تصمیم دولت برای پرداخت یارانه نقدی به مردم

یکی از برنامه هایی که دولت هنوز نتوانسته آن را در سال 93 به عنوان یک تکلیف قانونی عملیاتی کند، حذف پردرآمدها از دریافت یارانه نقدی بود، در حالی که بر اساس گفته مسئولان اقتصادی تعداد یارانه بگیران ثروتمند حدود 10 میلیون نفر اعلام شده است، دولت همچنان به این افراد یارانه نقدی می پردازد.

این در حالی است که با کسری منابع در پرداخت هدفمندی یارانه مواجه است و بارها از مردمی که نیازی به یارانه نقدی دولت ندارند، درخواست کرده است که به صورت داوطلبانه از دریافت آن انصراف دهند. از سوی دیگر پیش از این محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت و رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور گفته است یارانه نقدی به همه خانوارها در سال 94 پرداخت خواهد شد.

در این میان، علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از برنامه شناسایی دهک‌های پائین خبرداده است، ضمن اینکه مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور حذف دهک‌ها در ارتباط با یارانه‌های نقدی را موضوعی پیچیده دانست که باید در بعد خانوار به آن پرداخته شود.

به هر حال، شناسایی نیازمندان واقعی یارانه نقدی توسط وزارت تعاون در حال انجام است، البته هنوز این موضوع به جمع بندی نهایی دولت نرسیده است.

برنامه دولت در پرداخت یارانه نقدی مشخص شد

بر این اساس برنامه دولت در اجرای هدفمندی یارانه ها در بخش پرداخت‌های نقدی مشخص شده است، به طوری که معیار پرداخت یارانه، دهک‌های پائین درآمدی جامعه از طریق برنامه شناسایی آنها خواهد بود. علی ربیعی با بیان اینکه حذف دهک‌های پردرآمد از دریافت یارانه‌ها یک پدیده اجتماعی و اقتصادی است،گفت: این کار در حال انجام است و باید آثار این حذف در ابتدا مشخص شود.

پیش از این هم برخی از وزرای اقتصادی دولت اعلام کرده بودند که کار شناسایی اغنیا طی ماه‌های آینده عملیاتی خواهد شد و تا پایان سال جاری تصمیم‌گیری‌ها بر اساس شناسایی خانوارها انجام می‌گیرد و بر اساس آن باید منتظر حذف یارانه بگیران ثروتمند باشیم. در این راستا کمیته شناسایی خانوارها تشکیل شده بود و پیشنهادات وزارت تعاون بر اساس بانک اطلاعاتی به مجمع سازمان هدفمندی یارانه ها ارائه شده بود.

ضعف در شناسایی خانوارها یکی از مشکلات اساسی اجرای یارانه‌های نقدی تاکنون بوده و بنابراین قرار است که یک بانک اطلاعاتی توسط وزارت تعاون با همکاری دستگاه‌ها تشکیل شود و در این صورت تعداد واقعی و دقیق نیازمندان و افرادی که باید به آنها یارانه تعلق گیرد، شناسایی می شود.

به عبارت دیگر، با تشکیل بانک اطلاعات دیگر به همه افراد جامعه یارانه تعلق نخواهد گرفت، این در حالی است که تعداد پردرآمدهایی که میزان ثروت آنها با میزان ثروت پولداران یا ثروتمندان در کشورهایی مثل آمریکا چندان تفاوتی ندارد حدود 5 تا 6 میلیون فرد اعلام شده است. قبل از این هم دولت از شناسایی 7 میلیون نفر فقیر خبرداده بود که در آینده‌ای نزدیک میزان آن به 10 میلیون نفر افزایش خواهد یافت.

این در حالی است که وزیر اقتصاد چندی پیش از نهایی شدن شناسایی 10 میلیون نفر از اغنیا و ثروتمندان به منظور حذف یارانه نقدی آنها خبرداده و اعلام کرده بود که این افراد به زودی و آرام آرام از فهرست یارانه بگیران حذف می‌شوند.

دولت چرا از تصمیم اولیه منصرف شد؟

دولت زمانی به این نتیجه رسید که برنامه شناسایی دهک‌ها را آغاز کند که روش حذف دهک‌های پردرآمد از دریافت یارانه نقدی از روش انصراف اختیاری جواب نداد.

در این میان، تعلل دولت برای اجرای این برنامه و شناسایی افرادی که نیازی به یارانه نقدی دولت با توجه به کمبود منابع مالی تامین یارانه نقدی 76 میلیون متقاضی ندارند، باعث انتقاداتی از سوی مجلس نسبت به عدم اجرای این تکلیف قانونی طی ماههای اخیر شده بود. تا جایی که برخی از نمایندگان دولت با انتقاد از اینکه بخش مهم فاز دوم هدفمندی یارانه ها یعنی شناسایی اغنیا از فقرا برای دریافت یارانه نقدی هنوز اجرایی و تکمیل نشده است، مطرح می کردند که اقشار پردرآمد یارانه بگیر شناسایی شده باید از دریافت یارانه حذف شوند؛ حتی اگر بخشی از آنها را بتوان به راحتی شناسایی کرد همان را اجرایی کنند.

برخی از کارشناسان اقتصادی هم به دولت پیشنهاد می دهند که از روش تعدیل گام به گام در حذف دهک‌های پردرآمد استفاده کند. انان پیشنهاد می کنند که دولت می‌تواند به صورت گام به گام و با اطمینان و دقت از اطلاعاتی که از نحوه میزان هزینه دهک‌ها در طول یکسال کسب می‌کند، در حذف دهک هدف نسبت به سایر دهک‌ها منطبق عمل کند، یعنی دقت در جامعیت اطلاعات از سرانه هزینه دهک‌ها می‌تواند مسیری راهگشا باشد.