.svg)
فاجعه‌آفرینی مرد شیشه‌ای در جنوب تهران، چه باید کرد؟
پارسینه: فرید براتی سده، مدیرکل پیشگیری و درمان بهزیستی: از سال گذشته همواره هشدار داده شد که پیامدهای افزایش شیشه افزایش خشونت و جرم است. همچنین در مصرف شیشه عوارض اجتماعی و از جمله خشونت‌های جنبی، گروهی و فردی بیش از بقیه مواد مصرفی است. هنوز هم این موضوع مهم است و مصرف مواد محرک ممکن است پیامدهای اجتماعی ناگواری را در پی داشته باشد
تهران امروز: خبر تلخ قتل دو کودک و مجروح شدن 4نفر در جریان یک درگیری بار دیگر«شیشه» را به صدر اخبار بازگرداند. گفته می‌شود سحرگاه سه‌شنبه، مردی که به ظاهر شیشه مصرف کرده بود حادثه‌ای دلخراش در جنوب پایتخت رقم زده است. به گزارش تهران امروز، ساعت 4:30 بامداد دیروز، ماموران کلانتری 116 تهران‌بزرگ، از طریق دریافت پیام از مرکز فوریت‌های پلیسی 110 در جریان وقوع نزاع و درگیری در خیابان امام موسی صدر قرار گرفتند. با حضور ماموران کلانتری، آنان مشاهده کردند مردی حدود 35 ساله با سلاح‌سرد، در حال فرار است.
این فرد «مازیار» پس از رویت ماموران پلیس با سلاح‌سرد به آنان حمله‌ور شد و بی‌توجه به فرمان ایست ماموران، قصد حمله به آنان را داشت که در لحظات آخر ماموران با رعایت قانون به‌کارگیری سلاح، این فرد را از ناحیه دو پا مورد شلیک گلوله قرار دادند و وی را دستگیر کردند. بررسی‌های اولیه نشان داد که «مازیار» مستاجر طبقه دوم منزلی است که بنا به دلایلی نامشخص با همسر خود در آن ساعت دچار درگیری شده و با استفاده از سلاح‌سرد همسر و فرزندان خود را مجروح کرده و متاسفانه پس از مضروب کردن «مهلا»، دختر پنج ساله‌اش را از طبقه دوم منزل خود به حیاط پرتاب می‌کند که این کودک خردسال جان خود را از دست می‌دهد.
اودر حالی که قصد فرار داشته با زن صاحبخانه مواجه می‌شود که به طرف او نیز حمله و علاوه بر مضروب‌کردن این فرد، اقدام به ضرب و جرح فرزندان صاحبخانه می‌کند و بر اثر شدت جراحات وارده، دختر هفت ساله صاحبخانه به نام «بهاره» نیز جان خود را از دست می‌دهد. در بازرسی از محل وقوع جنایت هیچگونه موادمخدری کشف نشده است اما برابر تحقیقات اولیه مشخص شده که متهم در زمان جنایت در حالت روانی مناسبی قرار نداشته است. دکتر فرید براتی سده، روان‌شناس برجسته و مدیرکل پیشگیری و درمان بهزیستی برای بررسی بیشتر جزئیات این ماجرا به گفت‌وگو با خبرنگار تهران امروز نشست. کسی که می‌گوید این روزها شیشه به موضوع نگران کننده خانواده‌های زیادی تبدیل شده است:
تا چه زمان باید نگران اخبار تأسفبار باشیم؟
این نگرانی همه است. از سال گذشته همواره هشدار داده شد که پیامدهای افزایش شیشه افزایش خشونت و جرم است. همچنین در مصرف شیشه عوارض اجتماعی و از جمله خشونت‌های جنبی، گروهی و فردی بیش از بقیه مواد مصرفی است. معتقد هستیم که هنوز هم این موضوع مهم است و مصرف مواد محرک ممکن است پیامدهای اجتماعی ناگواری را در پی داشته باشد ولی تا مسئولان و مردم این قضیه را درک نکنند، باز هم شاهد حوادث تلخ خواهیم بود. یکی از پیامدهای جدی مصرف شیشه به خصوص شیشه‌ای که در کشور ما تولید می‌شود به دلیل تولید غیرپاستوریزه و عدم رعایت مسائل بهداشتی ممکن است بحث خشونت، توهم و هذیان را افزایش بدهد.
