فرانسه حمله نظامی به سوریه را بررسی می کند

اما در همین دوران از گازهای شیمیایی در مناقشه داخلی سوریه استفاده شد که تعیین هویت کاربران آن، تازه به کمیسیونی از سوی سازمان ملل سپرده شده. هم این ابهام در مورد نیرویی که سلاح شیمیایی به کار برده و هم پیامدها‌ی احیانا ریسک‌آمیز دخالت نظامی آمریکا در سوریه سبب شد که واشنگتن از تهدید خود عقب بنشنید و به جای حمله به سوریه با روسیه بر سر خلع سلاح شیمیایی رژیم اسد به توافق رسد. این رویکرد واشنگتن کشورهای مختلفی را مغبون کرد، به ویژه فرانسه را، که بی‌اعتنا به پیامدهای دخالت نظامی در لیبی موکدا خواهان رویه‌ای مشابه در سوریه بود.

تا همین امروز هم اولاند همچنان شکوه می‌کند که اگر سال ۲۰۱۳ حمله نظامی شده بود داعش قدرت نمی‌گرفت. شاید این سخن اولاند درست باشد، ولی این که سوریه با این وجود باز هم سرنوشتی غیرمتفاوت از امروز و یا حتی بدتر از امروز می‌داشت هم، به سادگی قابل رد نیست.

ائتلاف ضد داعش هم که شکل گرفت پاریس همکاری نظامی و حملات هوایی خود را صرفا به عراق محدود کرد و وارد حمله به داعش در سوریه نشد. استدلال لوران فابیوس و اولاند این بود که که داعش و اسد روی یک سکه‌آند و زدن داعش اگر به قدرت‌گرفتن اسد منجر شود کار عبثی است. از نظر آنها بحران سوریه یک راه‌حل سیاسی دارد که اپوزیسیون و عناصری از رژیم کنونی می‌توانند هسته اصلی آن را تشکیل دهند.

در ماه‌ها و هفته‌های اخیر هم به رغم این که در اکثر پایتخت‌های غربی دیگر بسان سابق زدن و برداشتن اسد به عنوان گام اول در هر گونه راه حل سیاسی مطرح نبود ولی پاریس کماکان بر همان مشی سابق مانده بود.

دیروز اولاند در جلسه‌ای با رهبران نظامی وامنیتی فرانسه امکان مشارکت این کشور در حملات نظامی به داعش در خاک سوریه را بررسی کرده است و احتمالا آن گونه که لوموند که نوشته به زودی این سیاست عملی خواهد شد.

همزمان لحن و تاکید‌ها نسبت به اسد هم عوض شده و زدن او از اولویت خارج شده. لوموند در اثبات این نکته به سخنرانی اولاند در ۲۶ اوت در جمع سفرای کشور اشاره می‌کند که به جای تاکید بر حذف اسد، از «خنثی‌سازی و بی‌طرف‌کردن» او سخن گفته. این تغییر مفهومی و کلامی می‌تواند به معنای قبول سیاستی باشد که به جای حذف فوری اسد گرفتن قدرت از او در یک روند سیاسی و بدون ایجاد خلا قدرت را دنبال می‌کند. و این معنایش این است که شدت‌گرفتن بحران سوریه از همه طرف، مسئله پناهجویان و به ویژه ناکامی در زدن داعش در یک سال گذشته و حتی قدرت‌گیری بیشتر آن، که خطر بی‌ثباتی بیشتر در منطقه را به دنبال می‌آورد، همه و همه دیدگاه‌ها را در واشنگتن و مسکو و پاریس و شاید تهران تا حدودی زیادی در باره ابعاد و اولویت‌های یک راه حل سیاسی در مورد بحران سوریه، نزدیک‌تر کرده‌اند.

تا دو سال پیش برکناری فوری رژیم اسد، هم در منطقه و هم در غرب از جمله به عنوان محملی برای حذف یک رژیم متحد ایران، کاهش قدرت تهران در منطقه و سوق آن به سوی کوتاه‌آمدن و عدم سرسختی در پرونده هسته‌ای تلقی می‌شد. با حل نسبی مناقشه هسته‌ای این انگیزه در زدن فوری رژیم اسد هم تقریبا بلاموضوع شده.

فقدان متحدی قابل اتکا برای غرب در سوریه، خطر ایجاد خلا قدرت در شرایطی که رژیم اسد رفته باشد و ارتش از هم بپاشد و پرشدن سریع این خلا توسط نیروهای افراطی هم، بیش از پیش مایه نگرانی در غرب است. همه این موارد ظاهرا حالا پاریس را هم متقاعد کرده‌آند که چرخشی در سیاست سوریه‌ای خود صورت دهد.

در کنفرانس مطبوعاتی بزرگ اولاند در روز دوشنبه احتمالا جزئیات بیشتری از این تغییر سیاست می‌توان شنید، ولی تا آن زمان می‌توان این دو گزارش تازه لوموند که با استناد به منابع نزدیک به دولت و ارتش فرانسه از تغییر یادشده خبر می‌دهند را نقدا از نظر دور نداشت:

https://www.lemonde.fr/…/francois-hollande-envisage-de-frapp…

https://www.lemonde.fr/…/m-hollande-souhaite-la-neutralisati…

حبیب حسینی قرد/کارشناس خاورمیانه