.svg)
پرچم ایران چگونه طراحی شد؟
پرچم علاوه بر وجوه رسمی و تشریفاتی خود که در حوزه سیاست گنجانده می‌شود، از نظر هنری و مفهومی هم قابل بررسی است.
پرچم علاوه بر وجوه رسمی و تشریفاتی خود که در حوزه سیاست گنجانده می‌شود، از نظر هنری و مفهومی هم قابل بررسی است.
در این نماد ملی از طرح‌ها و رنگ‌های گوناگونی استفاده شده که بنا به فرض هر یک از آنها معنای خاصی دارد و کل پرچم قرار است نیم‌رخی باشد از تمام مختصات یک کشور و دولت. از این روست که معمولا کار طراحی پرچم با خرد جمعی و نیز نظارت مسئولان عالی کشور انجام می‌شود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تمایل انقلابیون بر این بود که هر نمادی از رژیم گذشته از بین برود و به این دلیل نماد پرچم کشور که در مناسبت‌های مختلف ملی و پادشاهی از آن استفاده شده بود در معرض تغییر گرفت.
نماد استفاده شده در پرچم با وجود بعضی اظهارنظرها مبنی‌بر این که این نماد از سلسله پهلوی نیست، تغییر کرد ولی توصیه برخی بر این که سه رنگ پرچم ایران تغییری نکند پذیرفته شد. در آن زمان یکی از مهم‌ترین مخالفت‌ها با این نماد توسط رهبر انقلاب صورت گرفت.
امام خمینی(ره) در اسفند 57 یعنی یک ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در یک سخنرانی گفت: «ما یک مملکت محمدی ایجاد می‌کنیم. بیرق ایران نباید بیرق شاهنشاهی باشد، آرم‌های ایران نباید آرم‌های شاهنشاهی باشد، باید آرم‌های اسلامی باشد. از همه وزارتخانه‌ها، از همه ادارات، باید این شیر و خورشید منحوس قطع بشود، علم اسلام باید باشد. آثار طاغوت باید برود. اینها آثار طاغوت است؛ این تاج آثار طاغوت است؛ آثار اسلام باید باشد.»
به این ترتیب مشخص شد عزم دولت برای تغییر تاریخ و پرچم جدی است. طراحان مختلف برای کشیدن طرح جدید پرچم و نماد جمهوری اسلامی دست به کار شدند. هر چند ابتدا کاری متفاوت با نماد امروزین مورد توجه بود اما مدتی بعد آیت‌الله هاشمی رفسنجانی یکی از اعضای هیات انقلاب به حمید ندیمی (طراح این آرم و پرچم) خبر داد طرح او مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
حمید ندیمی اکنون یکی از اساتید دانشکده معماری دانشگاه تهران است. در رسانه‌ها حرفی از او نیست مگر مصاحبه کوتاهی که سال‌ها پیش با یک نشریه انقلابی داشته است. او در این سال‌ها به درس و تحقیقش مشغول بوده و نام برادرش که مدت‌ها رئیس دانشگاه شهید بهشتی تهران بوده بیش از او به گوش رسیده است.
ندیمی در همان مصاحبه سال‌های قبل از علاقه شدید خود به کار طراحی این پرچم خبر می‌دهد و از این که می‌خواسته «نمادی جهانی» برای اسلام درست کند. او در توصیف نمادی که ساخته حرف‌های زیادی بر زبان رانده است. نماد در یک آن هم به صورت الله و هم به صورت لااله الا الله خوانده می شود، در آن نمادهای کتاب، عدل و اعتدال (قرینه بودن و حالتی از ترازو داشتن) و نیز توحید، جهاد و ایستادگی (الف مشدد میان آرم که با تشدید آن شبیه شمشیر است) قرار دارد. در عین حال نماد به شکلی کشیده شده که شکل گل لاله را هم داشته باشد. گلی که خود نمادی از شهیدان است. به این ترتیب به نظر می‌رسد چنین نمادی توانسته بسیاری از مسائل مورد توجه نظام جمهوری اسلامی را در خود جای دهد.
در مورد رنگ‌ها باید گفت گرچه نوع و ترکیب این رنگ‌ها با قانون اساسی مشروطه متفاوت نیست، ولی بعد از انقلاب اسلامی، 11 الله اکبر به خط کوفی در نوار سبز بالایی و قرمز پایین پرچم نقش بسته است.
11 نمادی که به تنهایی یادآور ماه یازدهم سال (یعنی بهمن) و البته در جمع با یکدیگر یادآور روز بیست و دوم این ماه یعنی پیروزی انقلاب است و اگر رنگ پرچم تغییری نکرد تغییری عمده در نمادهای روی آن به وجود آمد. تفسیر حکومت جدید و مردم از رنگ‌ها هم در نوع خود جالب بود؛ آمیخته‌ای از مسائل ملی و نیز انقلابی که مورد اخیر در حکومت پیشین و تفاسیر آن جایی نداشت.
از دید ایرانیان امروزی سبزی پرچم به معنای آبادانی، سپیدی آن به معنای صلح و دوستی و البته قرمز آن نشانی از جنگاوری و البته فدای جان برای وطن است. به این ترتیب در دل یکپارچه کوچک هزاران معنا جا خوش کرده است. از حمید ندیمی، طراح جمهوری اسلامی ایران باید تقدیر شایسته و بایسته و البته باید به سه رنگ پرچم سرزمین مان افتخار کرد.
