نرخ رشد اقتصادی سال ۹۳ در هاله ای از ابهام

سرویس اقتصاد پارسینه: هر چند نرخ رشد اقتصادی ایران در سال 93 برآورد نشده و اما در اواخر سال 92 در خوشبینانه ترین حالت این شاخص به صفر رسیده است. با این حال دولت وعده داده که در سال 1393 نرخ رشد اقتصادی ایران به 3 درصد برسد. در چند سال گذشته که اقتصاد ایران ناگواری های بی سابقه ای را تجربه کرد، نرخ رشد اقتصادی که یکی از مهم ترین شاخص های ارزیابی اقتصاد یک کشور محسوب می شود به شدت افت کرد و حتی به منفی 4.5 نیز رسید.

برآورد مرکز آمار ایران نشان می‌دهد رشدشش‌‌ماهه اقتصادی ایران در سال‌1392 منفی دو‌درصد بود. بر اساس این آمار، رشد اقتصادی کشور از منفی 4.5 درصد سال 1391 حدود 4.3 درصد ارتقا یافته است.
در حالی‌که طبق برنامه چهارم و پنجم توسعه رشد اقتصادی به‌طور متوسط باید به هشت‌ درصد می‌رسید در سال 90 این رشد سه ‌درصد، در سال 91 منفی پنج و هشت دهم ‌درصد و در شش‌ماهه اول 1392 منفی دو ‌درصد بوده است.

حالا اما با گذشت بیش از یک سال از حیات دولت ، اقتصادی های دولت یازدهم متفق القول معتقدند که شرایط اقتصادی بعد ازبیش از یک سال فعالیت دولت به گونه ای است که می توان امیدوار بود تا نرخ رشد اقتصادی در سال آینده حتی رشد 3 درصدی را هم پشت سر بگذارد.
این در حالی است که سقوط قیمت نفت اوپک در بازار نگرانی هایی را برای اقتصاددانان در کشور به وجود آورده است چرا که اقتصاد ایران وابسته به نفت است.

دولت و نرخ رشد اقتصادی

بهمن ماه سال گذشته بود که محمد باقر نوبخت، معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور، با بیان اینکه دولت یازدهم تلاش خواهد کرد تا نرخ رشد اقتصادی را تا پایان سال 92 به صفر برساند. از طرف دیگر اعلام کرده است که هدف گیری دولت در زمینه نرخ رشد اقتصادی در پایان سال 93، 3 درصد خواهد بود.

به اعتقاد او شرایط کشور در بعد اقتصادی به گونه ای است که می توان امیدوار بود تا نرخ رشد اقتصادی در سال آینده حتی رشد 3 درصدی را هم پشت سر بگذارد.

نوبخت اولین پارامتر در این زمینه توافق نامه ژنو دانست و گفته بود: دولت تدبیر و امید به خوبی تشخیص داد که چنانچه بخواهد تا شرایط اقتصادی کشور را بهبود ببخشد بهتر است ابتدا به سراغ پرونده هسته ای کشور که محل مناقشه بین ایران و گروه 5+1 است، برود و باب مذاکرات را در این زمینه به نحوی بگشاید که به نتیجه برسد.

بعد از ان نیز، ولی اله سیف رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد:تا زمانی که سیاست های اتخاذ شده برای تحریک اقتصاد، افت درآمد سرانه آحاد جامعه طی دو سال گذشته را جبران نکرده و فعالان اقتصادی را از بازگشت اقتصاد کشور به وضعیت متعادل مطمئن نکند، تسریع رشد اقتصادی مهم ترین هدف دولت یازدهم خواهد ماند.

اما نه تنها مذاکرات ژنو تا امروز به نتیجه نرسیده اند بلکه وضعیت نرخ نفت هم کشور را با مشکلات جدی بودجه ای مواجه کرده است.

بعد ازآن هم به تازگی معاون برنامه‌ريزي رئيس جمهور خبر داده است: عدد ‌رشد 3 ماهه دوم سال قطعي نشده است،‌اما گزارشات اوليه حاکي از رشد مثبت اقتصادي در 3 ماهه دوم سال است.

سخنگوي دولت گفت: قاطعانه مي‌گويم منابع داخلي ما آنقدر هست که حتي اگر نفت را از اقتصاد جدا کنيم، کشور را علي‌رغم سختي‌هايي که خواهيم داشت، اداره کنيم و مسير رشد اقتصادي و رفاه مردم را در پيش بگيريم.

با این حال و با وجود این سخنان اما نکته اینجاست که چرا نرخ رشد اقتصادی در طول سال گذشته اعلام نشده است.

این در حالی است که عادل آذر، رئیس مرکز آمار 3 ماه پیش وعده اعلام این عدد اقتصادی را داده بود.

