیمارستانهای تبریز تابلویی نصب کرده بودند با این موضوع که هر دکتر و جراحی به هر دلیلی از بیماران پول خواست به مدیریت خبر داده شود.

به همین دلیل من نیز به دکتر مربوطه که برای عمل پسرم یک میلیون تومان خواسته بود موضوع تابلو را اشاره کردم. در جوابم گفت هر موقع کسی که آن را نوشته به ما پول بدهد منم از تو نمی‌گیرم.

حکایت زیرمیزی گرفتن به گفته بیماران دیگر از حد خود گذشته و به روی میزی تبدیل شده است.

طبق گزارش‌ها، برخی پزشکان علاوه بر هزینه‌های معمول بیمارستان، قبل از انتقال به اتاق عمل،مبالغی به عنوان هزینه معاینات قبل از عمل در خارج از بیمارستان یا با عناوین مختلفی همچون حق بیهوشی و ... از مراجعه کنندگان خود پول دریافت می‌کنند و تا این مبلغ به حساب آنها واریز نشود، برگه انتقال به اتاق عمل را امضا نمی‌کنند.این یعنی انتقال بیمار و انجام عمل جراحی منتفی می‌شود.

بیماران نیز یا از حق قانونی خود بی‌خبرند یا زمانی که دست به دامان قانون می‌شوند با وجود مراجعات متعدد به مراکز رسیدگی به شکایات، به نتیجه مشخصی نمی‌رسند.

سعید.ص می‌گوید: برای جراحی پدرم 5سال پیش ما هم مجبور به پرداخت زیرمیزی شدیم. بابت یک جراحی که دو روز فقط در بیمارستان بستری بود .به بیمارستان 900هزارتومان، 700هزارتومان هم بابت وسایل جراحی و به خود دکتر 2 میلیون و 400هزارتومان پول دادیم.یعنی دکتر رسماً یک میلیون تومان بیش از مصوبه گرفت و ما هم نتوانستیم کاری کنیم.

تا زیرمیزی دکتر را تهیه کردیم بیماری پیشرفت کرده بود

مریم .ب می‌گوید: دو سال پیش عمویم سرطان معده داشت و احتیاج داشت بخشی از معده اش برداشته شود و این عمل هم کار هر دکتری نبود. با اینکه عمویم بیمه تکمیلی داشت اما دکتر علاوه برآن مبلغ 6 میلیون تومان هم دستمزد می‌خواست که متأسفانه تا 6 میلیون تومان فراهم شود، بیماری پیشرفت کرده بود و کاری نمی‌شد کرد.من هیچ وقت از آن دکتر نمی‌گذرم.

وزیر بهداشت:قوانین زیرمیزی مربوط به 55 سال پیش است

البته در این میان نبود قانون مناسب برای برخورد با زیرمیزی از دلایلی است که وزیر بهداشت به آن اشاره کرده و می‌گوید: باید برای برخورد با پدیده زیرمیزی قوانین جدید تدوین شود چرا که قوانین مربوطه در کشور به 55 سال پیش برمی‌گردد که جوابگوی نیاز امروز نیست.

محمدحسن طریقت منفرد ادامه می‌دهد: پدیده زیرمیزی سال‌هاست که برای مردم نگرانی ایجاد کرده به همین دلیل درصدد هستیم قوانین مربوطه را کامل کنیم با تدوین قوانین جدید برخورد با این اختلالات محکم‌تر و عادلانه‌تر می‌شود.

وی می‌گوید: در قوانین جدید انتظاری که مردم از جامعه پزشکی دارند و همچنین توقعی که تولیت نظام سلامت از قشر پزشکی دارد. از نظر قانون مشخص می‌شود تا اقدامات مؤثرتر شوند. به نظر می‌رسد عدم پاسخگویی قانون باعث رواج این پدیده شده است.

وی می‌گوید: 55 سال است که از تدوین قانون اولیه گذشته و در آن بازنگری نشده است بنابراین وزارت بهداشت در حال تدوین قوانین جدید است که به زودی نتایج آن را اعلام می‌کند.

برخورد قهری با پزشکان متخلف جوابگو نیست

به نظر می‌رسد با وجود اینکه پدیده زیرمیزی در نظام سلامت بسیار رواج یافته اما علاوه بر نبود قوانین لازم، واقعی نبودن تعرفه‌های درمانی و عدم پرداخت‌های مناسب به پزشکان یکی از دلایل افزایش این پدیده غیراخلاقی باشد به طوری که علیرضا زالی رئیس کل منتخب سازمان نظام پزشکی کشور معتقد است پدیده زیرمیزی در حالی رواج دارد که مطالبات بیمه‌ای پرداخت نشده، کسورات بیمه‌ها افزایش یافته و تعرفه‌ها بسیار ناچیز هستند.

وی می‌گوید: برخورد قهری با پزشکان متخلف جوابگو نیست و برای برخورد با پدیده زیرمیزی لازم است تا صنعت بیمه پویا شود و با نگاه منطقی بتواند رضایتمندی پزشک و بیمار را جلب کند.