منبع: جام جم
پرچم علاوه بر وجوه رسمی و تشریفاتی خود که در حوزه سیاست گنجانده می‌شود، از نظر هنری و مفهومی هم قابل بررسی است.
در این نماد ملی از طرح‌ها و رنگ‌های گوناگونی استفاده شده که بنا به فرض هر یک از آنها معنای خاصی دارد و کل پرچم قرار است نیم‌رخی باشد از تمام مختصات یک کشور و دولت. از این روست که معمولا کار طراحی پرچم با خرد جمعی و نیز نظارت مسئولان عالی کشور انجام می‌شود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تمایل انقلابیون بر این بود که هر نمادی از رژیم گذشته از بین برود و به این دلیل نماد پرچم کشور که در مناسبت‌های مختلف ملی و پادشاهی از آن استفاده شده بود در معرض تغییر گرفت.
نماد استفاده شده در پرچم با وجود بعضی اظهارنظرها مبنی‌بر این که این نماد از سلسله پهلوی نیست، تغییر کرد ولی توصیه برخی بر این که سه رنگ پرچم ایران تغییری نکند پذیرفته شد. در آن زمان یکی از مهم‌ترین مخالفت‌ها با این نماد توسط رهبر انقلاب صورت گرفت.
امام خمینی(ره) در اسفند 57 یعنی یک ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در یک سخنرانی گفت: «ما یک مملکت محمدی ایجاد می‌کنیم. بیرق ایران نباید بیرق شاهنشاهی باشد، آرم‌های ایران نباید آرم‌های شاهنشاهی باشد، باید آرم‌های اسلامی باشد. از همه وزارتخانه‌ها، از همه ادارات، باید این شیر و خورشید منحوس قطع بشود، علم اسلام باید باشد. آثار طاغوت باید برود. اینها آثار طاغوت است؛ این تاج آثار طاغوت است؛ آثار اسلام باید باشد.»
به این ترتیب مشخص شد عزم دولت برای تغییر تاریخ و پرچم جدی است. طراحان مختلف برای کشیدن طرح جدید پرچم و نماد جمهوری اسلامی دست به کار شدند. هر چند ابتدا کاری متفاوت با نماد امروزین مورد توجه بود اما مدتی بعد آیت‌الله هاشمی رفسنجانی یکی از اعضای هیات انقلاب به حمید ندیمی (طراح این آرم و پرچم) خبر داد طرح او مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
حمید ندیمی اکنون یکی از اساتید دانشکده معماری دانشگاه تهران است. در رسانه‌ها حرفی از او نیست مگر مصاحبه کوتاهی که سال‌ها پیش با یک نشریه انقلابی داشته است. او در این سال‌ها به درس و تحقیقش مشغول بوده و نام برادرش که مدت‌ها رئیس دانشگاه شهید بهشتی تهران بوده بیش از او به گوش رسیده است.
ندیمی در همان مصاحبه سال‌های قبل از علاقه شدید خود به کار طراحی این پرچم خبر می‌دهد و از این که می‌خواسته «نمادی جهانی» برای اسلام درست کند. او در توصیف نمادی که ساخته حرف‌های زیادی بر زبان رانده است. نماد در یک آن هم به صورت الله و هم به صورت لااله الا الله خوانده می شود، در آن نمادهای کتاب، عدل و اعتدال (قرینه بودن و حالتی از ترازو داشتن) و نیز توحید، جهاد و ایستادگی (الف مشدد میان آرم که با تشدید آن شبیه شمشیر است) قرار دارد. در عین حال نماد به شکلی کشیده شده که شکل گل لاله را هم داشته باشد. گلی که خود نمادی از شهیدان است. به این ترتیب به نظر می‌رسد چنین نمادی توانسته بسیاری از مسائل مورد توجه نظام جمهوری اسلامی را در خود جای دهد.
در مورد رنگ‌ها باید گفت گرچه نوع و ترکیب این رنگ‌ها با قانون اساسی مشروطه متفاوت نیست، ولی بعد از انقلاب اسلامی، 11 الله اکبر به خط کوفی در نوار سبز بالایی و قرمز پایین پرچم نقش بسته است.
11 نمادی که به تنهایی یادآور ماه یازدهم سال (یعنی بهمن) و البته در جمع با یکدیگر یادآور روز بیست و دوم این ماه یعنی پیروزی انقلاب است و اگر رنگ پرچم تغییری نکرد تغییری عمده در نمادهای روی آن به وجود آمد. تفسیر حکومت جدید و مردم از رنگ‌ها هم در نوع خود جالب بود؛ آمیخته‌ای از مسائل ملی و نیز انقلابی که مورد اخیر در حکومت پیشین و تفاسیر آن جایی نداشت.
از دید ایرانیان امروزی سبزی پرچم به معنای آبادانی، سپیدی آن به معنای صلح و دوستی و البته قرمز آن نشانی از جنگاوری و البته فدای جان برای وطن است. به این ترتیب در دل یکپارچه کوچک هزاران معنا جا خوش کرده است. از حمید ندیمی، طراح جمهوری اسلامی ایران باید تقدیر شایسته و بایسته و البته باید به سه رنگ پرچم سرزمین مان افتخار کرد.
ارسال نظر