برای پیشگیری یا درمان این نوع از اعتیاد چه باید کرد؟
باید سیستم درمان اعتیادي كه بتواند پیشگیری کند را راه اندازی کنیم. هنوز مسئول اورژانس‌های فوریت درمان اعتیاد در کشور مشخص نیست و علیرغم مصرف زیاد، حتی یک بسته درمانی برای مواد محرک نداریم. هر بار که می‌خواهیم درباره چنین مسائلی صحبت کنیم مورد نهیب قرار می‌گیریم؛ «چرا اوضاع را آشفته مي‌کنید؟» در این زمینه نمایندگان مجلس هم باید پاسخگو باشند. زیرا بدون هیچ توفیقی در بحث آسیب‌های اجتماعی بودجه و اعتبارات این بخش کم می‌شود.
آیا بهبودی در این زمینه داشتیم که اعتبارات آن کم شده؟ چقدر ما فشار می‌آوریم که به کاهش آسیب اعتیاد باید توجه جدی تری بشود اما نتیجه کارمان این است که عده‌ای در سیستم تصمیم‌گیری اعتیاد به ماده 16 و درمان‌های اجباری روی می‌آورند. مگر هفته پیش دوستان اعلام نکردند که همین منطقه معتادان را پاکسازی می‌کنند؟
پس چرا این حادثه اتفاق افتاده است؟ این نوع پاکسازی‌ها مشکل کشورمان نیست. در حال حاضر ما نیز جزو سوال‌کنندگان هستیم. چرا در بحث‌های اخیر که دولت به رای اعتماد مجلس نیاز داشت یکی از نمایندگان از وزرا نپرسید که برنامه آینده شما برای اعتیاد چیست. سیستم درمانی ما به قدر کفایت نیست. در این بخش نیاز به فوریت‌های روانپزشکی وجود دارد تا خانواده افرادی که مواد مخدر صنعتی مصرف کرده زنگ بزنند و او را ببرند. گاهی حرف‌ها و هشدارهای ما مسخره می‌شود. با این حال باز هشدار می‌دهیم با مصرف شیشه می‌توانند فجایع اسفباری بیافرینند. این حوادث و وضعیت مصرف کنندگان را جدی بگیریم. مصرف شیشه خشونت اجتماعی و پرخاشگری را زیاد می‌کند. اولویت اول مسئولان باید مصرف شیشه باشد و معتادی که در محله‌های تهران دستگیر مي‌شود در صورتی می‌تواند اولویت اول باشد که شیشه را هم در کنار بقیه مصرف کند. اگر شرایط به همین منوال پیش برود به سمت معضل افزایش مواد در کشورمان در سال‌های آینده می‌رویم. علائم و نشانه‌های آن این است. مسئولان جد ید باید به جد در مورد آن فکر کنند. چرا باید در درجه سه یا چهار باشد؟
چرا قیمت شیشه پایین آمده است؟
به دلیل آنکه ماده‌ای قابل تولید در کشور ماست. زمانی که به‌راحتی تولید می‌شود، قیمت‌ها پایین می‌آید. قیمت مواد مخدر با عرضه و تقاضا پایین و بالا می‌رود. ضمن آنکه وقتی قیمت مواد پایین می‌آید فروشنده هم عده‌ای جدید را وارد چرخه می‌کند تا به سود مورد نظرش برسد. همین طور مصرف‌کننده می‌داند به‌راحتی می‌تواند آن را تهیه کند و در دسترس است.
