نحوه اجرای قانون تحصیل رایگان
پارسینه: اهالی مجلس سیزدهم پس از مشروطه در چنین روزی از سال 1322آییننامههای سهگانه اجرای قانون آموزش و پرورش اجباری مجانی را تایید کردند تا بدین گونه گامی دیگر در تحقق این آرزوی دیرینه ملت برداشته شود.
اهالی مجلس سیزدهم پس از مشروطه در چنین روزی از سال 1322آییننامههای سهگانه اجرای قانون آموزش و پرورش اجباری مجانی را تایید کردند تا بدین گونه گامی دیگر در تحقق این آرزوی دیرینه ملت برداشته شود. در ماده نخست آییننامه شماره یک این مجموعه آمده بود:"وزارت فرهنگ از لحاظ اجرای آموزش و پرورش اجباری، کشور را به حوزههایی چند تقسیم میکند. هر یک از این حوزهها شامل یکشهرستان درجه اول یا دوم یا سوم ویک یا چند قصبه و عدهای دهستان میباشد."همچنین ماده 3 این قانون به شرح ذیل بود:" آموزگاران کشور باید عموماً فارغالتحصیل دانشسرای مقدماتی باشند ولی مادام که تهیه آموزگار فارغالتحصیل دانشسرای مقدماتی به اندازهکافی میسر نیست، هریک از حوزههای آموزش و پرورش اجباری باید به تربیت کمکآموزگار نیز بپردازند."سرانجام اینکه در مواد 8 و9 این آیین نامه نیز به ترتیب آمده بود:"در هر حوزهای که مقدمات اجباری شدن آموزش و پرورش فراهم گردیده است وزارت فرهنگ موظف است در فروردین ماه مراتب را بهاطلاع اهالی آن حوزه برساند و آنها را راهنمایی کند. در سال اول تحصیلی بايد اطفال خود را که دارای سن 6 سال تمام هستند در دبستانها نامنویسی کنند.ثبت اسامی کودکانی که باید به دبستان بروند در شهریور ماه هر سال به عمل میآید و در حوزههایی که اجباری بودن تعلیمات اعلام شدهاست اولیاي اطفال که در موقع مقرر برای ثبت اسامی فرزند خود به دبستان مراجعه ننمایند متخلف محسوب و مشمول ماده ششم قانون آموزش ابتداییاجباری خواهند بود."
قانون
در قانون اساسی نخست جمهوری اسلامی ایران نیز تحصیلات در گلیه سطوح رایگان اعلام شد. البته برای رعایت انصاف باید گفت که از سال 53 یا 54 (یعنی پیش از انقلاب) تحصیلات رایگان بود. پس از جنگ، نمایندگان سرمایه داری در مجلس، طرح مدارس غیرانتفاعی (!!!) را مطرح ساختند واکنون رسیده ایم به جایی که اولیای دانش آموزان برای یافتن یک مدرسه دولتی (که البته باز هم رایگان نیست فقط مخارج کمتری برای خانواده ها دارد) باید با چراغ بگردند. جالب است که وقتی طرح مدارس غیرانتفاعی در مجلس مطرح شد، یکی از نمایندگان اعتراض کرد که طبق قانون اساسی تحصیلات رایگان است و نماینده دیگری افاضه فرمود که رایگان به معنی مجانی نیست. از آن روز تا حالا(نزدیک بیست و پنج سال است که) تن مرحوم دهخدا در گور می لززد.