قتل‌های عمدی که قصاص ندارند

«محمد حسنوند» در پاسخ به این سوال ایسنا، که کدام یک از قتل‌های عمدی موجب قصاص نیستند، اظهار کرد: این موارد مربوط به حالتی است که قانونگذار بہ علت وجود برخی ویژگی‌ها در قاتل یا مقتول، مرتکب قتل عمد را مستوجب قصاص نمی‌داند و از ابتدا با واکنشی متفاوت از قصاص با او مواجه می‌شود.

وی موارد ۶ گانه‌ی این قانون را این گونه تشریح کرد:

۱. قاتل پدر یا جدّ پدری مقتول باشد

بر اساس مادہ ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی، قصاص در صورتی ثابت می‌شود ڪه مرتکب، پدر یا از اجداد پدری مجنیٌ‌علیه نباشد.

۲. قاتل دیوانه یا نابالغ باشد

همچنین هر گاہ دیوانه یا نابالغی عمدا کسی را بکشد خطا محسوب و قصاص نمی‌شود بلکه باید عاقله‌ آن‌ها دیه‌ قتل خطا را به ورثه مقتول بدهند.

۳. مقتول دیوانه باشد

همچنین در ادامہ مادہ ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی تاڪید شدہ است ڪه «قصاص در صورتی ثابت می‌شود ڪه مجنی‌علیہ عاقل باشد.»

۴. قاتل مست باشد

بر اساس مادہ ۳۰۷ قانون مجازات اسلامی، ارتڪاب جنایت در حال مستی و عدم تعادل روانی در اثر مصرف مواد مخدر، روانگردان و مانند آنها، موجب قصاص است مگر اینڪه ثابت شود بر اثر مستی و عدم تعادل روانی، مرتڪب بہ ڪلی مسلوب الاختیار بودہ است ڪه در این صورت، علاوہ بر دیہ به مجازات تعزیری مقرر در ڪتاب پنجم «تعزیرات» محڪوم می‌شود. اما اگر ثابت شود ڪه مرتڪب قبلاً خود را برای چنین عملی مست ڪردہ یا علم داشتہ است ڪه مستی و عدم تعادل روانی وی ولو نوعاً موجب ارتڪاب آن جنایت یا نظیر آن ازجانب او می‌شود، جنایت، عمدی محسوب می‌شود.

۵. هر گاہ ڪسی در حال خواب یا بیهوشی شخصی را بڪشد

هر گاہ ڪسی در حال خواب یا بیهوشی شخصی را بڪشد، خطای محض بودہ و بر اساس بند الف مادہ ۲۹۲ قانون مجازات اسلامی قصاص نمی‌شود و فقط به دیه قتل به ورثه مقتول محڪوم می‌شود.

۶. قاتل مسلمان و مقتول غیرمسلمان باشد

بر اساس تبصرہ ۲ مادہ ۳۱۰ ، اگر مجنی‌علیه غیرمسلمان باشد و مرتڪب پیش از اجرای قصاص، مسلمان شود، قصاص ساقط و علاوہ بر پرداخت دیه به مجازات تعزیری مقرر در ڪتاب پنجم «تعزیرات»، محڪوم می‌شود.