تردیدها و امیدها پس از مذاکرات مونیخ

به گزارش پارسینه، هتل «بایریشرهوف» مونیخ از روز جمعه (17 بهمن / 6 فوریه) به مدت سه روز میزبان محمد جواد ظریف و جان کری وزیران امور خارجه ایران و آمریکا و معاونان و کارشناسان دو طرف بود تا بار دیگر برای رسیدن به توافق جامع تلاش کنند.

ظریف در آستانه سفر به مونیخ اعلام کرد که اکنون زمینه رسیدن به توافق هسته ای فراهم شده و یکی از مسائل مورد بحث میزان و سطح غنی سازی اورانیوم در ایران است.

تعداد و نوع سانتریفیوژهای فعال در تاسیسات هسته ای ایران و چگونگی اتصال آنها از موضوعاتی است که کشورهای غربی، به ویژه آمریکا نسبت به آن حساسیت ویژه ای دارند.

آخرین روز مذاکرات مونیخ یعنی ( یکشنبه 19 بهمن ماه ) همزمان با بیانات حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش و پدافند هوایی بود که ایشان به صراحت و برای نخستین بار درباره ضرب الاجل تعیین شده از سوی آمریکا برای رسیدن به توافق سیاسی یا کلی تا 24 مارس به صراحت اظهار نظر کردند که بازتاب های وسیعی در رسانه های خارجی داشت.



** تاکید بر انجام توافق در یک مرحله

رهبر معظم انقلاب در این دیدار با اشاره به اظهارات مکرر آمریکایی ها که می گویند «توافق نکردن بهتر از توافق بد است» افزودند: ما هم همین عقیده را داریم و معتقدیم توافق نکردن بهتر از توافقی است که به ضرر منافع ملی و زمینه ساز تحقیر ملت بزرگ ایران شود.

حضرت آیت الله خامنه ای گفتند : من با توافقی که بتواند انجام شود موافقم اما با توافق «بد» موافق نیستم.

رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به برخی مباحث مطرح شده درخصوص توافق دو مرحله ای که ابتدا توافق بر اصول کلی و بعد از مدتی توافق بر جزئیات باشد، خاطرنشان کردند: چنین توافقی پسندیده نیست زیرا با تجربه ای که از رفتار طرف مقابل داریم، توافقِ صِرف در کلیات، وسیله ای خواهد شد برای بهانه گیری های پی در پی در جزئیات.

حضرت آیت الله خامنه ای همچنین با تاکید بر اینکه «تحریم ها باید به معنی واقعی کلمه برداشته شوند»، افزودند: مفاد این قرار داد نیز باید روشن، واضح و غیرقابل تفسیر و تأویل باشد و مفاد توافق نباید به گونه ای باشد که طرف مقابل که عادت به چانه زنی دارد، در قضایای مختلف بهانه جویی کند.



** کری: توافق کلی به دست نیاید، مذاکرات ادامه پیدا نمی کند

پس از بیانات رهبر معظم انقلاب، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه با شبکه تلویزیونی ان.بی. سی آمریکا اعلام کرد: اگر در مذاکرات هسته ای با ایران، تا اواخر ماه مارس (اوایل فروردین) توافق کلی (سیاسی) به دست نیاید، این مذاکرات ادامه پیدا نخواهد کرد.

وی تصریح کرد: 'اگر نتوانیم در عرض هفته های آینده تصمیم های اساسی بگیریم، تمدید مذاکرات واقعا امکان پذیر نخواهد بود'.

طرفین ضرب الاجلی چهار ماهه (تا 24 مارس 2015 - 4 فروردین 1394) برای رسیدن به توافق کلی تعیین کردند تا پس از آن، در صورت لزوم از بقیه زمان باقی مانده تا آخر ژوئن (10 تیر 1394) برای نهایی کردن جزییات فنی و تهیه پیش نویس (نهایی) استفاده شود.

