هر مویی زائد نیست

به محض این‌ که رشد موهای زائد شروع می‌شود و در نواحی مختلف بدن چند تار موی اضافه به چشم می‌خورد، خانم‌ها نگران می‌شوند و به فکر می‌افتند تا هر چه زودتر آنها را از بین ببرند.

برای همین هم از شیوه های مختلفی کمک می گیرند تا از شر این موها خلاص شوند. در صورتی که به گفته دکتر رحمانیان، ابتدا باید عامل ایجادکننده این مشکل، تشخیص داده و درمان شود. بنابراین مهم است بدانیم این موها به چه دلیلی ایجاد شده است تا بتوانیم روش درمانی مناسبی را نیز انتخاب کنیم.

رویش موهای زائد؛ نشانه است نه بیماری

زمانی که موهای زائد از پوست بیرون می زند، اولین و بهترین کار این است که به فکر پیدا کردن علت باشید، چراکه علل متعددی می تواند موجب رویش این موها شود.

دکتر مسعود رحمانیان، فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم در گفت وگو با «جام جم» رویش موهای زائد یا هیرسوتیسم را چنین تعریف می کند: رشد موهایی زبر و خشن در قسمت هایی از بدن که رشد مو وابسته به هورمون های جنسی مردانه است، هیرسوتیسم نامیده می شود.

البته ممکن است در نواحی مختلف بدن، موهایی وجود داشته باشد یا ایجاد شود ولی هیرسوتیسم فقط به مواردی اطلاق می شود که موهای زبر و خشن در قسمت های خاصی از بدن مانند چانه، گونه ها، قفسه سینه، بازو و قسمت بالایی دست ها و کشاله ران نمایان شود.

این پزشک متخصص می گوید: موهایی که در این قسمت ها رشد می کند، وابسته به هورمون های جنسی مردانه است. بنابراین زمانی که خانمی با این مشکل روبه رو می شود، می توان گفت دچار رشد موهای زائد یا هیرسوتیسم شده است که می تواند نشانه ای از یک بیماری باشد. وی با اشاره به این که رویش موهای زائد مشکل شایعی است، یادآور می شود: تقریبا 5 تا 15 درصد خانم ها، در جوامع مختلف درگیر این مساله هستند و به نوعی رویش موهای زائد را تجربه می کنند.

پرمویی یا رشد موهای زائد؟

خیلی وقت ها پرمویی با موهای زائد اشتباه گرفته می شود و در نتیجه، درمان ها هم نتیجه دلخواه را در بر نخواهد داشت. دکتر رحمانیان در این باره خاطرنشان می سازد: هیرسوتیسم یا رویش موهای زائد به مواردی اطلاق می شود که موهایی زبر و خشن در نواحی خاصی از بدن که به هورمون های جنسی مردانه وابسته است، رشد کند. در حالی که پرمویی یا هایپرتریکوزیس به رویش مو در قسمت هایی از بدن گفته می شود که به هورمون های جنسی مردانه وابسته نیست. به عنوان نمونه فردی که در ناحیه پیشانی دچار پرمویی است، نباید این مشکل را با رشد موهای زائد اشتباه بگیرد. البته معمولا این موها نرم بوده و مانند موهای زائد، ضخیم و خشن نیستند.

بیماری های مختلف، عامل رویش موهای زائد

همان طور که گفته شد، رویش موهای زائد علل متفاوتی دارد که شایع ترین آنها بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک است. دکتر رحمانیان با اشاره به این موضوع، می گوید: سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCO) بیماری شایعی است که می تواند موجب رویش موهای زائد شود و تقریبا 18 درصد خانم ها نیز در سنین باروری، به این بیماری مبتلا هستند.

وی می افزاید: بیماری های دیگری مانند کم کاری غده تیروئید یا پرکاری غده آدرنال نیز می تواند با رشد موهای زائد همراه باشد. البته بیماری پرکاری غده آدرنال که کوشینگ نامیده می شود، مورد نادری است و کمتر شاهد آن هستیم. پرکاری غده هیپوفیز نیز منجر به ترشح هورمونی به نام پرولاکتین شده و می تواند با افزایش رشد موهای زائد همراه باشد. این فوق تخصص بیماری های غدد ادامه می دهد: مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضدتشنج یا بعضی از داروهای قلبی هم می تواند به عنوان عارضه دارویی، باعث رویش موهای زائد شود. برخی از سرطان ها نیز ممکن است عامل ایجاد موهای زائد باشد. علاوه بر اینها، زمینه های ارثی و ژنتیکی هم یکی از عوامل موثر در رویش موهای زائد به حساب می آید.

چه زمانی، به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

رشد یکی دو تا موی زائد، ممکن است بعضی از خانم ها را حسابی نگران کند و باعث شود آنها به پزشکان متعددی مراجعه کنند. در حالی که عده ای دیگر اصلا توجهی به این موها ندارند و مراجعه به پزشک را ضروری نمی دانند.

دکتر رحمانیان ضمن بیان علائمی که مراجعه به پزشک را ضروری می سازد، یادآور می شود: بسیاری از خانم ها از نظر زیبایی، برای درمان موهای زائد به پزشک مراجعه می کنند و حتی در موارد خفیف رشد موهای زائد نیز درصدد درمان و برطرف کردن این موها هستند. با این حال، نباید فراموش کنیم در صورت بروز علائم خاصی، لازم است بلافاصله به پزشک مراجعه شود. پیشرفت و رشد سریع موهای زائد، ایجاد این موها در سنین بالاتر از سی سالگی، بروز علائمی همراه با رشد موی زائد مانند خشن شدن صدا که می تواند ناشی از وجود هورمون های جنسی مردانه باشد و رویش شدید این موها همگی ازجمله عواملی است که باید آنها را جدی گرفت و به پزشک مراجعه کرد. وی می افزاید: رویش موهای زائد به سه دسته شدید، خفیف و متوسط تقسیم می شود و در صورتی که فردی با نوع شدید این مشکل روبه روست، حتما باید برای پیگیری و بررسی های بیشتر، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کند. موهای زائد خفیف و متوسط در اغلب موارد ممکن است ناشی از بیماری های خوش خیم مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد که البته در این موارد هم بهتر است به پزشک مراجعه و مشکل را درمان کنید. متخصص پوست، موهایی را که وجود دارد، از بین برده و متخصص غدد مانع رویش موهای جدید می شود.

از تشخیص تا درمان

دکتر رحمانیان درباره روش های تشخیصی و درمان، توضیح می دهد: با توجه به این که موهای زائد به علل متفاوتی ایجاد می شود، لازم است در بررسی های آزمایشگاهی، هورمون های مختلف بدن را بررسی و کنترل کنیم و بعضی از اختلالات آنزیمی نیز باید بررسی شود. گرفتن شرح حال دقیق و کامل از بیمار نیز در تشخیص عامل اصلی ایجاد این موها موثر خواهد بود. به گفته وی، در بیش از 90 درصد موارد، رویش موهای زائد به علل خوش خیم مربوط می شود و با برطرف کردن علت اصلی، این مشکل هم درمان خواهد شد.

بنابراین تنها کاری که باید برای برطرف کردن موهای زائد انجام شود، مراجعه به پزشک و تشخیص علت اصلی ایجادکننده مشکل است تا با درمان آن، رشد موهای زائد هم برطرف شود.