دلیل اعلام نشدن نرخ رشد اقتصادی

رييس مرکز آمار ايران اما به تازگی دليل عدم اعلام رشد اقتصادي شش ماهه را با گذشت سه ماه از شش ماهه نخست سال جاري توضيح داده است.

عادل آذر که پيش از اين در مراسم افتتاح سرشماري عمومي کشاورزي گفته بود که آمار رشد اقتصادي برآورد شده و در روزهاي آينده اعلام مي‌شود، درباره عدم اعلام اين آمار با از گذشت حدود سه ماه از آن زمان، گفته: با توجه به اينکه بخش کشاورزي سهم موثري در رشد اقتصادي دارد، حيفمان آمد که از آمار مقدماتي اين بخش استفاده نکنيم.

وي افزوده: به اين ترتيب منتظريم تا نتايج مقدماتي سرشماري کشاورزي نيز اعلام شود تا آمار آن را نيز در بررسي‌هايمان دخيل کنيم.رييس مرکز آمار ايران درباره زمان اعلام نتايج مقدماتي سرشماري عمومي کشاورزي نيز اظهار کرد: با توجه به اينکه سرشماري به صورت الکترونيکي انجام شده و از سرعت بالايي برخوردار است، آمار مقدماتي اين سرشماري در نيمه دي ماه منتشر خواهد شد.

آذر در پاسخ به اين سوال که بنابراين آمار رشد اقتصادي تا پايان دي ماه اعلام خواهد شد يا خير، تصريح کرده: به هر حال براي محاسبه رشد اقتصادي با توجه به آمار جديد مقداري طول مي‌کشد و فکر نمي‌کنم که نرخ رشد شش ماهه در دي ماه اعلام شود.

وي همچنين درباره برآورد مرکز آمار از نرخ رشد اقتصادي، گفته: در حال حاضر رقمي را نمي‌توانيم به عنوان برآورد رشد اقتصادي اعلام کنيم چراکه رشد اقتصادي با در نظر گرفتن همه شاخص‌ها محاسبه مي‌شود.

گفتنی است، رييس مرکز آمار پيش از اين در مورد چرايي تاخير مرکز آمار در اعلام رشد اقتصادي بهار بعد از گذشت پنج ماه از فصل بهار، گفته بود: با توجه به اعداد و ارقامي که به طور متنوع از سوي حوزه هاي مختلف اعلام شد، معاونت برنامه ريزي از سوي شوراي ملي آمار ماموريتي را به مرکز آمار اعمال کرد تا با محاسبات دقيق و تکميل اسناد نتيجه نهايي را بررسي و در اعلام آمار خود عجله نداشته باشد.

وي با بيان اين‌که برخي از آمارها مقدماتي بوده و بايد با مرور زمان اسناد و مدارک آن‌ها تکميل شود، توضيح داده بود: بنابراين اگر ما هم در اين شرايط آماري را براي رشد اقتصادي فصل بهار اعلام مي‌کرديم مشکلاتي را ايجاد مي‌کرد از اين رو تصميم گرفتيم تا به جاي اين که دچار مسائل رسانه‌اي شويم تمام هم و غم خود را براي جمع‌آوري اسناد و ارقام مستندتري گذاشته تا آمار دقيقي را اعلام کنيم.

رييس مرکز آمار همچنين در مورد اين‌که تصميم مرکز آمار براي اعلام رشد اقتصادي در چه زماني است، اعلام کرده بود که آمار رشد اقتصادي را با توجه به مسائل موجود شش ماه منتشر مي‌کنيم چرا که معتقديم بايد رشد اقتصادي را با توجه به شرايط موجود کشور بلندمدت تر در نظر گرفت.آذر با بيان اين‌که حدود يک سال و نيم است که آمار رشد اقتصادي را به طور فصلي اعلام مي‌کرديم، گفته: اما با توجه به اين که به لحاظ اصول حرفه‌اي و احتياط کار چون اسناد قطعي بسياري از شرکت‌ها بعد از مجمع منتشر مي‌شود، ما نيز ناچاريم که بر آمار اعلامي ستاره مقدماتي بزنيم.

گفتنی است، نرخ رشد اقتصادی بیانگر بهبود وضعیت اقتصادی در کشور است. بر اساس گزارش بانک مرکزی و بر اساس محاسبات اولیه اداره حساب‌های اقتصادی این بانک، در سه‌ماهه نخست سال ۱۳۹۳ تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۸۳ به ۴۸۰۴۹۱ میلیارد ریال رسید که این مقداررشد۴.۶ درصدی را نشان می‌دهد.

باید منتظر ماند و دید بالاخره دولت یازدهمی ها این عدد را اعلام می کنند و اهداف انها محقق شده است یا خیر؟