رانندگی زنان یا مردان بهتر است؟

به گزارش خبر ایرانی، «گاز توی آشپزخونست»! بله... گاز توی آشپزخانه بود اما، من تلاش کردم تا بتوانم پشت یک ماشین و در خیابان گاز بدهم. جایی که می‌توانستم آزادی را در آن احساس کنم. اتاقک کوچک ماشینم می‌توانست دنیای دیگری شود. دنیایی با یک حدفاصل امن میان من و محیط بیرون. گواهی‌نامه رانندگی، برای من تنها یک گواهینامه نبود، یک نشانه بود برای آن‌که زنی باشم در گریز از کلیشه‌های جنسیتی. هفتاد و چهار سال از زمانی که اولين زن ايرانی موفق به دريافت گواهينامه رانندگی شد می‌گذرد؛ «شوکت‌الملوک جهانبانی».
او گواهینامه‌اش را سال 1319 هجری شمسی دریافت کرد. جهانبانی یکی از نوادگان فتحعلی‌شاه قاجار بود و در امور سیاسی نیز فعالیت داشت. آن زمان هنوز ماشین‌لباسشویی به ایران نرسیده بود که یکی از شیشه ماشین سرش را بیرون کند و داد بزند که: «بهتر است بنشینی پشت ماشین لباسشویی» اما می‌توان تصور کرد زمانی که «شوکت‌الملوک» دست به فرمان شد، مجبور بود چه طعنه‌ها و کنایه‌هایی را تحمل کند. بعد از گذشت این همه سال، رانندگی زنان در جامعه ایران دیگر عادی شده است. اما حتی افزایش تعداد زنان راننده در خیابان‌ها هم نتوانسته حجم گوشه کنایه‌ها به رانندگی زنانه را کم کند.

رانندگی زنان یا مردان بهتر است؟
آمارها نشان می‌دهد که اغلب تصادفات منجر به فوت را رانندگان مرد رقم می‌زنند. همچنین میزان خشونت در رانندگی مردان نیز نسبت‌به زنان به مراتب بیشتر است. طبق بررسی‌های به عمل آمده زنان بيشتر از قوانين اخلاقی پيروی می‌کنند. خطرپذيری مردان به مراتب بيشتر از زنان است.بسیاری اما کمتر بودن آمار تخلف زنان راننده نسبت به مردان را به دلیل تعداد بيشتر مردان دارای گواهينامه می‌دانند و ميزان کيلومتر طی شده توسط آنان. با همه اینها، سعید اسماعیلی، رئیس مرکز فرماندهی و کنترل ترافیک راهنمایی و رانندگی شهر تهران معتقد است: «رانندگی و رعایت قوانین زنان بهتر است و حتی گاهی اوقات رعایت قوانین رانندگی در زنان به حدی است که عامل ایجادکننده دغدغه برای رانندگانی است که پشت‌سر آنها حرکت می‌کنند». اسکندر مؤمنی، رئيس پليس راهنمايی و رانندگی کشور  نیز با تائید رانندگی زنان می‌گوید: «به نسبت كسانی كه گواهينامه رانندگی دارند، تخلفات خانم‌ها كمتر از آقايان است».

چرا زنان با وجود کنایه‌ها باز هم راننده می‌شوند؟
شنیدن جملات تحقیرآمیز تنها بخشی از چیزی است که زنان برای رانندگی متحمل می‌شوند. بارها ردشدن در امتحان عملی رانندگی، عدم استقلال مالی برای خریدن ماشین شخصی و سخت‌گیری خانواده در برابر رانندگی زنان مشکلاتی هستند که هیچ‌کدام زنان را از راننده‌شدن منصرف نکرده‌اند. اما دلایل این تلاش‌ها در زنان چیست؟ احساس ناامنی یکی از دلایلی است که بسیاری از زنان را وا می‌دارد تا به رانندگی بپردازند. سحر، زنی خانه‌دار است که از دلایل خرید یک ماشین شخصی می‌گوید: «با پس‌اندازی که داشتم یک پراید خریدم تا راحت‌ بتوانم بروم و بیایم و مدام ترس از مزاحمت در محله و کوچه و خیابان نداشته باشم. در ماشین که هستم خیالم جمع است که مانعی بین من و مردانی است که به هر بهانه زنان را مورد آزار کلامی قرار می‌دهند. » دستیابی به امنیت اما تنها دلیلی نیست که زنان را به تلاش برای رانندگی واداشته است. درتحقیقی که در سایت مهرخانه منتشر شده است، یکی از دلایل عمده زنان برای پشت‌فرمان نشستن، کسب احترام و شخصیت است.

«تملک اتومبيل يكي از ابزارهای کسب اعتبار و احترام، رقابت‌، خودنمایی و جلوه‌‌گری است که می‌تواند مشاهده‌‌گران ناشناس کوچه و خیابان را تحت تأثیر قرار ‌دهد ». این تحقیق همچنین به تاثیر رانندگی روی رفتارهای روزمره زنان اشاره می‌کند. رانندگی زن، جدای از تغییر و دگرگون‌کردن کلیشه‌های جنسیتی، تصویر و تصور از زنانگی و زنِ شهری و امروزی را متحول کرده است.

متلک‌گویی‌ها و تلاش برای اجازه ندادن به زنان برای حضور اجتماعی توسط اتومبیل‌هایشان در جامعه به مرور کم‌رنگ شده است اما هنوز به طور کلی برطرف نشده است.پژوهشگران معتقدند رانندگی هویت و سبک زندگی جدیدی را برای زنان آفریده است. فرارو نوشت؛ با تمام اینها اما هنوز پشت یک چراغ‌قرمز یا در لاین سبقت اتوبان، یک نفر سرش را از پنجره ماشین می‌دهد بیرون و داد می‌زند: «گاز توی آشپزخونست»، «زن رو چه به پشت ماشين نشستن»! «این ماشین لباسشویی نیست...»