تکنیک های رانندگی در برف

وجود عوامل و لوازم متعدد سخت افزاری مربوط به هر یک شاید مهم ترین ملزومات یک سفر طبیعت گردی یا آف رود به حساب آید . لیکن به اذعان و اعتراف بسیاری از بزرگان فن و حرفه ای های این رشته در شرایط خارج از راه و به اصطلاح آف رود ، نوع رانندگی است که مهمترین و تعیین کننده ترین عامل در ماندن یا موفقیت در ادامه حرکت اتومبیل است . جسارت و روحیه ی مبازره طلبی ، دقت ، مهارت و آگاهی از فنون و تکنیک های رانندگی در شرایط گوناگون عواملی هستند که دست به دست هم داده و یک راننده ی حرفه ای می سازند . علاوه بر این، موارد آگاهی از خصوصیات و توانایی های اتومبیل ، عکس العمل های آن در شرایط خاص و اشراف بر قدرت و نکات فنی خودرویی که راننده آن را می راند ، بسیار مهم و تعیین کننده است . در شماره های قبل شرایط مختلف رانندگی مانند شن و ماسه ، گل و لای و سنگلاخ را برایتان گفتیم . اکنون به مناسبت فصلی که در آن هستیم ، بنا داریم به بررسی تکنیک های رانندگی در برف و یخ پرداخته و به ذکر نکات مهم این مبحث اقدام نماییم .



در ابتدا چند توصیه مهم در فصل سرما

قبل از سفر با تهیه چک لیست ، موارد مهمی همچون سیستم گرمایش ، لوله های سیستم گردش آب ، ضد یخ ، برف پاک کن ، ترموستات ( زمستانی ) ، زنجیر چرخ و یا لاستیک یخ شکن و . . . را بازبینی و از سلامت آن ها اطمینان حاصل نمایید .

سفر در فصل سرما ، باید با لوازم کافی و به عبارت بهتر وسایلی بیش از نیاز خاص این فصل انجام پذیرد . لباس های گرم و ضد آب ، دستکش ضد آب ، کلاه ، کیسه های گرمایشی ( جهت شرایط اضطراری ) ، کفش ساق بلند و ضد آب ، جوراب پشمی مخصوص کوه نوردی و . . .

همیشه به خاطر بسپارید که بیش از مدت زمان سفرتان وسایلی مثل پوشاک و مواد غذایی و آشامیدنی به همراه داشته باشید .

این تصور که اتومبیل دودیفرانسیل نیاز به زنجیر چرخ ندارد را از ذهن خود خارج کنید و بدانید که بالا رفتن از هر سربالایی ، پایین آمدنی درپی خواهد داشت . اتومبیل بدون زنجیر چرخ در زمستان و نواحی کوهستانی و برفی ، هر چند دارای دودیفرانسیل باشد در حرکات مختلف و کاهش سرعت مشکل ساز و حادثه آفرین خواهد بود . به خاطر داشته باشید در سرعت ۲۰ مایل ( ۳۲ کیلومتر ) حدود ۵ متر از زمان ترمزگیری طول می کشد تا اتومبیل بایستد . این مسافت بر روی مسیر یخی به طرز چشمگیری افزایش یافته و باهمان سرعت قبلی یعنی ۲۰ مایل یا ۳۲ کیلومتر این فاصله به ۴۵ متر افزوده شده و تقریبا ۹ برابر بیشتر می گردد که حتی با زنجیر چرخ این فاصله ۲۲ متر می شود . پس کاهش سرعت در مسیر برف و یخ باید با حوصله و به آرامی صورت پذیرد .

هرگز برای پاک کردن شیشه های پوشیده از برف به وسیله ی آب گرم مبادرت نکنید . این کار باعث وارد آمدن شوکی شدید به شیشه شده و آن را خواهد شکست . برای پاک کردن شیشه ی اتومبیل از دستمال و یا برس استفاده نمایید . سپس برف پاک کن را به حرکت درآورید . همچنین می توانید از محلول شیشه شوی ضد یخ استفاده کنید تا در هنگام حرکت تیغه ی برف پاک کن شما یخ نزند و شما را دچار مشکل نسازد .

