شاهکار ظریف در جلسه علني مجلس

من دیروز در جلسه مجلس شاهد دوباره چنین دفاعی بودم؛ چرا می‌گویم دو باره چون دکتر ظریف تبحر خود را در دفاع از حقوق ملی در سال85 به دیپلمات‌های کشورهای جهان نشان داد. هر چند حضور چندباره این دیپلمات پرسابقه در مجلس برای دستگاه دیپلماسی کارنامه خوبی محسوب نمی‌شود اما این‌بار اشکال از وزیر نبود. همگان الا عده قلیلی معترفند، ظریف در طول 8ماه گذشته موفق عمل کرده است. اما در بررسی سوال از رئیس دستگاه دیپلماسی ناچارا باید اعتراف کنیم هر دو بار سوالات سیاسی، جناحی و البته تکراری بود.

سوالات بی‌ارتباطی با حوزه وزیر که هر چند وقت یک بار تکرار می‌شود و ذهن دستگاه دیپلماسی را به خود مشغول می‌کند. در اصول شناخته شده دیپلماسی وقتی نمایندگان و سفیران برای مذاکره و گفت‌وگوها اعزام می‌شوند قطعا با حمایت تمام اجزا و گروه‌های داخل حاکمیت قادرند مذاکرات را پیش ببرند. درباره رفتارهای چند روز اخیر با دستگاه دیپلماسی و مذاکره‌کنندگان کشورمان ذکر چند نکته ضروری است.

مردم به عنوان صاحبان اصلی حق حاکمیت در ایران از روند گذشته مذاکرات در دولت قبل ناراضی بودند و در انتخابات ۲۴خرداد نیز اصلی‌ترین خواسته‌ مردم تغییر رویکرد دولت بود. مردم در این انتخابات با رای بسیار مهم و جهت‌دار خود این موضوع را به نمایش گذاشتند. بر کسی پوشیده نیست که مردم کشور ما از تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای حمایت می‌کنند و در حقیقت این مذاکرات در سطح بالای نظام نیز از حمایت ویژه‌ای برخوردار است و یکی از مواردی که جناح‌های سیاسی شناسنامه‌دار نیز از آن حمایت می‌کنند، همین مساله مذاکرات هسته‌ای است. البته در منطقه و جهان و حتی داخل ایران کسانی وجود دارند که نه تنها از مذاکرات هسته‌ای حمایت نمی‌کنند بلکه چه بسا در این زمینه کارشکنی نیز انجام می‌دهند.

به عنوان نمونه در غرب جریان‌های تندرو و در منطقه، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهایی که تصور می‌کنند با بهبود روابط ایران و غرب فرصت‌هایی را که در سایه تندروی‌های دولت قبل به دست آورده‌اند را از دست خواهند داد در این زمینه بسیار مشغولند. در داخل نیز افراد تندرو‌یی وجود دارند که در زمان حاکم شدن تعادل و عقلانیت بر سیاست احساس می‌کنند که عرصه بر آنها تنگ شده و باید جای خود را به منطق‌گرا‌ها بدهند و به همین دلیل مشغول کارشکنی هستند.

در پاسخ به کارشکنان که اکنون نام دلواپسان را بر خود نهاده‌اند باید گفت در مرحله اول مذاکرات هسته‌ای یکسری مذاکرات موضوعی و نتیجه بخش صورت گرفت و هر دو طرف به یک نقشه راه که‌ همان برنامه اقدام مشترک است، رسیدند. مرحله دوم توافق و گفت‌وگو‌های 1+5 بود که در رابطه با چارچوب کلی توافق نهایی صحبت شد و در آخرین دور مذاکرات هسته‌ای به تایید هر دو طرف رسید و طرفین وارد مرحله نهایی که‌ همان توافق روی متن است وارد شدند. می‌توان گفت این مرحله، مرحله دشواری است زیرا بحث بر سر جزییات است و تفسیر‌ها و دیدگاه‌های متفاوت مطرح می‌شود. به عبارت بهتر در این مرحله طرفین نیازمند مذاکرات موضوعی‌تر هستند تا بتوانند در جزییات نیز تاویل‌های خود را به یکدیگر نزدیک کنند و به متن نهایی برسند. بنابراین دلواپس بودن و طرح سوالات غیرضرور و بعضا بی‌پایه و اساس در محلی که نخبگان ملت در آن جمع می‌شوند در شرایطی که مذاکرات ادامه دارد اولویت‌نخست نیست. البته نباید فراموش کرد که سخنرانی ظریف، شاهکاری با ظرافت از یک دیپلمات بود.