تلاش مسکو برای عدم دخالت در مناقشه بین کشورهای عربی و قطر

روزنامه «کامرسانت» در تحلیلی می نویسد: "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه روز چهارشنبه (۳۰ آگوست) سفر دوره ای خود به چند کشور حوزه خلیج فارس را به اتمام رساند که در جریان آن از کویت و امارات متحده دیدن کرده و آخرین نقطه سفر وی نیز قطر بود که سومین ماه بحران دیپلماتیک با کشورهای عضو شورای همکاریهای عربی خیلج فارس را می گذراند.

لاوروف دیروز (چهارشنبه) در دوحه بسر میبرد که از سوی همسایگان عرب خویش در منطقه در انزوای دیپلماتیکی قرار گرفته است.

وی در کنفرانس مطبوعاتی مشترکی با "شیخ محمد بن عبدالرحمان آل ثانی" وزیر خارجه قطر تاکید کرد که مسکو خود را موظف به ایفای نقش میانجی در این بحران نمی بیند و خواستار حل و فصل این مناقشه بین خود کشورهای منطقه از طریق «خودداری از اظهارات جنگ افروزانه و غیرسازنده و انجام مذاکرات سازنده و تلاش برای یافتن سازش بین خود» است.

البته اختلافات بین قطر با گروه کشورهای عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و بحرین همچنان باقی است. دیدگاه طرفین مناقشه در زمینه راههای حل و فصل آن، کاملا متفاوت است. مقامات دوحه نیز گوشزد کرده اند که دیگر به زندگی در شرایط تحریمها عادت کرده و تلاش می کنند تا مردم قطر چندان تحت تاثیر این اعمال فشارهای خارجی قرار نگیرند

وزیر خارجه قطر نیز به نوبه خویش یادآور شد که با وجود آسیبهای انسانی که ناشی از جدایی افتادن بین اعضای خانواده ها یا اخراج دانشجویان قطری از مدارس و دانشگاههای دیگر کشورهای خلیج فارس بود، وضعیت بخصو در روابط اقتصادی دیگر ثبات یافته است.

به گفته این وزیر قطری، اوضاع در این کشور در بسیاری از موارد به خاطر کمکهای انسان دوستانه ترکیه و ایران که مخالف محاصره اقتصادی-سیاسی قطر هستند، عادی شده است. عبدالرحمان آل ثانی همچنین از مواضع سیاسی و تلاش مسکو برای کمک به حل و فصل بحران بوجود آمده در منطقه استقبال نمود.

عدم تمایل مسکو برای دخالت مستقیم در این بحران

وزیر امور خارجه روسیه در دوحه تاکید کرد که مسکو خواستار آن است تا این مشکل بر اساس «برخوردهای قابل قبول برای همه طرفین، خودداری از اظهارات غیرسازنده و جنگ افروزانه، و از طریق گفتگو و تلاش برای دستیابی به سازش» حل و فصل گردد. لاوروف همچنین یادآور شد، روسیه نظریه جدیدی برای حل این بحران ندارد و همانطور که در کویت اعلام نموده، تنها در صورتیکه طرفین مناقشه مفید بدانند حاضر به ادای سهم خود برای رفع بحران است.

بدین ترتیب از موضع گیری وزیر خارجه روسیه مشخص است که مسکو ترجیح می دهد که دخالت مستقمی در این اوضاع نداشته باشد، مگر آنکه از این کشور رسما درخواست شود.

علت موضع گیری محتاطانه لاوروف در مورد بحران قطر

"ماکسیسم سوچکوف" کارشناس شورای امور بین الملل روسیه موضع گیری محتاطانه وزیر خارجه روسیه را اینگونه تفسیر کرده است که سفر سرگئی لاوروف به کشورهای منطقه خلیج فارس گویای آن است که مسکو ترجیح داده در شرایط کنونی فقط آمادگی خود برای کمک به حل و فصل بحران پیرامون قطر را در صورت عدم موفقیت کویت، اعلام کند.

به گفته وی، البته این سفر باید نشان می داد که کشورهای منطقه تا چه اندازه آمادگی ایفای نقش روسیه در این ماجرا را دارند. و ظاهرا هنوز چنین آمادگی در بین برخی طرفین این مناقشه وجود ندارد.

این کارشناس همچنین تردید دارد که آمریکا هم بتواند میانجیگری واقع بین در این موضوع باشد، به همین دلیل می توان از وجود نوعی رقابت بین مسکو و واشنگتن در این خصوص صحبت کرد. البته در این مقامات دوحه تمایل برای دخالت بیشتر روسیه دیده می شود، ولی طرف مقابل قطر، یعنی کشورهای عرب خلیج فارس، بیشتر به روسیه به چشم متحد نزدیک ایران نگاه می کنند که دشمن بالقوه کشورهای عربی تلقی می شود.

به گفته سوچکوف، یکی از اهداف سفر سرگئی لاوروف به منطقه هم دقیقا همین مسئله بود که دخالت فعالی در حل و فصل بحران در روابط کشورهای عربی و قطر نداشته باشد و به همین دلیل وزیر خارجه در مذاکرات خود در جریان این سفر بیشتر روی مسئله سوریه متمرکز شده بود. لاوروف می بایست مطمئن می شد که ابتکارعملهای روسیه در خصوص سوریه تحت تاثیر بحران پیرامون قطر قرار نگرفته است، برای اینکه این کشور بر بخشی از مخالفان مسلح سوری نفوذ دارد و هر نوع تغییر مواضع دوحه می تواند بر نتیجه مذاکرات آتی در آستانه (پایتخت قزاقستان) تاثیر منفی گذاشته و تلاشهای مسکو را از بین ببرد.