گفتگو با حاجی بابایی، وزیر سابق آموزش و پرورش:انسان همیشه باید رئیس باشد!

با حاجی‌بابایی صبح یک پنجشنبه پاییزی گپ زدیم؛ پنجشنبه‌ای که سند تعطیل‌شدنش به نام خود او خورده، اما هنوز هم بعضی تک مضراب‌ها در مخالفت با آن نواخته می‌شود.

خودتان را تعریف کنید.

حمیدرضا حاجی‌بابایی.

کمی بیشتر لطفا...

معلم، چهار دوره نماینده مجلس، یک دوره وزیر آموزش پرورش و ...

«حاجی‌بابایی» ریشه خاصی دارد؟

این اسم را از مادربزرگمان به ارث برده‌ایم

آذری‌زبان هستید؟

خودم خیر، اما مادرم آذری‌زبان است.

اشتباه فیتیله‌ای‌ها؟

نباید دچار افراط و تفریط شد.

مجلس؟

محل اراده ملت.

آموزش و پرورش؟

زیربنای توسعه پایدار کشور.

کدام خانه اول‌تان است؟

نمی شود گفت، مثل این است که بپرسی سیب خوب است یا انار؟

خانه آخر کجاست؟

هر جایی که به من احتیاج باشد.

چهار دوره نمایندگی بهتر بود یا وزارت؟

هر دو.

کدام سخت‌تر بود؟

وزارت آموزش و پرورش کار بسیار مهم، تاثیرگذار و سنگینی است.

چرا از شرکت در انتخابات ریاست جمهوری منصرف شدید؟

جمع‌بندی این بود که الحمدلله همه هستند و دیگر ظرفیت کامل است.

شما مدیر دبیرستان بودید، رئیس آموزش پرورش اسدآباد، کبودرآهنگ و همدان بودید، عضو هیات‌رئیسه مجلس بودید و البته وزیر آموزش پرورش، ریاست را دوست دارید؟

برای به دست آوردن هیچ کدام از اینها ندویدم. اتفاق افتاد.

الان که رئیس نیستید اذیت نمی‌شوید؟

الان هم رئیس هستم.

رئیس کجا؟

رئیس این اتاق، رئیس خانواده خودم و خیلی جاهای دیگر. انسان همیشه باید رئیس باشد. اگر تفکر شما تعلیم و تربیتی باشد، همیشه در حال ریاست هستید.

عدد 217؟

رای اعتماد مجلس به من که بالاترین رایی بود که در دوران جمهوری اسلامی به یک وزیر آموزش پرورش داده شد.

قابل پیش‌بینی بود؟

بله.

پاس همدان؟

یکی از بهترین کارهایی که می‌توانست به زیرساخت فوتبال در همدان کمک کند.

کمک کرد؟

بله. همین «بوریا غفوری» از پاس همدان شروع کرده و به تیم ملی رسیده.

الان این باشگاه کجاست ؟

زمان ما وضع باشگاه هم خوب بود. من باید پاسخگوی زمان مسئولیت خودم باشم.

شما کارهایی برای فرهنگیان کردید که محبوبیت‌زا بود، مثلا افزایش حقوق...

من نان دلم را خوردم. دلم عاشق معلم‌ها بود.

این محبوبیت را می‌خواستید جایی خرج کنید؟

واقعا نه. شاید یکی از دلایلی که از انتخابات ریاست جمهوری منصرف شدم همین بود.

چطور؟

دوست نداشتم کسی فکر کند کارهایی که در آموزش پرورش کردم با اهداف انتخاباتی بوده.

ظاهرا اهل کوهنوردی هستید.

بله، جمعه‌ها هر هفته کوه می‌روم.

دسته‌جمعی؟

بله معمولا با جمع دوستان هستیم.

راست است که بعضی معاون‌های فعلی آموزش پرورش هم با شما کوه می‌آیند؟

بعضی نه، بیشترشان می‌آیند. بعضی از وزرای قبلی هم هستند.