خب قبلا فقط جوان‌ها شیشه مصرف می‌کردند اما الان افراد سن بالا، مثل همین اتفاقی که دیروز در تهران افتاد هم انگار شیشه مصرف می‌کنند؟
در درجه اول تبلیغات کاذبی که در مورد شیشه می‌شود باعث سوق جوانان و خانواده‌ها به سمت این ماده مخدر صنعتی شده است. تبلیغاتی مانند؛ جوان نگه‌داشتن، شادابی و نشاط، کاهش اشتها، افزایش توانایی و حافظه، لاغری و... البته برخی معتادان در کنار مواد دیگرشيشه هم مصرف مي‌كنند. به خصوص معتادان شیشه را همراه با مواد دیگر مصرف می‌کنند. مصرف‌کننده‌ها چند ماده‌ای شده اند. ضمن اینکه در چند سال اخیر سن مصرف کنندگان شیشه در ایران یکی دو سال پایین آمده است. میانگین سن مصرف کنندگان مواد در گذشته بین 23 تا 25 سال بوده که این میانگین سنی به 20 تا 22 سال نزول پیدا کرده است. عمده مصرف‌کنندگان شیشه در این بازده سنی 15 تا 45 سال هستند و افراد کمی هستند که بالاتر از 45 سال باشند و شیشه مصرف کنند. به هر حال این افراد تحت تاثیر پیامدهای دیگر، شرایط اجتماعی، وضعیت روانشناختی و مصرف مواد مخدر خشونت می‌کنند. یعنی این افراد فقط مشکل اعتیاد و مصرف مواد ندارند بلکه مشکل روانپزشکی هم دارند و ممکن است مبتلا به اختلالات روانی باشند که با مصرف شیشه علائم آنها شدت پیدا می‌کند.
با چنین توضیحی می‌توان گفت افرادی که چنین قتل هایی را مرتکب می‌شوند با برنامه‌ریزی قبلی دست به جنایت می‌زنند؟
یکی از علائم روانی، مهار گسیختگی و از دست دادن کنترل است که با هذیان‌های مصرف شیشه تشدید می‌شود. این افراد دارای رفتارهای آنی هستند و به یکباره کنترل خود را از دست می‌زند، پس از آن که به خود می‌آیند از آنچه اتفاق افتاده پشیمان می‌شوند. احتمالا این فرد هم با مواد دچار چنین شرایطی شده است. چنین جنایت هایی حساب شده و با برنامه قبلی اتفاق نمی افتد.
چرا باید این افراد و جامعه در مقابل این افراد آموزش‌های لازم را ببینند؟
در کل جامعه بحث پیشگیری‌های اولیه است که افراد به سمت شیشه و مواد نروند و نگرش‌های منفی که لاغری، شادی، فشن شدن و.. را از بین ببریم. ضمن آنکه آموزش پس از اعتیاد به این معنا نیست که صرفا به خود این آدم‌ها آموزش بدهیم. در درجه اول این افراد به عنوان بیمار اجتماعی باید تحت درمان قرار بگیرند. ولی مهم‌ترین آموزشی که در کشور نداریم این است که آسیب‌های خانواده کاهش پیدا کند. خانواده افراد معتاد به خصوص به اعتیاد به شیشه باید نشانه‌ها را سریع بشناسند و از آنها دوری کنند. بیشترین آسیب‌ها متوجه خانواده می‌شود. آسیب‌هایی چون همسر، والدین و کودک آزاری، خانواده معتادان به شیشه را تهدید می‌کند.
این فرد «مازیار» پس از رویت ماموران پلیس با سلاح‌سرد به آنان حمله‌ور شد و بی‌توجه به فرمان ایست ماموران، قصد حمله به آنان را داشت که در لحظات آخر ماموران با رعایت قانون به‌کارگیری سلاح، این فرد را از ناحیه دو پا مورد شلیک گلوله قرار دادند و وی را دستگیر کردند. بررسی‌های اولیه نشان داد که «مازیار» مستاجر طبقه دوم منزلی است که بنا به دلایلی نامشخص با همسر خود در آن ساعت دچار درگیری شده و با استفاده از سلاح‌سرد همسر و فرزندان خود را مجروح کرده و متاسفانه پس از مضروب کردن «مهلا»، دختر پنج ساله‌اش را از طبقه دوم منزل خود به حیاط پرتاب می‌کند که این کودک خردسال جان خود را از دست می‌دهد.