زالی می‌گوید: پدیده زیرمیزی نیازمند آسیب‌شناسی چندوجهی و نگاه تحلیلی است و واقعی شدن قیمت خدمات، افزایش منطقی تعرفه، توجه به واقعیت‌های اقتصادی نظام سلامت، توجه به نرخ‌های تورم و تأمین منابع بیش از گذشته از مباحثی است که باید برای کاهش این پدیده ایجاد شود.

وی بر قطع رابطه پولی بیمار و پزشک تأکید می‌کند و می‌گوید: به اعتقاد ما این موضوعات زمان‌بر نیستند بلکه با نگاه جهادی می‌توانیم دولت را وادار کنیم تا سرانه درمان را افزایش دهد.

گرفتن زیرمیزی مانند دست کردن در جیب مردم است

حسن امامی رضوی، معاون درمان وزارت بهداشت هم معتقد است پروانه پزشکی افرادی که حتی یک بار زیرمیزی می‌گیرند، باید لغو شود.

وی می‌گوید: گرفتن زیرمیزی از بیمار مانند دست کردن در جیب مردم و دزدی است و از نظر بنده پروانه طبابت هر پزشکی که یکبار زیرمیزی بگیرد باید ملغی شود هرچند که برای این کار خلاء قانونی داریم.

وی ادامه می‌دهد: برای کنترل زیرمیزی، بیمارستانها موظفند ابلاغیه دریافت انحصاری حق‌السهم‌های بیمارستانی در بیمارستان‌ها را اجرا کنند.

امامی رضوی ادامه می‌دهد: ممکن است برخی بیمارستانها این ابلاغیه‌ها را اجرا نکنند همچنین از سوی دیگر دریافت حق‌السهم خارج از تعرفه به صورت زیرمیزی دریافت می‌شود.

بنابراین علاج کار برخورد قانونی با متخلفان و زیرمیزی بگیران است اما فعلاً خلاءهای قانونی دارد چون از دید بنده به هر عنوان گرفتن زیرمیزی همان قدر قبیح، غیرقانونی و غیرشرعی است که دست کردن در جیب مردم.

به دلیل اینکه بسیاری از بیماران از حق قانونی خود برای شکایت بی‌اطلاع هستند و گاهی پزشکان برای دریافت زیرمیزی رسید نمی‌دهند مبالغ دریافت شده از سوی پزشکان به صورت زیرمیزی ثبت نمی‌شود و بازرسی‌های مداوم و شفاف در عملکرد پزشکان در بیمارستان‌ها به صورت کامل نیز انجام نمی‌شود.

پزشکان ماهر و معروف زیرمیزی می‌گیرند

به گفته سعید آقاجانی، رئیس اداره رسیدگی به شکایات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پزشکان و مراکز درمانی تابع این دانشگاه در سال 91 حدود یک میلیارد و 100 میلیون تومان از مردم زیرمیزی گرفتند.

وی ادامه می‌دهد: بسیاری از این شکایات مربوط به مراکز درمانی است که وجه زیادی از بیمار گرفته‌اند یا برخلاف تعرفه‌های درمانی از مردم دریافت‌های بیشتری داشته‌اند این در حالی است که 90 درصد مردم نمی‌دانند که می‌توانند شکایت کنند.

آقاجانی می‌گوید: چنانچه رقم دریافتی از سوی پزشکان و مراکز درمانی بالا باشد پرونده آنها را به تعزیرات ارسال می‌کنیم تا به شکایت شاکیان رسیدگی شود.

به گفته وی از سوی دیگر در مورد شکایاتی که از بیمارستان‌ها می‌شود بلافاصله طی مکاتباتی با بیماران وجه اضافی به آنها پرداخت می‌شود و چنانچه در مراکز درمانی پزشک مستقیماً زیرمیزی گرفته باشد به بیمارستان تذکر داده می‌شود و بیمارستان پزشک را موظف می‌کند پول بیمار را بپردازد.

وی می‌گوید: برای رسیدگی به تخلفات مطب‌ها هم سختگیری می‌کنیم چرا که اغلب بیماران در این مراکز تحت فشار قرار می‌گیرند تا پول بیشتری را پرداخت کنند. گاهی به صورت محرمانه پرونده 6 ماه پزشکان را در مطب‌ها بیرون می‌کشیم و عملکرد پزشک را بررسی می‌کنیم این در حالی است که پزشکان خلافکار از مهربانی مردم سوء استفاده می‌کنند. متأسفانه پزشکان ماهر و معروفی هستند که زیرمیزی می‌گیرند و بیماران برای اینکه درمانشان توسط این پزشکان انجام شود خود را مجاب می‌کنند که پول اضافی بدهند.

با وجود رواج پدیده زیرمیزی در نظام سلامت و انتقادهایی که از سوی مسئولان به آن می‌شود. هنوز راهکار جدی برای مقابله با آن اتخاذ نشده است با وجود اینکه مجلس نیز دست به کار شده و در پایان سال 91 از وزارت بهداشت خواسته‌ است تا اسامی پزشکان متخلف را در اختیارشان بگذارد اما نه از سوی وزارت بهداشت اقدامی مؤثر انجام شده و نه مجلس پیگیر این موضوع بوده است آنچه مسلم است بیماران تنها کسانی هستند که تاوان بی‌قانونی و بی‌اخلاقی نظام سلامت را پرداخت می‌کنند.