تحریریه پارسینه: بخش کشاورزی در حال حاضر از دغدغه هایی رنج میبرد. از آنجایی که مصرف آب در حوزه کشاورزی تا حد چشمگیری بالاست این موضوع با مسئله کم آبی در کشور تلاقی پیدا میکند به گفته کارشناسان مصرف آب در حوزه کشاورزی بیشتر از سایر حوزه ها (همچون صنعت، معدن و مصرف خانگی) است و اگر قرار است صرفه جویی رخ بدهد باید در این بخش لحاظ شود. اما وزیرجهاد کشاورزی با بی توجهی به مدیریت کشت معتقد است که اظهار کم آبی از سوی برخی مسئولان و مردم بهانهای برای تنبلی است.
امروز محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی گفت: داشتههایمان در کشور بسیار بیشتر از نداشتههایمان است و اینکه برخی میگویند درمنطقهای کم آب و خشک قرار داریم، بهانهای برای تنبلی و بیکفایتی است وگرنه با مدیریت میتوانیم افزایش تولید داشته باشیم. حجتی با تاکید بر اینکه تولید محصولات کشاورزی را هم برای نگهداری از محیط زیست و هم برای ایجاد اشتغال و ثروت ملی ادامه خواهیم داد، افزود: صادرات محصولات کشاورزی را هم تقویت خواهیم کرد و باید روزی برسد که در بخش محصولات باغی در بازارهای جهانی حرف برای گفتن داشته باشیم. وزیر جهاد کشاورزی با انتقاد از برخی سخنان مبنی بر اینکه کشور خشک و کم آبی هستیم، تصریح کرد: اما نباید این حرف را با تنبلی یا بیکفایتی خودمان ادامه دهیم.
کشت محصولات مدیریت نمیشود
با این حال، کارشناسان معتقدند که این موضوع رابطه مستقیمی با کشت محصولات کشاورزی در نقاط مختلف کشور دارد. به طوری که اگر مدیریت درستی در این زمینه صورت میگرفت مشکل کم آبی با درصد بسیار بالایی برطرف میشد. از سوی دیگر کشت محصولات کم آب بر و کنترل و نظارت بر این موضوع از طریق ادارات جهاد کشاورزی، یکی از مهم ترین راهکارهای مدیریت خشکسالی است.
به عنوان مثال در حال حاضر در برخی مناطق محصولاتی کشت می شود که منابع آبی آن منطقه توانایی پاسخگویی به کشت این محصول را ندارد و مطئمنا در آینده دچار مشکل خواهد شد. به گفته کارشناسان این حوزه، مسئولان وزارت کشاورزی باید طرحی را در نظر میگرفتند تا کشت محصولات پر آب را در مناطق کم آب ممنوع اعلام میشد. به این صورت هر منطقه از کشور متناسب با منابع آبی اقدام به کشت محصول میکرد.
دلیل مشکل اصلی سسیستم کشاورزی از دید فعالان این عرصه، مدیریت کشت است که در حال حاضر با حاکمیت مدیریت سنتی، معضلات اساسی ما را دوچندان کرده است. حوزه کشت تابع عرضه و تقاضایی است که کشاورز بهصورت سنتی آن را درک میکند. یک مدیریت کلان استراتژیک در کل کشور در حوزه کاشت، داشت و برداشت وجود ندارد تا بگوید مثلاً اصفهان یا گلستان به دلایل شرایط حاکم اقلیمی هر یک چه محصولی را باید کشت کنند تا بر اساس آن تسهیلات بانکها به آن سمت سوق یابد.
ماه گذشته حمیدرضاصفوی عضو کمیته راهبردی تحقیقات شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان در خصوص مشکلات کم آبی و رابطه آن با بخش کشاورزی گفت: عمده مشکلات آب اصفهان تا چند سال گذشته تنها در بخش کشاورزی بود و مشکلی از نظر آب شرب وجود نداشت ولی در حال حاضر این زخم آنقدر عمیقتر شده که مسأله از صنعت و کشاورزی گذشته و به آب شرب مردم رسیده و امروز بحث تأمین آب شرب 5 میلیون نفر در استان اصفهان، طولانی شدن خشکی زایندهرود و تالاب گاوخونی مطرح است. او با اشاره به کاهش کیفیت منابع آب زیرزمینی خاطرنشان کرد: به دلیل طولانی شدن عمق آبهای زیرزمینی، این منابع از بین رفته و حتی دیگر برای موارد کشاورزی هم کیفیت مناسبی ندارد، بنابراین این نوع بارگذاریها و عدم دقت در چگونگی برخورد با ذخایر استراتژیک آبی منجر به ادامه خشکسالیها در اصفهان خواهد شد.
حجتی تاکید کرد: که اگر از آب و خاکمان استفاده کنیم، قطعا ظرفیتهای بالقوهای وجود دارد که باید داشتههایمان را مدیریت کنیم، چرا که کسریها زیاد است، اما داشتههایمان خیلی بیشتر از نداشتههایمان است. به گفته حجتی موضوع پایداری در بخش کشاورزی یکی از نکاتی است که باید به آن توجه کنیم و به سادگی از آن عبور نکنیم. او افزایش تولید گندم را به مدد بارشهای مناسب عنایت خداوند و زحمات کشاورزان دانست و اظهار امیدواری کرد، تا پایداری در تولیدات محصولات کشاورزی به ویژه گندم ادامه یابد.
