تناقض بزرگ در شبکه بانکی

استفاده بانک‌ها از فناوری اطلاعات آن قدر اهمیت پیدا کرده که بانکداری اینترنتی و ارائه خدمات بانکی از طریق فضای مجازی یکی از شروط لازم برای بقای بانک‌ها در رقابت تنگاتنگ با یکدیگر است. درحال حاضر بانک‌های کشور خدمات مختلفی نظیر اینترنت بانک، موبایل‌بانک، ایمیل بانک و... را ارائه می‌دهند. رقابت بانک‌ها در بانکداری اینترنتی به حدی است که با هزینه‌های
تبلیغاتی سرسام آور و ساخت تیزرهای تلویزیونی و تبلیغات از طریق بیلبوردها درصدد تشویق مشتریان خود به استفاده از این خدمات هستند. اما موضوعی که کاملا در تناقض با این رویکرد بانک‌هاست، اشتهای سیری ناپذیر آنها در افزایش تعداد شعب خود است. سوالی که در این میان مطرح می‌شود این است که اگر واقعا فلسفه اصلی ارائه خدمات بانکداری اینترنتی، رفاه حال مشتریان و عدم نیاز به مراجعه حضور به بانک‌هاست پس چرا بانک‌ها به صورت مداوم خواهان افزایش شعب خود هستند؟
ارزش افزوده املاک بانک‌ها
ابوذر ندیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با آفتاب یزد تصریح کرد: یکی از دلایلی که بانک‌ها علی‌رغم ارائه خدمات بانکداری اینترنتی علاقمند به افزایش تعداد شعب خود هستند این است که آنها علاقه دارند تا به خاطر ارزش افزوده املاک شعبه‌های خود، تعداد آنها را افزایش دهند کما اینکه شاهد هستیم بانک‌ها بیشتر تمایل دارند تا در مناطق شمال شهر که ارزش و قیمت املاک بیشتر بوده و از طرف دیگر ساکنان این مناطق نقدینگی زیادی دارند، شعب خود را گسترش دهند.از طرف دیگر براساس همین تفکر است که بانک‌ها برخی از شعب مناطق پایین شهر یا شهرهای کوچک را تعطیل کرده‌اند چون از نظر آنها توجیه اقتصادی ندارد. وی افزود: من معتقدم که اصولا تعداد بانک‌ها باید کاهش یابد و در همین راستا بانک‌های دولتی باید به سمت ادغام پیش بروند و کلا تعداد شعب بانک‌ها هم کاهش پیدا کند.ندیمی گفت: یکی دیگر از دلایل افزایش تعداد شعب بانک‌ها هم می‌تواند این باشد که بانک‌ها با تعامل رودررو با مشتری بتوانند او را به سپرده‌گذاری و بهره گیری از خدمات بانک تحریک کنند. این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که آیا بانک مرکزی اراده‌ای برای کاهش تعداد بانک‌ها دارد؟ گفت: بانک مرکزی چنین اراده‌ای ندارد ولی راهکار بهینه این است که بانک‌ها با یکدیگر ادغام و شعب خود را کاهش دهند. البته بانک مرکزی مخالفتی با این موضوع ندارد اما هنوز عزم عملی در این خصوص از خود نشان نداده است. وی در پاسخ به این سوال که چگونه باید بانک‌ها را به رویکرد کوچک سازی مجاب کرد؟ گفت: طبیعی است که هیچ بانکی تمایل ندارد که کوچکتر شود. درهر حال بانک‌ها باید بدانند که منابعی که در اختیار دارند مال آنها نیست بلکه سپرده مردم است.
بانک‌ها دروغ می‌گویند
از سوی دیگر، محسن صرامی فروشانی عضو دیگر کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتگو با آفتاب یزد تمایل بانک‌ها برای گسترش شعب در برخی مناطق خاص را ریشه در سودجویی و منفعت طلبی بانک‌ها می‌داند. صرامی فروشانی گفت: راه اشتباهی که بانک‌ها می‌روند این است که به دنبال منفعت و سود تعریف شده برای خودشان هستند درحالی که جهت‌گیری بانک‌ها باید منافع و سود مشتریان آنها باشد چون اصل و اساس هر بنگاه مالی مثل بانک‌ها مشتری است. وی افزود: بانک‌ها در مناطق کوچک که می‌خواهند شعب خود را ببندند به مسئولان آن شهر به دروغ می‌گویند که ما می‌خواهیم بانکداری الکترونیک را گسترش دهیم و یکسری آمار و ارقام دهان پرکن هم ارائه می‌کنند و شعب را در مناطق کوچک می‌بندند ولی کد شعبه را باطل اعلام نمی‌کنند و همین کد شعبه را به مناطقی مثل شمال تهران برده و در آنجا شعبه می‌زنند. این موضوع در راستای خدمت‌رسانی به ثروتمندان است. این درحالی است که اتفاقا کسانی که در مناطق مرفه زندگی می‌کنند توانایی بیشتری در بهره گیری از خدمات بانکداری الکترونیک دارند. بانک‌ها با چنین رویکردی مستضعفان را از خدمات بانکی محروم می‌کنند. بهتر است بانک‌ها خیلی راحت به مردم بگویند که برخی شعب برای آنها توجیه اقتصادی ندارد تا اینکه بخواهند به مردم دروغ بگویند چون این مسئله برای کشور آسیب زا خواهد بود.