اودر حالی که قصد فرار داشته با زن صاحبخانه مواجه می‌شود که به طرف او نیز حمله و علاوه بر مضروب‌کردن این فرد، اقدام به ضرب و جرح فرزندان صاحبخانه می‌کند و بر اثر شدت جراحات وارده، دختر هفت ساله صاحبخانه به نام «بهاره» نیز جان خود را از دست می‌دهد. در بازرسی از محل وقوع جنایت هیچگونه موادمخدری کشف نشده است اما برابر تحقیقات اولیه مشخص شده که متهم در زمان جنایت در حالت روانی مناسبی قرار نداشته است. دکتر فرید براتی سده، روان‌شناس برجسته و مدیرکل پیشگیری و درمان بهزیستی برای بررسی بیشتر جزئیات این ماجرا به گفت‌وگو با خبرنگار تهران امروز نشست. کسی که می‌گوید این روزها شیشه به موضوع نگران کننده خانواده‌های زیادی تبدیل شده است:
تا چه زمان باید نگران اخبار تأسفبار باشیم؟
این نگرانی همه است. از سال گذشته همواره هشدار داده شد که پیامدهای افزایش شیشه افزایش خشونت و جرم است. همچنین در مصرف شیشه عوارض اجتماعی و از جمله خشونت‌های جنبی، گروهی و فردی بیش از بقیه مواد مصرفی است. معتقد هستیم که هنوز هم این موضوع مهم است و مصرف مواد محرک ممکن است پیامدهای اجتماعی ناگواری را در پی داشته باشد ولی تا مسئولان و مردم این قضیه را درک نکنند، باز هم شاهد حوادث تلخ خواهیم بود. یکی از پیامدهای جدی مصرف شیشه به خصوص شیشه‌ای که در کشور ما تولید می‌شود به دلیل تولید غیرپاستوریزه و عدم رعایت مسائل بهداشتی ممکن است بحث خشونت، توهم و هذیان را افزایش بدهد.
برای پیشگیری یا درمان این نوع از اعتیاد چه باید کرد؟
باید سیستم درمان اعتیادي كه بتواند پیشگیری کند را راه اندازی کنیم. هنوز مسئول اورژانس‌های فوریت درمان اعتیاد در کشور مشخص نیست و علیرغم مصرف زیاد، حتی یک بسته درمانی برای مواد محرک نداریم. هر بار که می‌خواهیم درباره چنین مسائلی صحبت کنیم مورد نهیب قرار می‌گیریم؛ «چرا اوضاع را آشفته مي‌کنید؟» در این زمینه نمایندگان مجلس هم باید پاسخگو باشند. زیرا بدون هیچ توفیقی در بحث آسیب‌های اجتماعی بودجه و اعتبارات این بخش کم می‌شود.
آیا بهبودی در این زمینه داشتیم که اعتبارات آن کم شده؟ چقدر ما فشار می‌آوریم که به کاهش آسیب اعتیاد باید توجه جدی تری بشود اما نتیجه کارمان این است که عده‌ای در سیستم تصمیم‌گیری اعتیاد به ماده 16 و درمان‌های اجباری روی می‌آورند. مگر هفته پیش دوستان اعلام نکردند که همین منطقه معتادان را پاکسازی می‌کنند؟
پس چرا این حادثه اتفاق افتاده است؟ این نوع پاکسازی‌ها مشکل کشورمان نیست. در حال حاضر ما نیز جزو سوال‌کنندگان هستیم. چرا در بحث‌های اخیر که دولت به رای اعتماد مجلس نیاز داشت یکی از نمایندگان از وزرا نپرسید که برنامه آینده شما برای اعتیاد چیست. سیستم درمانی ما به قدر کفایت نیست. در این بخش نیاز به فوریت‌های روانپزشکی وجود دارد تا خانواده افرادی که مواد مخدر صنعتی مصرف کرده زنگ بزنند و او را ببرند. گاهی حرف‌ها و هشدارهای ما مسخره می‌شود. با این حال باز هشدار می‌دهیم با مصرف شیشه می‌توانند فجایع اسفباری بیافرینند. این حوادث و وضعیت مصرف کنندگان را جدی بگیریم. مصرف شیشه خشونت اجتماعی و پرخاشگری را زیاد می‌کند. اولویت اول مسئولان باید مصرف شیشه باشد و معتادی که در محله‌های تهران دستگیر مي‌شود در صورتی می‌تواند اولویت اول باشد که شیشه را هم در کنار بقیه مصرف کند. اگر شرایط به همین منوال پیش برود به سمت معضل افزایش مواد در کشورمان در سال‌های آینده می‌رویم. علائم و نشانه‌های آن این است. مسئولان جد ید باید به جد در مورد آن فکر کنند. چرا باید در درجه سه یا چهار باشد؟
چرا قیمت شیشه پایین آمده است؟
به دلیل آنکه ماده‌ای قابل تولید در کشور ماست. زمانی که به‌راحتی تولید می‌شود، قیمت‌ها پایین می‌آید. قیمت مواد مخدر با عرضه و تقاضا پایین و بالا می‌رود. ضمن آنکه وقتی قیمت مواد پایین می‌آید فروشنده هم عده‌ای جدید را وارد چرخه می‌کند تا به سود مورد نظرش برسد. همین طور مصرف‌کننده می‌داند به‌راحتی می‌تواند آن را تهیه کند و در دسترس است.
