وزارت ارتباطات زیر ذره بین کارشناسان!

تحریریه پارسینه: در حالی مدت زمان اندکی به آغاز دولت دوازدهم مانده است که این روزها صحبت از عملکرد نامناسب وزارت ارتباطات به گوش می‌رسد و گلایه ها در این باره رو به افزایش بوده به طوریکه عملکرد شخص وزیر نیز زیر سوال رفته است.

بدین ترتیب اکنون وزارت ارتباطات زیر ذره بین کارشناسان قرار گرفته و به نظر می‌رسد که در آینده نه چندان دور تغییراتی در مدیریت این وزارتخانه رقم بخورد. اخیرا نیز بهناز آریا، عضو هیات‌ مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران گفته است که بخش ارتباطات در وزارت ICT بیشتر از حوزه فناوری اطلاعات فعال است و این وزارتخانه بیشتر وزارت ارتباطات است تا فناوری اطلاعات!

از سوی دیگر نیز چندی پیش علی توسلی نائب‌رئیس کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران معتقد است ارائه اینترنت باید توسط خود شرکت‌های اپراتور و FCP انجام شود تا زمینه نظارت بر کمبودهای سرویس‌ها فراهم شود.

درباره پهنای باند و سرعت اینترنت نیز گفته می‌شود که در این حوزه شاهد افزایش قابل ملاحظه سرعت اینترنت و پهنای باند بودیم اما نسبت به استانداردهای جهانی هنوز فاصله زیادی داریم. همچنین به نسبت بهایی که در ازای اینترنت پرداخت می‌شود و کیفیت آن، تناسب وجود ندارد و قیمت پرداختی برای این کیفیت و سرعت اینترنت بسیار بالاست. بدین ترتیب، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید نسبت به تعدیل قیمت و افزایش ظرفیت در راستای سهولت دسترسی در این حوزه اقدامات موثری انجام دهد.

یکی از انتقادات وارده به عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مربوط به عدم کمک به بخش خصوصی است. علی توسلی می‌گوید: علی‌رغم فضای جدیدی که در حوزه اینترنت ایجاد شده و امکانات موجود، کمک خاصی به بخش خصوصی نشده است. اینکه آنها بتوانند با اعتماد برنامه‌ریزی و تامین سرمایه کنند و یا به تامین سرمایه مورد نیاز توسعه کمک شود و یا در پیشرفت حوزه دولت الکترونیکی چندان گام‌های جدی برداشته نشده است.

کارشناسان معتقدند که وزیر می‌توانست با توجه به موقعیت سایر وزارتخانه‌ها و مجموع امکاناتی که در جامعه وجود داشت، بخش خصوصی را فعال کند. مثلا حوزه تجارت الکترونیکی و توسعه آن توسط بخش خصوصی می‌توانست حجم زیادی کار ایجاد کرده و برای بخش خصوصی درآمد ایجاد کند.

یکی از موضوعاتی که اهمیت زیادی داشته اما در دولت یازدهم حل نشده ارائه پهنای باند توسط زیرساخت است. ورود پهنای باند توسط زیرساخت یک خطای استراتژیک است. زیرساخت نباید واردکننده پهنای باند باشد. بلکه شرکت‌ها باید خودشان پهنای باند وارد کرده و تحویل زیرساخت دهند.

گفتنی است که ظرفیت حوزه فناوری اطلاعات برای ایجاد اشتغال و کارآفرینی بسیار بالاست اما متاسفانه در این بخش نیز اقدامات خوبی صورت نگرفته است. ضمن اینکه برای استفاده از این ظرفیت عظیم اشتغال زایی در کشور که عمدتا نیز جوان هستند هنوز برنامه‌ریزی صحیحی صورت نگرفته است.

به اعتقاد کارشناسان مربوطه شرکت‌های دولتی باید مانند گمرک ورود پهنای باند را فراوری و بر آن نظارت کنند نه اینکه خودش خریدار و فروشنده پهنای باند باشند. این پروتکل غلطی است که همواره جزو خواسته‌های صنف بوده است. در این زمینه هم اقدام خاصی انجام نشده و یا اگر اقدامی انجام شده، موفق نبوده است. از طرفی، پهنای باند باید توسط خود FCPها وارد شود، همان‌طور که در همه کشورها رایج است، تا بتوانند از ابتدا تا انتهای سرویس خودشان نظارت کنند و مسئول باشند.

در حال حاضر یکی از ایراداتی که بسیار شایع است این که وقتی اینترنت دچار مشکل می‌شود، ارائه‌کننده اینترنت می‌گوید اینترنت زیرساخت خوب نیست اما در صورتی که خود شرکت واردکننده باشد، چنین دستاویزی وجود نخواهد داشت و می‌توان نظارت دقیقی به کمبودهای سرویس داشت. این از مشکلاتی است که اگر به آن پرداخته می‌شد، به نفع جامعه بود.

البته از اقدامات مثبت این وزارتخانه افزایش حجم پهنای باند ورودی، تغییرات در مدل عرضه پهنای باند به ارائه‌دهندگان اینترنت و تنظیم نسبی قیمت بود که در این دوره انجام شد و طبعا وزیر ارتباطات نیز در آن نقش مثبتی داشت. همچنین جلوگیری از فیلترینگ بی‌رویه و حفظ شبکه‌های اجتماعی از دستاوردهای محمود واعظی در این حوزه بود که قابل تقدیراست.

با این وجود، زمزمه‌ها و حرف‌هایی که در خصوص عملکرد وزارت ارتباطات و نقاط منفی آن شنیده می‌شود خبر از تغییراتی می‌‍دهد که قرار است در آینده برای این وزارتخانه رقم بخورد.