چند توصیه خودمانی به کنکوری ها!

- به عنوان یک رتبه‌ی ۱ کنکور سابق و نالایق عرض می‌کنم خیال این‌که رتبه‌ی برتر کنکور بشوید از تجربه‌ی خودش بهتر است. به خیالش اکتفا کنید. واقعا نمی‌صرفد این دو روز برای کسب تجربه‌ی رتبه‌ی بالاتر استرس داشته باشید.

- کنکور شاید هنوز از بدیل‌هایش فساد و تبعیض کمتری داشته باشد و در رتبه‌بندیِ علمیِ دانش‌آموزان و ارتقای اجتماعیِ شایستگان در سطح کشوری با این سطحِ توسعه‌یافتگی نسبتاً کارآمد عمل کند، اما نظام ارزشیابی پیشرفته و کیفی‌ای نیست و رتبه‌ی بهتر در آن لزوما و همیشه نشانگر شایستگیِ علمیِ بیشتر نیست. در همان سالی که کنکور دادم شخصا دوستانی را می‌شناختم که هم هوش و دانش بیشتری داشتند و هم مطالعه‌ و تلاش بیشتری برای نتیجه‌گیری در کنکور کرده بودند، ولی رتبه‌های پایین‌تری گرفتند. و اتفاقا اکثرشان در مقاطع بعدی میوه‌های بهره هوشی بالا، شایستگی علمی و همت بلندشان را چیدند.

- موفقیت در کنکور همان‌قدر سرنوشت‌ساز است که ناکامی در کنکور. شاید در دانشگاه مطلوب‌تان قبول نشوید و بهترین تجربه‌های وجودی، انسان‌های دیدنی، درس‌های تجربی، مبارک‌ترین حادثه‌ها (مثلا عشق) و خواستنی‌ترین نعمت‌های ظاهری و باطنی از همین مسیر ناکامی در کنکور در انتظارتان باشد. ناکامی در کنکور می‌تواند آغاز مسیری باشد که با جدیت و اقبال‌ در بلندمدت به توفیقات علمی و حرفه‌ای بیشتری بیانجامد و لزوماً نشانه‌ی کم‌استعدادی یا ضعف علمی شما نیست.

- بر اساس مجموع مشاهدات شخصی‌ام می‌توانم بگویم میزان لذت و بهره‌ی دوران دانشجویی در مقطع کارشناسی در ایران بیشتر تحت تاثیر عواملی غیر از رتبه‌ی دانشگاهی است که در آن تحصیل می‌کنید. عوامل دیگری مثل هم‌کلاسی‌ها و دوستان نزدیک، نزدیکی به خانواده، آب و هوا و محیط فیزیکیِ دانشگاه، رشته‌ی تحصیلی و امکان فعالیتِ جمعی دانشجویی، در خوشی و خیرِ تجربه‌ی دوره‌ی کارشناسی تاثیر بیشتری دارند. چه بسا دوران دانشجویی در دانشگاه خوش‌آب‌وهوا و ساحلیِ بابلسر یا واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد تهران خاطره‌انگیزتر و خوش‌تر از سال‌های دانشجویی در برق شریف و پزشکی تهران باشد.

- اگر اهداف بلند آکادمیک دارید، دوره‌ی کارشناسی ارشد و دکتری‌تان سرنوشت‌سازتر از دوران کارشناسی‌تان است. اگر به قدر کافی اهل مطالعه‌ی بابرنامه، جدی و هدفمند باشید، مهارت‌های پایه‌ و زبانی و شبکه‌ی روابط علمی-دانشگاهی‌تان را تقویت کنید و توصیه‌نامه‌های قوی داشته باشید، صرف نظر از این‌که امروز چقدر برای کنکور آماده‌اید و کجا لیسانس می‌گیرید، می‌توانید در مقاطع بالاتر در دانشگاه‌های برترِ ایران و جهان ادامه‌ی تحصیل بدهید.

- در ساعات باقیمانده تا کنکور نمی‌توانید به نحو تعیین‌کننده‌ای آموخته‌هایتان را بیشتر یا مهارت‌های تست‌زدنتان را تقویت کنید، اما می‌توانید به شیوه‌ی موثری وضعیت روانی-عاطفی-هیجانی‌تان را بهبود ببخشید و با آرامش، تمرکز، اعتماد به نفس، نشاط و امیدِ بیشتر، نتیجه‌ی آزمون‌تان را بهتر کنید.

برای افزایش آرامش‌‌تان شاید توجه به این واقعیت کارساز باشد: کنکور (و اساساً دانشگاه) اتفاقا آن‌چنان که اکثراً فکر می‌کنند مهم و سرنوشت‌ساز نیست! و هر نتیجه‌ای داشت می‌توانید بگویید: «به درک!» یا «هورا» و همچنان با فرصت‌‌شناسی و خودسازی، زندگیِ شکوفا، خلاق، معنادار، خوش، اخلاقی و اصیلی داشته باشید.

کیفیت زندگی شما بیش از آن‌که وابسته به نام دانشگاهتان و عوامل و منابع بیرونی باشد، به نشاط فیزیکی و عاطفیِ خودتان و منابع درونی، مهارت‌ها و امکانات ذهنی، هنر لذت بردن، قدرت خیال‌، دوستی‌ها و روابط نزدیک، ارزش‌ها، باورها، آموخته‌ها، تجارب و نیکی‌هایتان بستگی دارد که نتیجه‌ی کنکور در حدی که تصور می‌کنید در آن‌ها موثر نیست. منکر تاثیر و اهمیت آمادگی علمی بیشتر برای نتیجه‌ی بهتر در کنکور نیستم، اما حالا که کمتر از دو روز به کنکور مانده و به تعبیری کار از کار گذشته،

بد نیست برای آرامشِ بیشتر و نتیجه‌گیریِ بهتر این نکته را به خودتان یادآوری کنید: میزان لذتی که در طول عمرتان می‌برید و می‌رسانید و نیز خیری که می‌بینید و می‌رسانید چندان وابسته به نتیجه‌ی کنکور فردا و پس‌فردا نیست. اگر خیالتان راحت باشد، هم در کنکور بهتر عمل می‌کنید و هم تا اعلام نتایج و بعد از آن شادی، آرامش‌ و امید بیشتری دارید.

حمیدرضا جلایی پور/شرق