وزیر جهاد کشاورزی به کشور هلند به عنوان نمونه اشاره کرد و گفت: این کشور مساحتش به اندازه سه استان شمالی ما است و ۱۷ میلیون نفر جمعیت در ۴۲ هزار هکتار مترمربع زندگی میکنند، ولی ۸۲ میلیارد یورو صادرات محصولات کشاورزی این کشور است که دومین کشور صادرکننده محصولات کشاورزی بعد از آمریکا است.
این در حالی است که وزیر نیرو چندی پیش در خصوص کم آبی نکاتی را مطرح کرد. او معتقد است که مشکل فقط کاهش بارندگی نیست.
دلایل کاهش منابع آب از زبان وزیر نیرو
وزیر نیرو با بیان اینکه مسئله آب برای کشور موضوع ویژه است، گفت: دولت در برنامه ششم توسعه بر مسئله آب به صورت جدی تأکید کرده و در لایحه بودجه سال ۹۶ مسئله آب و فاضلاب را جزء اولویتهای خاص در نظر گرفته است.
حمید چیتچیان، چالشها و فرصتها با تأکید براینکه ایران در دوره تخصیص منابع آبی قرار دارد نه وفور منابع، گفت: مسئله آب برای کشور چنان موضوع ویژهای است که در طول تاریخ نیز این مسئله به دلیل شرایط خاص اقلیمی و جغرافیایی کشور همواره از جایگاه ویژهای برخوردار است. پس مسئله آب به قدری با اهمیت است که حتی برخی تاریخدانان بزرگ جهان معتقدند به وجود آمدن دولتها در شرق به دلیل مدیریت منابع آبی در این مناطق بوده است.
چیتچیان با تأکید براینکه اکنون نیز مسئله آب در تحلیل تنشهای منطقهای در میان تحلیلگران از جایگاه ویژهای برخودار است، گفت: به جز مدیریت هوشمند از نظر اجتماعی - سیاسی نیاز به قوانین روشن و قاطعی داریم، تا بتواند تکالیف ما را در تعارضهای مختلف مشخص کند، در غیر این صورت آینده این کشور در نتیجه محدودیت منابع آبی به خطر خواهد افتاد.
وزیر نیرو با بیان اینکه مهمترین مسئله کشور حتی از سوی رئیس جمهور موضوع آب بیان شده است، گفت: کاهش منابع آب فقط ناشی از کاهش بارندگی در کشور نیست بلکه تغییر اقلیم و افزایش درجه حرارت هوا و افزایش جمعیت و کاهش سرانه آب در بخشهای مختلف نیز در آن تأثیر بهسزایی دارد. او افزود: در سالهای اخیر بیش از ۱۳۰ میلیارد متر مکعب منابع آبی در کشور وجود داشت، اما در حال حاضر این میزان به ۹۰ میلیارد متر مکعب کاهش یافته است. این در حالی است که میزان تبخیر آب به دلیل تغییرات آب و هوایی افزایش یافته است.
چیتچیان خاطرنشان کرد: در خصوص تعارضات موجود در بخش آب و حل تعارضهای موضوع در این بخش نیازمند وجود قوانین خاصی هستیم که باید این قوانین به طور همزمان رافع تعارضات مابین بالادست و پاییندست در حوضههای آبریز باشد. همچنین منافع نسل حاضر و نسلهای آینده و منافع اقتصادی را نیز در نظر بگیریم.
این وزیر روحانی نیز همچون وزیر کشاورزی موضوعات مهمی که در عرصههای مختلف مورد هدر رفت آب میشود را نادیده گرفته و به بیان حرفهایی که شاید راه حلی در پی نداشته باشد، میپردازد.
با وجود انتقال آب کارون که بنا به اعلام منابع رسمی تا کنون دو برابر آورد آب زاینده رود به اصفهان آب منتقل شده صحبت از کم آبی در اصفهان واقعاً جای تعجب دارد وقتی کارون به طرف اصفهان جریان پیدا کرده و با بی برنامگی و سیاست های غلط استان مذکور برای کشت برنج و محصولات آب بر و صنایع سنگین مصرف می شود به نظر شما برای عطش سیری ناپذیر اصفهان چکار باید کرد ؟ به نظر شما اگر تمام آب های ایران را به اصفهان منتقل کنیم فکر می کنید اصفهان باز ادعای کمبود آب نخواهد کرد ؟؟؟!!! دوستان مشکل جای دیگری است ، مشکل خودخواهی است ! مشکل مافیای آب است که با اجرای پروژهای با اعتبارات کلان به دنبال منافع خود است ولو به قیمت نابودی دیگر استان های کشور ! مشکل ضعف و ناتوانی وزارت نیرو در برخورد با این مافیا است !
البته آقای وزیر محترم کشاورزی که کشور هلند را مثال می زنند، ذکر نمی کنندکه این کشور دارای چگونه شرایط اقلیمی است و آیا می توان در این مورد آن را با کشور ما مقایسه کرد!
سلام
وزارت کشاورزی چرا تولید محصول را مدیریت نمیکند
درشمال کشاورز پرتقال درغرب سیب درختی
کمی پایین تر سیب زمینی هرمزگان گوجه و بادمجان
و.... مانده دستش لااقل پروانه کاشت محصولات را به
کشاورزا بدهید که چند ماه با مصرف آب و هزینه و...
دست محصولشان نمانند و محصول اضاف بر نیاز کشور تولید و امحا نگردد