۸۰۰۰ متهمی که آزادانه می‌چرخند!

این در حالی است که مسئولان مربوطه پس از حادثه دوشنبه هفته گذشته در بزرگراه تهران - قم مرتبا عنوان کرده‌اند که لاستیک‌های چینی چندان مورد اعتماد نیستند.

دوشنبه هفته گذشته بود که لاستیک اتوبوسی ترکید، دقایقی بعد بر اثر همین ترکیدگی، این اتوبوس با اتوبوسی دیگر برخورد کرد. بر اثر همین برخورد اتوبوس‌ها دچار حریق شدند و 44 انسان در آتش زنده زنده سوختند.

شعله‌های آتش خاموش نشده ابراز همدردی‌ها شروع شد. چند ساعت بعد گلایه‌ها هم شروع شد، سپس مجازات‌ها هم شروع شد. یک شرکت‌ تعاونی مسافربری تعلیق شد. وزیر راه‌ و شهرسازی هم وعده داد که علت موضوع بررسی شود. گویی همه به جنب‌ و جوش افتاده بودند.

با وجود این، به تدریج جنب‌ و جوش‌ها کمتر شد. آرام آرام این موضوع هم داشت بایگانی می‌شد که ناگهان لاستیکی دیگر ترکید. 3 روز بعد از آن ترکیدگی در جاده قم - تهران، بار دیگر در همین جاده به دلیل جدا شدن پوسته بیرونی لاستیک جلوی سمت چپ و سپس ترکیدگی آن، اتوبوسی دیگر دچار نقص فنی شد. این بار اما به خیر گذشت.

یک روز بعد مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران پرده از اسرار این لاستیک‌های بی‌کیفیت برداشت و گفت: «طی چند سال اخیر قیمت لاستیک اتوبوس‌ها از 500 تا 600 هزار تومان حدود 10 برابر افزایش داشته و به 5 تا 6 میلیون تومان رسیده است. به دلیل بالا بودن قیمت لاستیک، شاهد استفاده از لاستیک‌های چینی و کم‌کیفیت توسط برخی اتوبوس‌ها هستیم.»

در همین روز رئیس پلیس راه کشور هم عنوان کرد: «قیمت لاستیک کامیون و اتوبوس پس از نوسانات ارزی افزایش زیادی داشت. این امر موجب روی آوردن رانندگان به لاستیک ارزان‌تر شده است که قطعا چنین لاستیک‌هایی کیفیت پایین‌تری دارند.»

آنچه به نظر می‌رسد فعلا همه اتهام‌ها به سمت لاستیک‌های ارزان‌قیمت چینی است. لاستیک‌های 60 تا 70 کیلوگرمی چینی که در خوشبینانه‌ترین حالت حداقل بیش از 8 هزار حلقه آن اکنون در ایران موجود است.

آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد تنها در 5 ماهه نخست امسال بیش از 573 تن لاستیک اتوبوس از کشور چین وارد ایران شده است. اگر سخن رئیس اتحادیه شرکت‌های تعاونی مسافری را مبنا قرار دهیم و برای هر لاستیک اتوبوس 60 تا 70 کیلوگرم وزن در نظر بگیریم آن وقت تعداد این لاستیک‌های چینی حداقل 8185 حلقه لاستیک می‌شود.

جالب آن است که در کنار این لاستیک‌های چینی که با شماره تعرفه 40112000 از کشور چین وارد شده‌اند، هزار و 723 تن لاستیک اتوبوس معادل 24 هزار و 614 حلقه لاستیک با هویت نامشخص از امارات متحده عربی، منطقه آزاد چابهار و منطقه آزاد کیش وارد ایران شده‌اند که احتمال چینی بودن آنها وجود دارد.

در واقع 8 هزار لاستیک چینی با پتانسیل بروز تصادفی مشابه تصادف دوشنبه هفته قبل در ایران وجود دارند. البته لاستیک‌های چینی به جز در بخش حمل‌ و نقل زمینی در بخش حمل‌ و نقل هوایی ایران نیز حضور دارند.

تنها طی 5 ماهه نخست امسال بیش از 161 تن لاستیک هواپیما از کشور چین وارد شده است. لاستیک‌هایی که اگر مسئولان مانند لاستیک‌های اتوبوس مطمئن هستند کیفیت لازم را ندارند باید متوجه باشند که پتانسیل آنها برای تصادف‌ از بخش حمل‌ ونقل زمینی خیلی بیشتر است.

در واقع اگر هر لاستیک اتوبوس می‌تواند منجر به مرگ 44 ایرانی شود، در مورد لاستیک‌های هواپیما قطعا این رقم خیلی بیشتر خواهد بود. هر چند ایران تجربه بازگرداندن لاستیک‌های بی‌کیفیت را در سال 90 داشت و در آن سال 8 هزار لاستیک را به کشور چین بازگردانده بود اما طی چند وقت اخیر کمتر اخباری در مورد بررسی این لاستیک‌های اتوبوس و هواپیما داشتیم.

با وجود این، تاکنون مقام مسئولی هم از اطمینان کامل در مورد سالم بودن این لاستیک‌ها سخن نگفته است و به همین دلیل انگار این روزها بیشتر از هر زمانی لازم است مسئولی پاسخ دهد، بالاخره لاستیک‌های چینی قابل اطمینان هستند یا نه؟