در متن توافقی که بعد از تمدید مذاکرات از سوی اتحادیه اروپا منتشر شد، معیار مشخصی برای «توافق کلی» ارائه نشده اما به نظر می آید منظور، توافق بر سر اختلافات اساسی مانند ظرفیت غنی سازی و زمان بندی رفع تحریم ها باشد.

شبکه خبری بی.بی. سی در گزارشی اعلام کرد: تاکید جان کری بر رسیدن به توافق کلی در مهلت تعیین شده و بعد از آن ادامه مذاکرات بر سر جزئیات، در حالی صورت می گیرد که رهبر ایران گفت که توافق در مورد کلیات و جزئیات باید هم زمان به دست بیاید.



** اوباما: مسایل موجود با ایران، دیگر فنی نیست

باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا نیز روز دوشنبه (20بهمن ماه ) در کنفرانس خبری مشترک با 'آنگلا مرکل' صدراعظم آلمان در واشنگتن درباره مذاکرات هسته ای با ایران گفت: در این مرحله، مسائل موجود با ایران دیگر فنی نیست بلکه اکنون به اراده و خواست سیاسی مربوط می شود.

وی زمانی را که صرف مذاکرات هسته ای با ایران شده 'مثمر ثمر' توصیف کرد و گفت که از شکاف ها میان دو طرف کاسته شده و ایران توافق موقت ژنو را رعایت کرده است و اکنون باید قادر به پاسخ مثبت به توافق نهایی باشد.

باراک اوباما در پاسخ به سوال خبرنگاران همچنین درباره تمدید مذاکرات اظهار داشت: اگر ایران با فرمول اساسی که غرب خواهان آن است موافقت نکند او تصور نمی کند تمدید مذاکرات مفید باشد.



** شرط آمریکا برای تمدید مذاکرات

خبرگزاری فرانسه نیز نوشت: وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه ای هرگونه تمدید مذاکرات در مورد برنامه هسته ای ایران را رد کرد و گفت مگر اینکه چارچوب کلی در مورد توافق مشخص شود.

این رسانه ادامه داد، جان کری در مصاحبه با شبکه 'ان بی سی' کشورش گفت: تنها شانسی که می توانم برای تمدید مذاکرات هسته ای ایران تصور کنم این است که شما واقعا شاهد خطوط اصلی و کلی در مورد توافق باشید.

خبرگزاری فرانسه همچنین نوشت: رهبر عالی ایران گفت که توافق نکردن با قدرت های بزرگ در زمینه برنامه هسته ای کشور متبوعش را بر دستیابی به توافقی که در آن منافع ملی تضعیف شود، ترجیح می دهد.

به نوشته این رسانه غربی، رییس جمهوری ایران نیز برداشتن تحریم های تحمیل شده غرب بر ایران به خاطر برنامه هسته ای این کشور را اولویت خود قرار داده اما رهبر عالی ایران در برابر امتیازهایی که می تواند در این راستا واگذار شود، 'خطوط قرمز'ی را تعیین کرده است.

به نوشته فرانس پرس، ظریف نیز پس از دیدار با همتای آمریکایی اش در مونیخ، در سخنانی که بازتابی از اظهارات رهبر عالی ایران بود ، گفت که تصور نمی کنم چنانچه توافقی نداشته باشیم، به آخر دنیا رسیده باشیم. (در آن صورت) ما تلاش خود را کرده ایم و شکست خورده ایم. راه های دیگری می یابیم.



**موگرینی: نباید فرصت توافق هسته ای را از دست بدهیم

به گزارش رسانه های غربی، «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز پس از دیدار با محمد جواد ظریف در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: نباید فرصت دستیابی به یک توافق در مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 را از دست داد.

موگرینی پس از این دیدار در صفحه توییتر خود نیز نوشت: لازم است که این مذاکرات به پایان برسد ما نمی توانیم فرصت دستیابی به یک توافق را از دست بدهیم.



** تردید آمانو درباره توافق تا مارس

این در حالی که است مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره رسیدن به توافق تا پایان ماه مارس تردید دارد.