قبل از ورود به مناطق برفی اقدام به نصب زنجیر چرخ نمایید زیرا در شرایط برفی این کار به سختی انجام می گیرد .

به خاطر داشته باشید در اتومبیل های دودیفرانسیل باید هرچهار چرخ مجهز به زنجیر چرخ شود زیرا اگر به ۲ چرخ جلو یا عقب زنجیر چرخ بسته شود عملا اتومبیل را به یک خودروی یک دیفرانسیل تبدیل کرده اید و . . .

رانندگی در برف و یخ

لغزندگی این گونه مسیرها حالتی شبیه رانندگی در گل و لای را تداعی می کند . پس برخی توصیه ها و تکنیک ها بین این دو حالت مشترک هستند البته تفاوت هایی وجود دارد که در جای خود بیان خواهد شد .

اصولا رانندگی در فصل سرما به ویژه در کوهستان و مسیرهای جنگلی و برف گیر دشوار بوده و گاهی سبب به وجود آمدن موقعیت های خطرناکی می گردد که یادگیری تکنیک های مربوط به رهایی از این شرایط الزامی است . در مسیرهایی همچون بستر خشک رودخانه ها ، کوه پایه های سنگلاخی و نظیر این باید قبل از ورود به منطقه اتومبیل را در حالت دودیفرانسیل قرار داده و نسبت به محیط سبک ترین دنده را انتخاب نمایید . هرگز در هنگام عبور از روی تخته سنگ ها و محل های عبوری با سنگ های ریز و درشت بازی اضافی با پدال گاز انجام ندهید . این کار اصطکاک را کم و چرخ ها را دچار هرزگردی خواهد کرد و بدترین حالت زمانی است که شما از ادامه ی مسیر باز بمانید . اگر در هنگام عبور احساس کردید مانعی که در مقابل شماست سنگی بزرگ است و عبور از آن باعث لیز خوردن و امکان عدم عبوری موفق وجود دارد، در صورت مساعد بودن مسیری دیگر مسیر را عوض کرده و از کنار آن بگذرید . از تصمیم گیری های عجولانه بپرهیزید که عامل بسیاری از حوادث و صدمات جبران ناپذیر است . در مسیرهای سخت و صعب العبور با سرعت بسیار پایین حرکت کنید . این توصیه را که همیشه برای عبور از مسیرهای دشوار با چند اتومبیل همراه شوید را که از خاطر نبرده اید؟ گروهی یا حداقل به اتفاق چند نفر که بتوانند به شما یاری برسانند اقدام به این گونه سفرها نمایید . در شرایط حاد باید یک نفر به صورت پیاده در جلو اتومبیل حرکت کند تا با مشاهده ی مسیر به شما فرمان صحیح دهد که البته این شخص باید خود به اصول رانندگی در خارج از راه آگاهی کافی داشته باشد . دنده ها را طوری انتخاب نمایید که با سرعتی یکسان حرکت کنید و با کم یا زیاد کردن حداقل دور موتور راهتان را بپیمایید . حتی المقدور از کمک سنگین استفاده نکنید و تنها با استفاده از کمک سبک و قفل دیفرانسیل ها مسیرتان را ادامه دهید .

