به مناسبت سالگرد درگذشت ملامحمد کاشی

پارسینه-گروه فرهنگی: آخوند ملا محمد كاشاني ، معروف به کاشی، از جهات مختلف شخصیتی، کم‌نظیر بود. این مرد ربانی، در قامت عارف، فيلسوف، حكيم، فقيه و عالم شيعي در سال 1213ش (1250ق) در كاشان به دنيا آمد و مقدمات علوم را در زادگاهش پشت سر گذاشت، وی بعد از گذراندن مراحل اولیه تحصیل علوم، به اصفهان رفت و حكمت و فلسفه را نزد «ميرزا حسن نوري» و «محمدرضا صهباي قمشه‏اي» فراگرفت.

این عالم ربانی، در علوم عقلی به مرحله ای رفیع نائل آمد و پس از آن در مدارس جده کوچک و صدر شهر اصفهان به تدریس در این حوزه مبادرت ورزید که طلاب و علاقمندان بسیاری به حضورش رسیدند و به جهت نوع محتوای درسی ایشان که همراهی فلسفه و عرفان بود، مجلس درس ایشان از استقبال و شور علمی فوق العاده ای برخوردار شده بود.

از جمله شاگردان ایشان، باید به بزرگانی نظیرحاج آقا رحيم ارباب ، سيدحسين بروجردي، شيخ محمد حكيم خراساني، سيد محمدرضا خراساني، آقا ضياءالدين عراقي، طَرَب اصفهاني، آقا نجفي قوچاني، شيخ هاشم قزويني، ميرزا ابوالقاسم محمد نصير شيرازي ، شهيد سيد حسن مدرس و حاج ميرزا علي آقاي شيرازي اشاره نمود که این افراد از جمله رادمردان عرصه عرفان و معنویت و فرهنگ و سیاست بوده اند. که این خود گویای مجاهدت و تلاش مجدانه و این انسان برومند و عالم اهل عمل در عرصه احیای ارزشهای دینی و معارف اسلامی است.

اما ملا محمد کاشی را می توان یکی از عرفای ربانی و از کسانی دانست که در طی طریق معنوی و سلوک عرفانی، توانست به درجات و روحیات و کرامات والایی نائل آید.

و حکایاتی که از ایشان نقل می نمایند خود گویای این حقیقت نورانی و آسمانی است.

حکایاتی که هم دلیل بر مراقبه فوق العاده و هم سلوک کامل این عارف بالله دارد.

آنطور که در خاطرات و نقل قول های این عالم ربانی آمده است، ایشان اهل کرامات، روحیات معنوی و حالات عرفانی فوق العاده ای بوده است که بر مقام معنوی و مرتبه عرفانی وی تأکید می‌کند.

در این‌باره گفته اند که ایشان، در نماز خود در هنگام خواندن سورة حمد؛ آية «اياك نعبد و اياك نستعين» را گاه بيش از صد بار به حالت خضوع و خشوع تكرار مي كرد تا آنكه به حالت بي هوشي نقش بر زمين مي شد. و هنگامي كه به هوش مي آمد بر مي‌خاست و نمازش را مجدد به جا مي آورد.

خواندن دعای ابوحمزه ثمالی در قنوت

و از دیگر سکنات و برنامه های عرفانی ایشان، اذکار مقدسه و ادعیه مأثوره و به نوعی کثیرالذکر بودن ایشان بوده است.آنگونه که روزي يكي از شاگردان آخوند كاشي، ايشان را براي افطار دعوت مي كنند و با اصرار زياد از او خواهش مي كنند كه سحر هم تشريف داشته باشند. آخوند فرموده بودند : به شرطي مي مانم كه با من كاري نداشته باشيد و دنبال كار خود برويد. طلبه مي گويد: من دائم براي پذيرايي نزد آقا مي رفتم تا ببينم ايشان چه كار مي كنند. متوجه شدم كه ايشان از افطار تا سحر مشغول عبادت بودند و در قنوت نماز وترشان تمام دعاي ابوحمزه ثمالي را با صوت حزين و گريه مي خواندند

هم‌نوایی موجودات با ذکر مرحوم کاشی

مرحوم آخوند گزي اصفهاني که از علماي بزرگ اصفهان و همروزگار آخوند كاشي بوده، نقل مي‌كند: من يك شب در مدرسة صدر اصفهان ميهمان يكي از طلبه ها شدم. در آن شب احساس كردم در و ديوار و درخت ها مشغول ذكر گفتن هستند. آمدم درب حجرة آخوندكاشي ديدم ايشان با يك حالت مخصوصي مشغول نماز خواندن هستند و من احساس كردم در و ديوار و درخت ها همراه آخوند ذكر مي گويند. همچنين آقا رحيم ارباب نقل مي كنند: يك شب من از اتاقم به قصد وضو به صحن مدرسه آمدم كه نماز شب را بخوانم، وقتي از اتاق بيرون آمدم، ديدم صداي همهمه‌اي مي‌آيد؛ هر چه نگاه كردم ديدم همه جا خاموش است ولي از همه جا و درختان و در و ديوار نجوايي كه مانند ذكر بود به گوش مي رسيد. آمدم در ايوان، نماز بخوانم، متوجه شدم كه مرحوم آخوند كاشي در قنوت و نماز وترشان ذكر مي گويند و گريه مي كنند. و در و ديوار هم اذكار را با او تكرار مي كنند. من همينطور ايستادم و به او نگاه كردم تا نماز صبح شد و ديدم كه سر و صدا تمام شد. فردا نزد ايشان رفتم و گفتم: آقا من يك حاجتي به شما دارم. گفتند: بگوييد. و من ماجراي ديشب را براي ايشان بازگو نمودم. آخوند گفتند: خودتان شنيديد؟ گفتم بله. ادامه دادند: خداوند به شما عنايتي كرده است كه شنيده‌ايد.

مرحوم آخوند ملا محمد کاشی علاوه بر فقه و اصول و حكمت، در ادبيات عربي و فارسي و رياضيات نيز تخصص داشتند و اهل فضل بودند و این همه، گویای حقیقت مجاهدت علمی و عملی این رادمرد عرصه خرد و اندیشه و سالک طریق الی الله است.

سرانجام این علم ربانی پس از عمري تحصیل علم و گذراندن مراتب عرفانی، در يازدهم تيرماه 1294ش برابر با بيستم شعبان 1333ق، در هشتاد و يك سالگي در اصفهان، دارفانی را وداع گفت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان، (كه محل تدفین عالمان برجسته و بزرگان اهل دل و مردان نیک روزگار است) روی در نقاب خاک کشید.

درود خدا بر او؛ یادش گرامی و راهش پر رهرو باد!

منبع:حوزه