خب قبلا فقط جوان‌ها شیشه مصرف می‌کردند اما الان افراد سن بالا، مثل همین اتفاقی که دیروز در تهران افتاد هم انگار شیشه مصرف می‌کنند؟
در درجه اول تبلیغات کاذبی که در مورد شیشه می‌شود باعث سوق جوانان و خانواده‌ها به سمت این ماده مخدر صنعتی شده است. تبلیغاتی مانند؛ جوان نگه‌داشتن، شادابی و نشاط، کاهش اشتها، افزایش توانایی و حافظه، لاغری و... البته برخی معتادان در کنار مواد دیگرشيشه هم مصرف مي‌كنند. به خصوص معتادان شیشه را همراه با مواد دیگر مصرف می‌کنند. مصرف‌کننده‌ها چند ماده‌ای شده اند. ضمن اینکه در چند سال اخیر سن مصرف کنندگان شیشه در ایران یکی دو سال پایین آمده است. میانگین سن مصرف کنندگان مواد در گذشته بین 23 تا 25 سال بوده که این میانگین سنی به 20 تا 22 سال نزول پیدا کرده است. عمده مصرف‌کنندگان شیشه در این بازده سنی 15 تا 45 سال هستند و افراد کمی هستند که بالاتر از 45 سال باشند و شیشه مصرف کنند. به هر حال این افراد تحت تاثیر پیامدهای دیگر، شرایط اجتماعی، وضعیت روانشناختی و مصرف مواد مخدر خشونت می‌کنند. یعنی این افراد فقط مشکل اعتیاد و مصرف مواد ندارند بلکه مشکل روانپزشکی هم دارند و ممکن است مبتلا به اختلالات روانی باشند که با مصرف شیشه علائم آنها شدت پیدا می‌کند.
با چنین توضیحی می‌توان گفت افرادی که چنین قتل هایی را مرتکب می‌شوند با برنامه‌ریزی قبلی دست به جنایت می‌زنند؟
یکی از علائم روانی، مهار گسیختگی و از دست دادن کنترل است که با هذیان‌های مصرف شیشه تشدید می‌شود. این افراد دارای رفتارهای آنی هستند و به یکباره کنترل خود را از دست می‌زند، پس از آن که به خود می‌آیند از آنچه اتفاق افتاده پشیمان می‌شوند. احتمالا این فرد هم با مواد دچار چنین شرایطی شده است. چنین جنایت هایی حساب شده و با برنامه قبلی اتفاق نمی افتد.
چرا باید این افراد و جامعه در مقابل این افراد آموزش‌های لازم را ببینند؟
در کل جامعه بحث پیشگیری‌های اولیه است که افراد به سمت شیشه و مواد نروند و نگرش‌های منفی که لاغری، شادی، فشن شدن و.. را از بین ببریم. ضمن آنکه آموزش پس از اعتیاد به این معنا نیست که صرفا به خود این آدم‌ها آموزش بدهیم. در درجه اول این افراد به عنوان بیمار اجتماعی باید تحت درمان قرار بگیرند. ولی مهم‌ترین آموزشی که در کشور نداریم این است که آسیب‌های خانواده کاهش پیدا کند. خانواده افراد معتاد به خصوص به اعتیاد به شیشه باید نشانه‌ها را سریع بشناسند و از آنها دوری کنند. بیشترین آسیب‌ها متوجه خانواده می‌شود. آسیب‌هایی چون همسر، والدین و کودک آزاری، خانواده معتادان به شیشه را تهدید می‌کند.
ارسال نظر