کجا می‌روید که ما هم بیاییم؟

به سمت کوه ( می‌خندد).

بچه درسخوانی بودید؟

بله، معمولاً شاگرد اول بودم.

در دبیرستان چه رشته‌ای خواندید؟

تجربی.

پس چطور سر از انسانی و رشته الهیات در آوردید؟

بعد از کاردانی در تربیت معلم. امتحان دادم و الهیات دانشگاه تهران قبول شدم.

از اول دوست داشتید معلم شوید؟

اول دنبال پزشکی بودم اما تقدیر این بود که معلم شوم. البته خودم هم دوست داشتم این شغل را.

بچه‌هاتان را به کدام رشته تشویق کردید؟

دو پسر من ریاضی خواندند. یکی‌شان در دانشگاه صنعتی شریف درس خواند، آن یکی هم در دانشگاه صنعتی اصفهان.

دختر ندارید؟

یک دختر هم دارم، کلاس ششم است.

شین‌آباد؟

واقعه‌ای که بارها نظیرش اتفاق افتاده بود اما این به دلیل حاجی‌بابایی شهرتش بیشتر شد!

چطور؟

خیلی‌ها کاری به شین‌آباد نداشتند، هدفشان من بودم.

عذرخواهی؟

عذرخواهی که کردم.

این جمله که «از الان تا قیامت بابت همه اتفاقات آموزش پرورش عذر می‌خواهم» کنایه نداشت؟

نه، واقعا از صمیم قلب عذرخواهی کردم.

مهم‌ترین ویژگی یک وزیر آموزش و پرورش چه باید باشد؟

در کابینه جایگاه داشته باشد، حرفش نافذ باشد، در مجلس به او اعتماد کنند و قدرت اقناع عمومی داشته باشد.

این شد چند تا، یکی‌اش را انتخاب کنید

قدرت اقناع عمومی.

بازنشستگی پیش از موعد؟

قبول ندارم.

چرا؟

من که آمدم 72 هزار معلم رفته بودند. در تهران بیش از 1900 کلاس خالی داشتیم.

و شما متوقفش کردید؟

بله. معلم تا روزی که می‌تواند راه برود باید تدریس کند، حتی شده دو ساعت.

خودش اگر نخواست چه؟

خودش اگر نخواست اشکالی ندارد، اما اگر خواست ما نباید جلوی تدریسش را بگیریم.

شما جلوی تدریس هیچ کس را نگرفتید؟

نه. حتی یک نفر را هم بالاجبار بازنشسته نکردم.

بهترین دوره وزارت آموزش پرورش را دوره خودتان می‌دانید دیگر؟

نظر من ملاک نیست دیگران باید بگویند. اما من خودم این اعتقاد را دارم.

منهای دوره خودتان، کدام دوره بهترین بود؟

زمان شهیدان رجایی و باهنر را باید استثنا کنیم چون خیلی کوتاه بود اما در میان بقیه به نظرم آقای نجفی نگاه بلندتری نسبت به آموزش پرورش داشت. هر چند که من منتقد بعضی کارهای ایشان بودم.

اما اردوگاه سیاسی ایشان با شما فرق دارد

ما که نباید بر اساس سیاست حرف بزنیم. ضمن این‌که البته صورتبندی سیاسی آن موقع هم فرق داشت.

تامین اعتبار حقوق معلم‌ها سخت بود؟

من مشکلی نداشتم، حتی یک بار هم پیدا نمی‌کنید که گفته باشم کسری دارم.

پاداش بازنشسته‌ها؟

یکی از شیرین‌ترین خاطراتم را به ذهنم می‌آورد.

چه خاطره‌ای؟

28 اسفند سال 91 بعد از کلی بحث و جدل با رئیس‌جمهور 1200 میلیارد گرفتم. تا پنج فروردین در وزارتخانه ماندیم و پاداش همه را یکجا به حسابشان ریختیم.

سخت‌ترین کار وزیر آموزش و پرورش؟

وزارت!

