جایگاه وفای به عهد

پارسینه-گروه فرهنگی: بحث وفای به عهد و به عبارتی "مَرده و قولش" در قرآن کریم و روایات بسیار مورد توجه و عمل به آن تاکید شده و البته از نظر عقلی نیز بدون تردید هیچ انسان عاقلی خلف وعده و زیر قول زدن طرف مقابلش را برنمی‌تابد.

به عنوان مثال در قرآن کریم می‌خوانیم: "به عهد و پیمان وفا کنید زیرا عهد و پیمان مورد بازپرسی است۱". همچنین در آیه‌ای دیگر می‌فرماید:" به داستان زندگی اسماعیل توجه کن، بی تردید او انسان وفادار به عهد و پیمان بود۲".

امام علی(ع) در پاسخ به این سوال که وفای به عهد چه جایگاهی در وظایف اجتماعی دارد؟ در فرمان استانداری خود به مالک اشتر می‌فرمایند: " هیچ یک از فرایض خداوند مثل وفای به عهد نیست که مردم، با وجود داشتن خواهش‌های گوناگون و آرا و اندیشه‏‌های متفاوت، در بزرگداشت آن یکدل باشند۳".

ایشان همچنین درباره کسی که عهد و پیمان خود را رعایت نکند، فرمودند: "به خدا یقین ندارد، کسی که عهد و پیمان خود را رعایت نکند۴".

امام باقر(ع) نیز در وصف ویژگی‌های افراد با تقوا از أمیرالمؤمنین(ع) چنین نقل می‌کنند: "تقوا پیشگان نشانه‏‌هایی دارند که با آنها شناخته می‏‌شوند: راستگویی، امانتداری، وفای به عهد ... ، خوش‌خویی، بردباری زیاد و پیروی از علمی که به خداوند عز و جل نزدیک می‏‌کند۵".

این امر آن‌قدر مهم است که در حدیثی از امام علی(ع) از جمله خصلت‌هایی دانسته شده که جایز است انسان به آن تعصب داشته باشد. در بخشی از این روایت می‌خوانیم: "برای خصلت‌های پسندیده تعصّب به خرج دهید، خصلت‌هایی چون: نگاهداشت حقّ و حرمت همسایگی و پایبندی به عهد و پیمان‌ها و فرمان بردن از نیکی‌ها و مخالفت با تکبّر و گردن‏‌فرازی و اقدام به احسان و نیکوکاری و خویشتنداری از زورگویی و تجاوز و بزرگ شمردن قتل نفس و انصاف داشتن با مردم و فرو خوردن خشم و دوری از ایجاد تباهی در جامعه۶".

منابع:

۱- سوریه اسراء آیه ۳۴

۲- سوره مریم آیه ۵۴

۳- نهج‌البلاغة: الکتاب ۵۳ منتخب میزان الحکمة: ۴۱۲

۴- غررالحکم: ۹۵۷۷ منتخب میزان الحکمة: ۴۱۲

۵- الخصال: ۴۸۳ / ۵۶ منتخب میزان الحکمة: ۶۰۶

۶- نهج‌البلاغة: الخطبة ۱۹۲ منتخب میزان الحکمة: ۳۸۲

افکارنیوز