'یوکیا آمانو' روز جمعه در گفت و گو با رادیو ‍رژیم صهیونیستی بار دیگر ادعا کرد تهران تاکنون به برخی از سووالات در خصوص برنامه هسته ای اش پاسخ نداده است.

وی گفت: بعید به نظر می رسد یک توافق میان ایران و جامعه بین الملل پیش از ضرب الأجل ماه مارس حاصل شود.

آمانو ادعاهای پیشین خود را تکرار کرد و افزود: ایران تاکنون به برخی سووالات درباره برنامه هسته ای اش پاسخ نداده است.

مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنین روز جمعه در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان با یووال اشتاینیتز وزیر امور استراتژیک رژیم صهیونیستی دیدار و درباره مذاکرات هسته ای گفت وگو کرد و پس از این دیدار گفت که موضع این رژیم را در قبال مسأله هسته ای ایران درک می کند.

وزیر امور استرات‍ژیک ر‍ژیم صهیونیستی نیز تأکید کرد: هرگونه توافق هسته ای با جمهوری اسلامی ایران باید تضمین کند که این کشور از ظرفیت تولید سلاح هسته ای در آینده برخوردار نخواهد بود.

در همین حال، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز گفته است که تمام تلاش خود را بکار خواهد بست تا توافق شکل نگیرد.



** توافق چند ماه بیشتر داوم نخواهد آورد

همزمان با مذاکرات مونیخ، شورای سردبیری 'واشنگتن پست' با انتشار یادداشتی انتقادی نسبت به دولت اوباما، از احتمال توافق با ایران در آینده نزدیک ابراز نگرانی و دولت اوباما را متهم کرد که در برابر ایران رویه 'مدارا' در پیش گرفته و به قدرت طلبی ایران در منطقه نیز تن داده است.

شورای سردبیری این روزنامه مطرح آمریکایی، از موضع کنگره آمریکا با اکثریت جمهوری خواه که خواهان تصویب تحریم های بیشتر علیه ایران هستند، حمایت و ادعا کرد توافق در شرایطی که شکاف و اختلاف میان دولت و کنگره تا این اندازه بالاست، چند ماه بیشتر دوام نمی اورد.

آنها معتقدند که باراک اوباما و کابینه اش در طول مذاکرات نتوانسته اند مانع از 'قدرت گیری بیشتر ایران' در منطقه شوند.

واشنگتن پست نوشت حالا که مذاکرات به مرحله ای رسیده که بیشتر بحث ها صرفا بین ایران و آمریکا و نه دیگر کشورهای موسوم به 1+5 است، به نظر می رسد آمریکا در روندی تدریجی، بیشتر به خواسته های ایران تن می دهد و از جمله شمار بیشتری از سانتریفیوژ در تاسیسات اتمی ایران را می پذیرد.



**یادداشت مشترک وزرای خارجه آلمان، بریتانیا، فرانسه

شورای سردبیری 'واشنگتن پست' در حالی این یادداشت را منتشر کرده که چندی پیش وزرای خارجه آلمان، بریتانیا، فرانسه و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یادداشت مشترکی در این روزنامه، از مذاکره با ایران دفاع کردند.

فرانک والتر اشتاین مایر، فیلیپ هموند، لوران فابیوس و فدریکا موگرینی در این یادداشت مشترک تاکید کردند که تنها راه حل ماندگار حل این مناقشه طولانی، توافق با ایران از راه دیپلماسی و مذاکره است.

آن ها با دفاع از توافق اتمی ژنو، تاکید کردند که آژانس بین المللی انرژی اتمی بیشتر از هر زمان به تاسیسات و اسناد ایران دسترسی و نظارت دارد و می تواند به جامعه جهانی با اطمینان بیشتری گزارش دهی کند.

این چهار سیاستمدار از جامعه جهانی و مخالفان مذاکره خواسته بودند تا به مذاکره 'فرصت' و 'زمان' دهند.