از میان کارهای وزارتی؟

تصمیم‌گیری.

مدرسه کپری؟

طبق تعریف من هر مدرسه که استاندارد نیست، کپری است.

این مدارس بیشتر در کجاست؟

تهران. زمان ما 66 درصد مدارس تهران یا اجاره‌ای بود، یا استاندارد نبود یا مشکلات دیگری داشت.

این مدارس غیراستاندارد کی تمام می‌شود؟

هیچ وقت تمام نمی‌شود.

چرا؟

همزمان با این‌که شما مدارس جدید می‌سازید، طول عمر ساختمان‌های بعضی مدارس دیگر تمام می‌شود.

آن مدارس معروف به کپری در بعضی استان‌ها کی تمام می‌شوند؟

بعضی از همان جاها اگر بخواهیم مثل تهران مدرسه بسازیم، نمیتوانیم.

چرا؟

چون استاندارد آن مناطق همین است. این مدارس با بوم آنجا هماهنگی دارند.

مدرسه دولتی‌اش خوب است یا غیردولتی‌اش؟

هر دو. مدرسه دولتی باید نماد ابهت دولت باشد، مدرسه غیردولتی هم نماد توانمندی سرمایه‌گذار.

وزارت در قبال اینها چه کار باید بکند؟

باید شرایط رقابت سالم را فراهم کند.

شما این کار را کردید؟

در زمان من احساس می‌شد که مدارس دولتی در مظلومیت خاصی قرار گرفته‌اند.

و تقویتش کردید؟

بله. کار را به جایی رساندیم که از میان40 نفر رتبه‌های اول کنکور در رشته‌های مختلف، 31 نفر از مدارس دولتی بود.

به خبرنگارها و رسانه‌ها علاقه‌مند هستید؟

بله. معمولا هم ارتباط صمیمی و نزدیک داریم.

حتی با منتقدها؟

بله. شاهد مثالش این که همین مصاحبه را یکی از منتقدترین‌ها هماهنگ کرده است (می‌خندد)

علم بهتر است یا ثروت؟

هر دو.

شما کدام را بیشتر دارید؟

من اهل پول نیستم. تا حالا هیچ وقت کار اقتصادی نکرده‌ام.

اگر دوباره وزیر آموزش پرورش شدید؟

دعا کنید هیچ وقت این اتفاق نیفتد.

حالا در موقعیتی فرضی...

4 سال فقط نظام رتبه‌بندی را با مهندسی نیروی انسانی انجام می‌دهم.

اگر رئیس‌جمهور شدید؟

هیچ وقت قصدش را ندارم.

عرض کردم در شرایط خیالی

همین ریل‌گذاری اصولی که در آموزش پرورش انجام پذیرفت را به کل امور تسری می‌دادم.

چند وقت یک بار اسم خودتان را در گوگل سرچ می‌کنید؟

اتفاق می‌افتد، شاید هر یک ماه یک بار.

پیگیر مصاحبه‌هایتان هستید؟

نه فقط مصاحبه‌های خودم، مطالب مهم دیگر را هم می‌بینم.

روزنامه می‌خوانید؟

روزنامه نمی‌خوانم، بیشتر سایت می‌خوانم.

در آینه چه می‌بینید؟

خودم را. همین‌طوری که هستم.

با خودتان هم حرف می‌زنید؟

بله حرف می‌زنم، گاهی با خودم آواز هم می‌خوانم!

چه می‌خوانید؟

بسته به موقعیت است دیگر. مثلا اگر خیلی بانشاط باشم می‌خوانم «از صلابت ارتش و ملت و سپاه ماه...» (می‌خندد)

اگر جای من بودید چه سوالی می‌پرسیدید؟

(فکر می‌کند) تا بخواهم جای شما قرار بگیرم، طول می‌کشد...

ناگفته‌ای مانده؟

عظمت، جایگاه، رشد، پیشرفت و زیبایی‌های یک جامعه به اندازه توجه به آموزش و پرورش است.

عباس رضایی ثمرین