چند میلیون ایرانی شاغل هستند؟

آخرین بررسی های صورت گرفته از سوی مرکز آمار ایران که در قالب گزارشی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شده است نشان می دهد شمار شاغلان ایرانی از ۲۲ میلیون و ششصد هزار نفر در سال ۱۳۹۵ فراتر رفته است.

به این ترتیب نزدیک به ۲۹ درصد از جمعیت ۸۰ میلیون نفری ایران در سال گذشته صاحب شغل بوده اند.

شمار شاغلان ایرانی در دوازده سال گذشته، یعنی فاصله سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۵ ، بیش از دو میلیون نفر افزایش یافته است.

محدودیت اقتصادی در ایجاد شغل جدید یکی از مهمترین تنگناهای اقتصادی ایران در یک دهه گذشته تلقی می شود. آنچه سبب شده است بازار کار ایران موقعیتی نامناسب را دارا باشد، عدم ایجاد شغل در فاصله زمانی آغاز سال ۱۳۸۴ تا پایان سال ۱۳۹۱ است به طوری که آمارها نشانگر آن است که جمعیت شاغل ایران در سال ۱۳۸۴ برابر با ۲۰ میلیون و ششصد هزار نفر بود.

در پایان سال ۱۳۹۱ ، یعنی پایان دولت دهم نیز جمعیت شاغل ایران همچنان ۲۰ میلیون و ششصد هزار نفر باقی ماند تا دولت نهم و دهم بدتری کارنامه اشتغال زایی را در میان دولت های روی کار آمده پس از پایان جنگ هشت ساله از آن خود کند.

از سال ۱۳۹۲ ، به تدریج ایجاد شغل به یکی از محوری ترین سیاست های دولت بدل شد.این در حالی است که رشد منفی اقتصادی در سال های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ و بحران های متعدد نظیر تورم بالا، رکود سنگین و ... حرکت چرخ های اقتصادی را به شدت کند کرده بود. دولت یازدهم در اولین سال فعالیت خود توانست ۷۰۰ هزار شغل در کشور ایجاد کند. این رقم در سال ۱۳۹۴ بار دیگر به هفتصد هزار شغل و در سال ۱۳۹۵ به ۶۰۰ هزار شغل جدید افزایش یافت. به این ترتیب دولت یازدهم در دوره چهار ساله فعالیت خود توانسته است بیش از دو میلیون شغل جدید در کشور ایجاد نماید.

مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در این گزارش تاکید کرده است عملکرد اقتصاد ایران از نظر اشتغال زایی در سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۳ مطلوب نبوده است. این مرکز عملکرد دو سال گذشته یعنی سال های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ را در این حوزه هر چند مطلوب ارزیابی کرده اما با اشاره به کم کاری های پیشین تاکید کرده است بازار کار ایران با روند مطلوب اشتغال زایی همچنان فاصله بالایی دارد.

بررسی ها نشان می دهد افزایش اشتغال در این دو سال در پس زمینه ای از عدم افزایش اشتغال در یک بازه ۱۰ ساله و افزایش ۶ میلیون نفری جمعیت غیر فعال با سهم بالای جوانان دارای تحصیلات عالی اتفاق افتاده است. اشتغال ۳/۱ ميليون نفري در شرايطي رخ داده است كه انباشتي از جمعيت غيرفعال در اقتصاد شكل گرفته و طي دو سال اخير همراه با بهبود نسبي شرايط بازار كار بخشي از آنها که شمارشان به حدود ۲ ميليون نفر تصميم به ورود به بازار كار گرفته اند ازاين رو افزايش اشتغال همراه با افزايش تعداد بيكاران و افزايش نرخ بيكاري بوده است. با توجه به حساسیت جامعه به سیگنال های منفی نسبت به سیگنال های مثبت، بالا رفتن آمار بیکاران در این دوره زمانی با توجه بیشتری از سوی جامعه نسبت به افزایش شمار شاغلان روبرو می شود.

بیکاری یکی از مهمترین مشکلات اقتصاد ایران تلقی می شود. دولت اعلام کرده است حل این بحران در سال های آتی در دستور کار دولت قرار گرفته و سیاست های تدوین شده بر حل این مشکل دلالت دارد.