**غنی سازی مشترک با روسیه، راه حل احتمالی توافق نهایی

همزمان با مذاکرات هسته ای در مونیخ، تارنمای رادیو صدای آلمان نیز نوشت: چگونگی غنی سازی اورانیوم در ایران از جمله موانع دست یابی طرفین مذاکرات به توافق نهایی هسته ای عنوان می شود و غنی سازی مشترک توسط ایران و روسیه می تواند راه حلی برای این اختلاف باشد.

دویچه وله افزود: غنی سازی اتمی ظاهرا جدی تر از قبل در دستور کار مذاکرات جاری قرار دارد و در حال حاضر غنی سازی مشترک اورانیوم توسط ایران و روسیه که در مورد آن تفاهم شده می تواند راهی برای حل این اختلاف باشد.

وی با استناد به سخنان ظریف در آستانه سفر به مونیخ مبنی بر اینکه یکی از مسائل جاری مورد بحث میزان و سطح غنی سازی اورانیوم در ایران است، نوشت: آمریکا معتقد است برای اطمینان از صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران باید فعالیت های مربوط به غنی سازی اورانیوم در این کشور به گونه موثری قابل کنترل و محدود شود.

یکی از راه های اطمینان بخشی که پیشتر نیز در باره آن بحث شده همکاری جمهوری اسلامی با یک کشور خارجی در زمینه غنی سازی اورانیوم است که ظاهرا جدی تر از قبل در دستور کار قرار دارد.



** غنی سازی حق ایران است

ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه نیز در آستانه سفر به قاهره در مصاحبه با روزنامه الاهرام مصر که امروز (دوشنبه) منتشر شد، گفت: ایران حق فعالیت های هسته ای صلح آمیز از جمله غنی سازی اورانیوم را دارد.

وی با اشاره به نقش مهم روسیه در مذاکرات هسته ای ایران افزود: موضع ما بر اساس این اعتقاد است که ایران حق فعالیت های هسته ای صلح آمیز را از جمله غنی سازی اورانیوم و البته تحت نظارت آژانس بین المللی اتمی دارد.

وی ابراز امیدواری کرد با ادامه مذاکرات هسته ای ایران کسی به دنبال منافع یکجانبه درباره موضوعی که به راه حلی متوازن نیاز دارد، نباشد.



** توافق با گذشت زمان سخت تر می شود

در همین حال، 'جن ساکی' سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در گفت و گو با تلویزیون فارسی صدای آمریکا با اشاره به دیدار 90 دقیقه ای کری و ظریف اظهار داشت: این دیدار برای رسیدن به توافقی بود که هنوز همه اجزای آن به طور کامل در کنار هم قرار نگرفته است.

وی با بیان اینکه هدف ما رسیدن به توافق جامع تا پایان ماه مارس است، افزود: هر چه زمان می گذرد توافق سخت تر می شود.

او گفت: با این حال طرفین گفت و گوهای سختی را پیش می برند و در مورد همه موضوعات صحبت می کنند و مذاکرات بیشتری را در ماه ها و هفته های پیش رو خواهیم داشت.



** تاکید رهبر ایران برای توافق همزمان بر سر کلیات و جزییات

شبکه تلویزیون فارسی بی.بی. سی نیز درباره بیانات رهبر معظم انقلاب با استناد به این بخش از سخنان ایشان که «توافق در مورد کلیات و جزئیات باید همزمان و در یک جلسه واحد به دست آید» و اینکه «توافق نکردن بهتر از توافقی است که با منافع ملت ما در تضاد باشد و باعث تحقیر ملت بزرگ ایران شود»، اعلام کرد که این سخنان نشانه های آشکاری از جدیت ایران در تلاش برای حل و فصل اختلافات داشت.

این رسانه غربی ادامه داد: آیت الله خامنه ای مشخصا به مواردی مثل توقف توسعه سانتریفیوژها، توقف غنی سازی 20 درصد و توقف فعالیت ها در اراک و فردو به عنوان نمونه تلاش ایران برای دستیابی به توافق اشاره کرد اما هشدار داد که طرف مقابل 'زیاده خواهی' می کند. ایشان حتی در هنگام برشمردن موارد تاریخی که جمهوری اسلامی عملکرد 'منطقی' از خود نشان داده، به پذیرش قطعنامه 598 اشاره کرد که در فضای سیاسی ایران مقایسه معنی داری تلقی می شود.