سراشیبی و سربالایی + برف و یخ

رانندگی در چنین شرایطی را می توان شبیه به قرار گرفتن در گل و لای دانست . شما باید برای صعود از یک سربالایی با استفاده از کمک سنگین و دنده سبک ، و همچنین با بدست آوردن سرعت اولیه ی مناسب اقدام به صعود نمایید . از کم یا زیاد کردن گاز خودداری نموده و در صورت عدم موفقیت در صعود سعی در توقف در مسیر نداشته باشید . با ترمز به این کار مبادرت نکنید چون ترمز جز جواب عکس چیزی را عایدتان نخواهد کرد. در صورت توقف بر روی سربالایی ، در سریع ترین زمان ممکن دنده را در حالت عقب قرار داده و بدون ترمز فقط و فقط فرمان را صاف نگه دارید . هر زمان اتومبیل شروع به حرکت عرضی نمود با اضافه کردن گاز اتومبیل را به حالت اولیه بازگردانید و دوباره بدون گاز و ترمز اجازه دهید اتومبیل به پایین باز گردد . برای عبور از سربالایی حتماً مسیر مستقیم را انتخاب کرده از صعود از مسیرهای زاویه دار جداً خودداری نمایید . برای پایین آمدن نیز دنده ی کمک را در حالت سنگین و دنده ی یک قرار داده بدون استفاده از ترمز اجازه دهید اتومبیل خود ادامه ی مسیر دهد . بازی اضافی با فرمان و همچنین حرکت های عرضی تعادل اتومیبلتان را برهم خواهد زد و احتمال واژگون شدن را فراهم می آورد . در صورت حرکت عرضی ، انتهای اتومبیل را با اضافه کردن کمی گاز و فرمان مخالف به حالت اولیه باز گردانید . زمانی که در چنین شرایطی قرارمی گیرید ، شاید کمی استرس سراغتان بیاید ولی سعی کنید با حفظ خونسردی به اتخاذ تصمیمی صحیح و سریع نائل شوید تا از بروز حادثه جلوگیری نمایید . همیشه به خاطر داشته باشید فرق راننده حرفه ای و آماتور در عکس العمل های سریع مشخص می گردد . راننده ی حرفه ای در کمترین زمان ممکن تصمیم گرفته و سپس همزمان آن را به انجام می رساند ولی راننده ی آماتور جسارت تصمیم گیری و انجام آن را ندارد .

مسیرپوشیده از برف

در مسیرهایی که از برف پوشیده اند و پستی ها و بلندی های آن به وسیله برف پرشده است هرگز با سرعت بالا حرکت نکنید . تا از شرایط مسیر به خوبی مطلع نشده اید و اطمینان به عدم وجود آبگیر و پستی ها و بلندی ها ندارید آرام و با سرعت مطمئنه برانید و از انجام حرکاتی با ریسک بالا پرهیز کنید . لاستیک یخ شکن یا زنجیر چرخ در چنین مسیرهایی ضروری بوده و حرکت بدون آن ها شما را دچار مشکل خواهد کرد . هرگاه در مسیری احساس کردید اتومبیلتان به اصطلاح گاز هرزی می خورد و به سرعت آن اضافه نمی شود دنده را سبک کرده و سعی کنید در مسیرهای برفی و یخی از سبک ترین دنده ی ممکن استفاده نمایید . این حالت باعث می گردد بیشترین چسبندگی حاصل شده وکمترین هرزگردی را داشته باشید . هرگز در مسیرهای برفی برای دور زدن فرمان را تا انتها نگه ندارید این کار قدرت عمودی اتومبیلتان را کم کرده و باعث هرزگردی و عدم توانایی در دور زدن خواهد شد. دایره ای بزرگ را برای این کار در نظر بگیرید تا بتوانید با کمک سرعت مناسب و با چرخاندن کم فرمان این کار را انجام دهید .

ماندن در برف

با در نظر گرفتن تمام جوانب از طرف شما و رعایت اصول رانندگی ، امکان گیرکردن در برف برای هر فردی وجود دارد. همواره به یاد داشته باشید زمانی که در مسیر برفی از ادامه راه بازماندید با اضافه کردن گاز کار را برای خود دشوارتر نسازید . توقف کرده پیاده شوید و وضعیت را کاملاً بسنجید . با استفاده از بیلچه جلوی چرخ ها را از برف خالی کنید تا حرکت مجدد به راحتی انجام پذیرد . پس از رهایی با سرعت یکسان و دنده مناسب به حرکت ادامه دهید و از کم کردن سرعت خودداری نمایید .

