سردردهایی با منشأ مشکلات گردنی!

دکتر کامران آزما می‌گوید: سردرد نشانه‌ای از یک مشکل یا بیماری زمینه‌ای است که به دلایل بسیار متعدد اتفاق می‌افتد.وی با اشاره به تقسیم سردرد‌ها به دو گروه سردرد‌های اولیه و ثانویه می‌افزاید: دسته‌ای از سردرد‌ها با علت زمینه‌ای مشکلات گردنی اتفاق می‌افتد. در حقیقت آنچه تحت عنوان سردردهای گردنی ذکر می‌شود به‌عنوان یکی از شایع ترین سردرد‌های مزمن و ثانویه شناخته شده که دارای اهمیت بسیار است.

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در تشریح سردردهای گردنی می‌گوید: این دسته از سردردها یکی از انواع غیر معمول سردرد است زیرا منشأ واقعی درد در ناحیه سر نیست! و وجود آن نشانه‌ای از یک اختلال یا مشکل در ناحیه گردن است. منشأ این نوع درد می‌تواند عضلانی، استخوانی، مفصلی و عصبی و حتی عروقی باشد و به بیان دیگر هر گونه اختلال در ساختمان و عملکرد این قسمت‌ها بخصوص در نواحی فوقانی گردن می‌تواند منجر به سردرد شود.

دکتر آزما در ادامه تصریح می‌کند: اگر چه سردرد‌های گردنی خصوصیات و معیار هایی مخصوص به خود دارند اما در بعضی موارد تشخیص آن از انواع سردرد‌های اولیه مثل میگرن و سردرد‌های تنشی چالش برانگیز خواهد بود، ‌به‌طوری‌که تعدادی از بیمارانی که در گذشته به‌عنوان مبتلایان به سردرد میگرنی درمان می‌شدند، بدون اینکه بدانند از سردردهای گردنی رنج می‌برند، از درمان درستی بهره نبرده‌اند. البته باید گفت اگر چه میگرن کلاسیک ارتباطی با مهره‌های گردنی ندارد ولی یک فرد می‌تواند همزمان هر دو مشکل میگرن و سردرد‌های گردنی را با هم داشته باشد.

اگر سردرد با منشأ گردن تشخیص داده نشود به درمان‌های رایج سردرد مقاوم خواهد شد. بنابراین تشخیص درست و بموقع و به دنبال آن درمان مناسب می‌تواند از طولانی شدن درمان و همچنین انجام سایر درمان‌های هزینه بر جلوگیری کند.

این استاد دانشگاه با اشاره به شیوع این دسته از سردردها عنوان می‌کند: در مورد میزان شیوع سردردهای گردنی گزارش و آمار مختلفی وجود دارد اما در مجموع می‌توان گفت این سردردها حدود 15 تا 20درصد از سردرد‌های مزمن را تشکیل می‌دهند و بیشتر در افرادی با متوسط سن 42 سال دیده می‌شوند. البته نتایج پژوهش‌ها بیانگر این نکته است که احتمال وقوع آن در زنان تا چهار برابر بیشتر از مردان است.

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی با تأکید بر اهمیت توجه به نشانه‌های سردرد می‌گوید: معمولاً این گونه سردرد‌ها به سه شکل مشاهده می‌شود. در دو سوم موارد بیماران از درد در بالای کاسه چشم شکایت دارند و تقریباً همیشه سردرد یک طرفه شروع می‌شود و در صورت تشدید درد به سمت مقابل هم سرایت می‌کند. دسته دیگر از بیماران می‌گویند که دردشان شبیه درد‌های سینوزیت از پیشانی شروع می‌شود، درصد کمی از این نوع سردرد نشانه‌های بسیار مشابه با سردرد‌های میگرنی دارند بدین معنی که بیمار حتی علائم آشکاری مانند تهوع هم دارد ولی نکته بسیار مهم این است که چنین بیماری پاسخ مناسب به درمان میگرنی نخواهد داد در حالی‌که به درمان‌های مخصوص گردن پاسخ می‌دهد. یک پنجم بیماران هم درد را در ناحیه پس سر احساس می‌کنند، این نوع سردرد به سردرد‌های پشت سری با شدت و مدت متغیر معروف‌ است.

در نوع سوم، سردرد در ناحیه پشت گوش یا دو طرف پیشانی و ناحیه گیجگاهی شروع شده وگاهی به قسمت فک تحتانی انتشار می‌یابد. علاوه بر آن در صحبت‌های بیمار ممکن است نکاتی باشد که احتمال این نوع تشخیص را بیشتر می‌کند. برای مثال هنگامی که بیمار بگوید سردردش در جهت‌های خاصی از حرکت گردن یا با قرار گرفتن سر و گردن در یک حالت بخصوص تشدید یا شروع می‌شود نکته مهمی است و یا وجود سابقه‌ای از گردن درد و یا محدودیت در حرکات گردن می‌تواند در تشخیص این بیماری کمک کننده باشد. البته برای رسیدن به تشخیص قطعی علاوه بر معایناتی که خاص این نوع سردرد است باید بررسی‌های آزمایشگاهی و یا رادیولوژی نشان دهنده شواهدی مبنی بر وجود یک عارضه و مشکل در گردن باشد که بتوان به سردرد ارتباط داد.

وی در خاتمه درباره شیوه درمان سردردهای گردنی می‌افزاید: درمان در این دسته از دردهای سر بسیار متنوع است. از میان شیوه‌های درمانی می‌توان به درمان‌های دارویی، تزریقات، روش‌های مختلف فیزیوتراپی و برنامه‌های ورزشی و آموزشی مراقبت از ستون فقرات اشاره کرد. اما یکی از بهترین شیوه‌های درمانی که در کاهش درد بسیار مؤثر به نظر می‌رسد، روش درمان با دست یا اصطلاحاً مانیپولاسیون ستون فقرات است. به جرأت می‌توان گفت در صورتی‌که این شیوه توسط پزشک حاذق و با تجربه انجام شود، بیماران طی سه تا پنج جلسه کاهش یا از بین رفتن درد را تأیید می‌کنند.