**زمان درگیری نیست

روزنامه'هافینگتون پست' نیز روز یکشنبه در نوشتاری به بررسی اختلاف دولت و کنگره آمریکا در پی دعوت از نخست وزیر رژیم صهیونیستی پرداخت و نوشت: اکنون زمان این درگیری های زبانی نیست و باید بر مذاکرات با ایران متمرکز شد.

'آبراهام فاکسمن' مدیر عمومی سازمان صهیونیستی 'اتحادیه ضدافترا' در تفسیری برای این نشریه آمریکایی نوشت: در حالی که زمان برای دست یافتن به توافق رو به اتمام است، اختلاف های زیادی در مورد تحقق اهداف مد نظر بروز کرده است.

وی بیان کرد: اختلاف ها در این مورد نیست که آیا دیپلماسی بهترین راه برای حل موضوع است زیرا همه در این مورد توافق نظر دارند.



** تذکر رهبر عالی ایران درباره توافق هسته ای

به گزارش ایرنا، روزنامه تایمز لندن نیز با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب درخصوص توافق هسته ای با گروه 1+5، نوشت: رهبری ایران ضمن ابراز تمایل درخصوص رسیدن به یک توافق هسته ای با غرب نسبت به تحمیل شرایط از سوی طرف های مذاکره کننده هشدار داد .

این روزنامه اضافه کرد: رهبری ایران پیشنهاد کرد که تهران خواهان لغو سریع تحریم ها است بجای اینکه تدریجا همانگونه که شش قدرت درگیر در این مذاکرات تمایل دارند ، لغو شوند.

این روزنامه افزود: محمد جواد ظریف بعد از مذاکراتش با 'جان کری' وزیر خارجه آمریکا و دیگر همتایان بین المللی اش از جمله 'فیلیپ هاموند' وزیر خارجه انگلیس گفت که این فرصتی است که ایجاد شده و نیاز است از آن استفاده کنیم و ممکن است این مساله دیگر تکرار نشود .



** حمایت رهبر ایران از دیدگاه روحانی

شبکه انگلیسی «بی بی سی» نیز در گزارشی اعلام کرد: آیت الله خامنه ای رهبری عالی ایران گفت که ایران عدم وجود توافق هسته ای را بر عقد توافقنامه بد که منافع ایران را تضعیف کند، ترجیح می دهد .

این شبکه تلویزیونی افزود: رهبر عالی ایران گفت که 'نباید در مذاکره، یک طرف با رفتار غیر منطقی تلاش داشته باشد که هر آنچه مورد خواسته او است، محقق شود.'

بی بی سی افزود: این اظهارات بدنبال مذاکرات صورت گرفته میان ایران و آمریکا در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ صورت گرفت.

این شبکه تلویزیونی اضافه کرد: آیت الله خامنه ای گفت که از دیدگاه حسن روحانی رییس جمهوری ایران مبنی بر اینکه مذاکره به معنای رسیدن دو طرف به نقطه مشترک است، حمایت به عمل می آورد.



** امید برای حل دیپلماتیک مساله هسته ای

'منصور فرهنگ' استاد ارشد روابط بین الملل در نیویورک نیز با ابراز خوشبینی نسبت به نتیجه مذاکرات گفته است: منافع سیستم حاکمیت یا رژیم آمریکا و منافع ایران این ضرورت را ایجاد کرده که راه حلی برای این معضل پیدا کنند که برای طرفین قابل تحمل باشد.

او اضافه کرده است: بخشی از اقلیت کنگره آمریکا تحت تاثیر اسرائیل می خواهند به طور کلی تمامیت زیربنای هسته ای ایران را نابود کنند، در حالی که بر اساس توافق ژنو، دنیا پذیرفت که ایران زیربنای هسته ای خود را داشته باشد و ایران هم پذیرفت که محدودیت در کم و کیف غنی سازی اورانیوم، مقدار ذخیره اورانیوم و بازرسی بدون قید و شرط بین المللی پروتکل الحاقی را بپذیرد.

