واکنش شدیداللحن جامعه مدرسین به روحانی

شرق نوشت؛ سیل انتقادات روحانیون اصولگرا به سخنان رئیس‌جمهوری با وجود پاسخ حسن روحانی به آنها ادامه دارد؛ تا‌جایی‌که دیروز بیانیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در واکنش به آنچه «طرح برخی شبهات در مورد ولایت معصومین (ع)» مطرح شده، رسانه‌ای شد. این بیانیه در مقایسه با واکنش‌های قبلی از لحن تند و شدیدتری برخوردار است و به امضای محمد یزدی، رئیس شورای عالی این جامعه هم رسیده است. واکنش جامعه مدرسین به حسن روحانی در حالی است که رئیس‌جمهوری سه‌شنبه‌شب در مراسم افطاری با روحانیون، به انتقادات واکنش نشان داد و با ذکر مصداق و مثال، به‌طور مفصل پاسخ آنها را درباره موضوع ولایت و حاکمیت در اسلام داده بود. روحانی معتقد است مسئله ولایت و حاکمیت در اسلام، دو مقوله مجزاست؛ اما اصولگرایان چنین باوری ندارند.
روحانی چهارشنبه هفته گذشته در مراسم افطاری با استادان و پزشکان گفته بود: «امیرالمؤمنین مبنای ولایت و حکومت را نظر مردم و انتخاب مردم می‌داند. لمن ولّیتموا امرکم، گفت هرکس که شما او را به ‌عنوان ولی خودتان و رهبر جامعه برگزینید من هم اطاعت می‌کنم، من هم می‌شنوم و اجرا می‌کنم. امیرالمؤمنین مبنای حکومت و فرمانروایی را رأی مردم، خواست مردم و آرای مردم می‌داند».
پاسخ شدیداللحن
در بیانیه جامعه مدرسین آمده است: «... تفسیر به رأی بخشی از سیره و احادیث ائمه اطهار جفای بزرگی به فرهنگ و اعتقادات شیعی و اسلامی است. نباید با بیانی شبهه‌انگیز و ناقص به تحلیل و تفسیر گزاره‌های دینی و تاریخی پرداخت. آنچه در سقیفه، در حکمیت و قصه صلح امام حسن (علیه‌السلام) اتفاق افتاد نیز تحمیل‌گری و ظلم به ولی خدا بود. آیا باید آن جفا و تحمیل، حیله‌گری و تزویری که مردم را از حق برخورداری از رهبری و ولایت و امامت الهی محروم کرد، رأی مردم تفسیر کرد و آن را به معصوم نسبت داد؟...». در انتهای بیانیه جامعه مدرسین آمده است: «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از تمام علما و متفکران اسلامی می‌خواهد با بیان صحیح و مستند معارف قرآن و اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و تبیین عمیق اندیشه و فرهنگ اسلامی و شیعی چون همیشه پاسخ‌گوی شبهات و تفسیرهای غلط از عقاید اسلامی باشند».
انتقادهای قبلی
پیش‎تر آیت‌الله احمد جنتی، رئیس مجلس خبرگان در اعتراض به سخنان حسن روحانی گفته بود: «بیعت با پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (علیهم‌السلام) به معنای مشروعیت‌بخشی به حکومت پیامبر یا امام از جانب مردم و بیعت‌کنندگان نیست، بلکه تأکیدی بر اعلام وفاداری و پیروی و فرمانبری از رهبران الهی است؛ بنابراین نباید آن را با رأی مردم و انتخابات در دوران معاصر مقایسه کرد».پیش‌تر آیت‌الله مصباح‌یزدی که ایده معروفی هم در باب حکومت اسلامی دارد، به سخنان رئیس‌جمهوری بی‌آنکه نامی از او ببرد، واکنش نشان داده بود. مصباح در سخنان خود از روحانی انتقاد کرده و گفته بود: «در سخنان خود، برخی می‌گویند وقتی مردم با کسی بیعت کردند، علی (ع) وظیفه خود دانست از آن شخص اطاعت کند و حق نداشت که مخالفت کند، چون مردم رأی داده بودند، اگر یک مسلمان ایرانی این‌گونه فکر کند، پذیرفته است؟ آیا نمی‌توانست درباره این مسئله تحقیق کند، به‌ویژه اگر سابقه طلبگی داشته باشد...». هم‌زمان با مصباح، آیت‌الله مکارم شیرازی از مراجع تقلید هم منتقد سخنان روحانی شده و گفته بود: «آیات درباره ولایت در قرآن زیاد است، شما تنها یک جمله از نهج‌البلاغه را دیدید و بحث کردید. درحالی‌که یکی از مسلمات مذهب شیعه این است که امام را خدا و نه آرای مردم تعیین می‌کند».
واکنش به نقدها
حسن روحانی سه‌شنبه‌شب در پاسخ به منتقدانش گفت: «ولی فقیه با رأی خبرگان، حکومت در دست می‌گیرد، مگر قبلا ولایت ندارد؟ دارد؛ اما اگر بخواهد حکومت تشکیل دهد و بر مردم فرمانروایی کند، بسط ید می‌خواهد. بدون بسط ید نمی‌شود. با دعوت مردم است که می‌آید...» او با اشاره به اینکه اینها دو مقوله هستند چرا خلط می‌کنیم، افزود: «خیلی روشن است. منتها برای اینکه نسل جوان و جامعه این واقعیات را کاملا لمس و درک کند رسالت و مسئولیتش با روحانیت عزیز ماست که این حقایق را تبیین کنند».
روحانی با طرح این پرسش که مولای ما امیر مؤمنان مگر فقط پنج سال آخر امامت و ولایت داشت؟ گفت: «اصل ولایت الهی، نصب الهی است و نص نبوی خداوند که پیامبر بیان کرد، اما در‌عین‌حال امیر مؤمنان حاکم نبود. شرایط جامعه به گونه‌ای بود که نتوانست تولای امور را در دست بگیرد. ۳۶ سال طول کشید تا آن‌طور که پیامبر می‌خواست، مردم جمع شوند. وقتی جامعه زمینه‌اش آماده شد حکومت را در دست گرفت... . امام حسن همان حکومتی که با خود او بیعت کرده بودند را ناچار شد ادامه ندهد. سایر ائمه هم همین‌طور. توانستند حکومت تشکیل بدهند؟ شرایط جامعه نبود».
اشاره به سخنان رهبری
با اوج‌گرفتن انتقادات به روحانی، دو روز پیش سایت شفقنا یکی از خطبه‌های نماز جمعه مقام معظم رهبری (رئیس‌جمهور وقت) در سال ۷۷ را بر خروجی خود قرار داده بود که به اهمیت و توجه اسلام و حضرت علی به رأی و نظر مردم اشاره دارد. همچنین روز گذشته هم اینستاگرام حسن روحانی بخش‌هایی از ویدئوی سخنرانی مقام معظم رهبری در نماز جمعه سال ۷۷ در همین مورد را در سه بخش منتشر کرد.