ممکن است در مسیری مستقیم به علت لغزندگی به طرفین راه منحرف شده و در شیب طرفین جاده گرفتار گردید . در چنین موقعیتی اگر اطراف مسیر باز باشد ، اتومبیل را جابجا کرده و با دنده عقب نسبت به مسیر ، زاویه ی ۹۰ درجه را انتخاب نمایید و با شتاب گیری و دنده ی سبک به مسیر بازگردید . اگر بخواهید به وسیله ی حرکت جانبی به مسیرتان باز گردید ، کاملاً در اشتباه هستید . در این حالت قدرت بین چرخ ها به علت فشار روی دوچرخ جانبی به درستی تقسیم نمی شود و تنها دو چرخ بدون حاصل هرزگردی می کنند . اگر کناره های مسیر به علت باریک بودن و محدودیت مثلاً وجود درخت و یا مانعی طبیعی ، قابل دسترسی نبود باید به وسیله اتومبیل های گروه اقدام به بکسل کردن اتومبیل نمایید . استفاده از وینچ نیز بسیار مؤثر خواهد بود . اگر در مسیری تنها هستید و چنین شرایطی برایتان پدید آمد ، استفاده از وینچ و اتصال به درخت یا هر جسم سنگینی که در جهت مقابل جاده قرار دارد ( مثلاً اگر به سمت راست منحرف شده اید اتصال وینچ باید در سمت چپ جاده باشد ) و با استفاده از دنده کمک و سرعتی یکسان و بدون کم یا زیاد کردن دور موتور می توانید به راحتی از مهلکه بگریزید .

درمسیرهای برفی ممکن است آب شدن تدریجی در طی روز به علت افزایش دما و یا تابش خورشید و یخ زدن آب های حاصل از این جریان طبیعی به علت پایین آمدن دما در شب ، عبور را از مسیر برفی سخت تر کند . برای عبور از مسیرهای یخی دقت شما نسبت به جاده های برفی باید دوچندان گردد. تمام اصول و تکنیک هایی که بر روی برف مورد استفاده قرار می گیرند در مسیرهای یخی نیز باید با دقت و حوصله ای مضاعف انجام پذیرد . استفاده از لاستیک های یخ شکن مخصوص اتومبیل های دودیفرانسیل کمک بزرگی به شما خواهد نمود . و باز تکرار این نکته که اتومبیل های دو دیفرانسیل به زنجیر چرخ و لاستیک یخ شکن نیاز ندارند را باید از ذهنتان دور بریزید و بدانید که درست است که هر دودیفرانسیلی عملکرد بهتری در برف نسبت به اتومبیل های سواری دارد ولی حتی در شهر و جاده های آسفالته اتومبیلهای دودیفرانسیل به علت وزن بیشتر عمل ترمزگیری در آن ها سخت تر صورت می گیرد و این وسیله ی نقلیه نیز باید مجهز به لاستیک یخ شکن و در شرایط خاص و سخت به زنجیر چرخ باشد .

توصیه ها و موارد ذکر شده ، اصول اولیه برای رانندگی در شرایط برفی و یخی است و بسیاری از ریزه کاری ها فقط در هنگام قرار گرفتن در موقعیت است که پدید آمده و راه حل آن را می شود ارائه کرد . با فراگیری و رعایت اصول اولیه رانندگی می توانید دیگر موارد را از دل آن خارج و درشرایط بحرانی با استفاده از راه کارهای مناسب از رانندگی در آف رود لذت ببرید .

انجام بهتر هرکاری با تمرین و ممارست و علاقه میسر خواهد بود و رانندگی نیز از این قاعده مستثنی نیست . به امید روزی که با ساخت و راه اندازی مدارس آموزش رانندگی در شرایط مختلف بتوانیم به علاقمندان آموزش های تئوری را به صورت عملی بیاموزیم . البته راه اندازی این گونه کلاس ها در دستور کار مجله بوده و امید آن را داریم با حمایت شما عزیزان به این مهم دست یابیم .