این تحلیلگر گفته است: عناصری که در کنگره با مذاکره مخالفند، می خواهند همان کاری را در ایران انجام دهند که در عراق و افغانستان کردند اما اکثریت قریب به اتفاق تحلیلگران آمریکا می گویند برای منافع ملی آمریکا این کار فاجعه بار است.



**مذاکرات به پایان موفقیت آمیز خود نزدیک شده است

کارشناس ارشد اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک نیز فضای مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 را مثبت ارزیابی کرد و گفت : همه شواهد نشان می دهد که بسیاری از اختلافات فنی و مسایل سیاسی از سر راه برداشته شده و این مذاکرات به پایان موفقیت آمیز خود بسیار نزدیک شده است.

'باربارا اسلاوین' تحلیلگر سیاسی و کارشناس ارشد اندیشکده شورای اتلانتیک درگفت وگو با ایرنا گفت همه قرائن و شواهد به ویژه درروزهای اخیر نشان می دهد که زمینه منسجمی برای دستیابی به توافق نهایی درمذاکرات هسته ای بوجود آمده است.

وی افزود: به نظر می رسد که طرفین بیش از هرزمان دیگر ،آمادگی و تمایل حصول توافق بر سر اختلافات باقی مانده دراین مذاکرات را پیدا کرده اند.



** رسانه های روسی: رهبر ایران، غرب را از تحمیل شرایط خود بر حذر داشت

بیانات رهبر معظم انقلاب در خصوص توافق هسته ای با گروه 1+5، در رسانه های روسیه بازتاب گسترده ای داشت و این رسانه ها اعلام کردند: آیت الله خامنه ای غرب را از تحمیل شرایط خود در توافق هسته ای با ایران برحذر داشت.

خبرگزاری روسی 'اینترفاکس' اعلام کرد: آیت الله خامنه ای رهبر عالی ایران گفتند که مخالف توافق با گروه 1+5 در مورد برنامه هسته ای ایران نیست اما اجازه نخواهد داد که توافق غیرسودمند برای کشورش در این مورد امضا شود.

در این گزارش آمده، رهبر انقلاب اسلامی ایران موافقت خود با مذاکره ایران با گروه 1+5 در مورد شرایط توافق جامع را مورد تاکید قرار دادند.

ایتارتاس نیز به حمایت رهبر معظم انقلاب از مواضع دولت حسن روحانی در مورد برنامه هسته ای و تیم مذاکره کننده هسته ای ایران اشاره کرد و نوشت : تیم مذاکره کننده برای لغو تحریم ها تلاش می کند و اگر در این هدف موفق شود عالی خواهد شد اما اگر تحریم ها لغو نشوند ایران ابزار دیگری برای خنثی کردن این سلاح دشمنان در اختیار دارد.

خبرگزاری ایتارتاس خاطرنشان کرد: در هفته های اخیر در تهران در سطوح مختلف تدابیر اقتصادی برای اجرای اقتصاد مقاومتی برای مقابله با تحریم های غرب و سقوط بهای نفت بررسی می شود.

«این تدابیر سرمایه گذاری در بخش های غیرنفتی و صنعتی که مشمول تحریم ها نمی شوند و می توانند کاهش درآمدهای ارزی کشور را جبران کنند شامل می شود.»

روزنامه روسی معتبر ودوموستی هم امروز در گزارشی در صفحه اول خود به نقل از بیانات روز گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی نوشت: ایران هیچگاه و تحت هیچ شرایطی توافق بد و نامناسب در مورد برنامه هسته ای خود را نخواهد پذیرفت.

ایرنا نوشت به نوشته این روزنامه روسی، رهبر انقلاب اسلامی کشورهای غربی را از تحمیل شرایط خود بر ایران برحذر داشته و امکان پذیرفتن شرایط تبعیض آمیز در مورد برنامه هسته ای خود را رد کرد.