اوضاع بیکاری در پایان دولت دهم چگونه است؟

طبق تایید آمارهای رسمی دولت دهم حوزه اشتغال را با نرخ بیکاری 12.2 درصد، حداقل سه میلیون بیکار و رشد هفت برابری جمعیت غیرفعال نسبت به فعال طی هشت سال به دولت یازدهم تحویل می‌دهد.

طی هشت سال گذشته نرخ بیکاری کشور با رشد 7/0 درصدی از 11.5 به 12.2 درصد افزایش یافته است هر چند که طی این مدت گاهی با کاهش به مرز 10 درصد نیز رسیده اما بالاترین میزان بیکاری مربوط به سال 89 با 13.5 درصد است.

اکنون استان لرستان با نرخ بیکاری 20.2 درصد بیکارترین و استان خراسان جنوبی با 6.4 درصد پرمشغله ترین استان‌های کشور هستند.

کاهش نرخ مشارکت اقتصادی

مشارکت اقتصادی طی سال‌های اخیر با کاهش 3.3 درصدی مواجه بود به گونه‌ای که از 41 درصد در سال 84 به 37.7 در سال 91 نزول کرده است. در این دو دوره هیچ‌گاه نرخ مشارکت اقتصادی از 41 درصد ابتدایی فراتر نرفت و اغلب با نوسان همراه بود.

در حال حاضر استان آذربایجان غربی با 42.8 بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با 26.9 کمترین نرخ مشارکت اقتصادی را در بین استان‌های کشور دارا هستند.

افزایش 812 هزار نفری جمعیت فعال

بررسی تعداد شاغلین کشور در هشت سال گذشته بیانگر آن است که تا پایان سال 91 با رشد بیش از هفت میلیون و 200 هزار نفری نسبت به سال 84 بیش از 63 میلیون و 960 هزار نفر جمعیت 10 ساله و بیش تر در کشور وجود دارد.

از بین جمعیت 10 ساله و بیش تر کشور بالغ بر 24 میلیون و 105 هزار نفر دارای فعالیت اقتصادی هستند که نسبت به سال 84 تنها 812 هزار و 61 نفر بر این جمعیت افزوده شده است این در حالی است که دولتی‌ها مدعی ورود سالانه حداقل 500 هزار نفر به جمعیت فعال کشور بوده‌اند.

بر این اساس از سال 84 تا 85 حدود 190 هزار و 623 نفر و از 85 تا 86 نیز 94 هزار و 647 نفر به این جمعیت اضافه شده‌اند اما در فاصله 86 تا 87 حدود 686 هزار و 226 نفر به یکباره از جمعیت فعال کاسته شده است.

همچنین در دو سال پیاپی یعنی از 87 تا 88 و از 88 تا 89 به ترتیب 948 هزار و 186 نفر و نیز 34 هزار و 348 نفر دیگر به فعالان افزوده شده است. اما از 89 تا 90 میزان این گروه با کاهش 487 هزار و 390 نفری مواجه بود که در سال بعد با رشد 717 هزار و 873 نفری جبران شد.

اشتغال خالص 550 هزار تایی در هشت سال

اما اکنون و تا پایان سال 91 با وجود 21 میلیون و 161 هزار و 348 نفر شاغل در کشور، خالص اشتغال طی هشت سال گذشته فقط به 542 هزار و 769 شغل یعنی سالانه در حدود 67 هزار و 846 نفر می رسد.

این در حالی است که طبق داده‌های مرکز آمار ایران در دوره‌های نهم و دهم ریاست جمهوری با وجود ایجاد کمتر از 600 هزار نفری اشتغال تنها سه میلیون نفر بر بیکاران کل کشور افزوده شده است.

افزایش شش میلیون نفری جمعیت غیر فعال

تا پایان سال 91 نزدیک به 39 میلیون و 859 هزار و 915 نفر جمعیت 10 ساله و بیش تر کشور غیر فعال بوده‌اند که این رقم نسبت به سال 84 رشدی بیش از شش میلیون و 390 هزار نفری داشته است بنابراین از حدود 63 میلیون و 960 هزار نفر جمعیت 10 ساله و بیش تر حدود 24 میلیون فعال و بیش از 39 میلیون غیر فعالند.

این در حالی است که مقایسه افزایش 812 هزار نفری جمعیت فعال نسبت به رشد بیش از شش میلیون نفری جمعیت غیر فعال حاکی از رشد بیش از هفت برابری جمعیت غیر فعال کشور به جمعیت فعال در هشت ساله گذشته است.

کاهش هشت درصدی اشتغال در حوزه کشاورزی

در بخش شاغلین در حوزه‌های اصلی فعالیت در سه گروه کشاورزی، خدمات و صنعت نیز بخش کشاورزی در هشت سال گذشته نزدیک به یک میلیون نفر از شاغلان خود را از دست داده است.

این در حالی است که با کاهش شش درصدی در هشت سال گذشته سهم کشاورزی در اشتغال از 24.7 به 18.9 کاهش یافته است به طوری که بیش از پنج میلیون نفر در سال 84 مشغول به فعالیت در این حوزه بوده‌اند که طی این سال‌ها همواره به دلایل گوناگون از این بخش خارج شده و اکنون به حدود چهار میلیون رسیده‌اند. در حال حاضر نزدیک به چهار میلیون نفر از سهم اشتغال کشور به کشاورزان اختصاص دارد.

رشد سه درصدی اشتغال در صنعت در دو دوره ریاست جمهوری

اما در سال 91 تعداد فعالان در بخش صنعت نسبت به سال 81 رشدی حدود 850 هزار نفری داشته و سهم این حوزه در اشتغال کشور افزوده شده است. افزایش شاغلان بخش صنعت از 30.3 در ابتدای دولت نهم به 33.6 در پایان دوره دهم بیانگر رشد بیش از سه درصدی اشتغال زایی در این بخش است. اکنون بیش از هفت میلیون و 100 هزار نفر در بخش صنعت مشغول بکارند.

بار اصلی اشتغال کشور بر دوش خدمات

بخش خدمات بیشترین سهم را در کشور در ایجاد اشتغال و جذب نیروی انسانی به خود اختصاص داده است و در فاصله سال‌های 84 تا 91 با وجود نوسانی که در برخی از سال‌ها پشت سر گذاشته است با رشد 2.6 درصدی به 47.5 درصد افزایش یافته است.

اما در شرایط فعلی و در پایان دولت دهم با افزایش کمتر از 800 هزار نفری نسبت به شروع دولت نهم بالغ بر 10 میلیون نفر از جمعیت فعال کشور در بخش خدمات مشغول فعالیت هستند.