تهران و آنکارا در نقطه عطف روابط نظامی

یکشنبه گذشته هیأتی عالی‌رتبه نظامی از کشور ترکیه به ریاست ژنرال خلوصی آکار رئیس ستاد ارتش این کشور به تهران سفر کرد و دیدارهای مهمی با چهار تن مقام بلند پایه ایران انجام داد که موضوع تروریسم و همکاری‌های فی مابین در مقابله با عملیات‌های تروریستی و همچنین موضوع همه پرسی اقلیم کردستان عراق و تاکید بر ثبات منطقه از جمله مهمترین محورهای این مذاکرات بود.

ژنرال‌های تُرک در تهران با حسن روحانی رئیس جمهوری، سرلشکر محمد حسین باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع ایران دیدار کردند و در جریان این دیدارها طرفین بر مبارزه مشترک با تروریسم در منطقه، تامین امنیت مرزی و مبارزه با اقدامات تروریست‌ها و نیز گسترش همکاری‌های دفاعی تهران-آنکارا تاکید کردند. اما شاید بتوان گفت‌وگو درباره موضوع کردستان عراق را که پس از سال‌ها مقامات نظامی دو کشور را بر سر یک میز نشانده، مهمترین محور این دیدارها عنوان کرد.

رییس‌جمهور روحانی در دیدار رئیس ستاد ارتش ترکیه، ایران و ترکیه را لنگر ثبات در منطقه دانست و با تاکید بر این‌که مبارزه با تروریسم و حفظ مرزهای جغرافیایی مهم‌ترین اهداف برای همکاری مشترک در جهت تحکیم ثبات و امنیت منطقه است، از گسترش و تقویت همکاریهای دفاعی تهران - آنکارا استقبال کرد. سرلشکر باقری نیز پس از دیدار با همتای تُرک خود از مواضع مشترک تهران و آنکارا در زمینه همه پرسی کردستان عراق گفت و به سیاست یکسان دو کشور در زمینه یکپارچگی همسایه خود عراق اشاره کرد. همچنین دریابان شمخانی در دیدار ژنرال خلوصی آکار بر هماهنگی عراق، ترکیه و ایران دربرابر تحولات اقلیم کردستان تاکید نمود. وزیر دفاع ایران نیز در دیدار با ژنرال های تُرک تصریح کرد که مشارکت سه کشور ایران، ترکیه و عراق می‌تواند در ایجاد ثبات و امنیت منطقه و مقابله با اقدامات تجزیه‌طلبانه مفید و موثر باشد.

سفر مقامات نظامی ترک به تهران در شرایطی انجام شد که بیست روز پیش تر از آن هیأت عالی‌رتبه نظامی ایران به مسئولیت رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به آنکارا سفر کرده بود. سرلشکر محمد حسین باقری 24 مرداد سال جاری به همراه تعدادی ازفرماندهان و مسئولان نظامی در پاسخ به دعوت خلوصی آکار رئیس ستاد ارتش ترکیه به آنکارا سفر کرد و علاوه بر دیدار با همتای تُرک خود، با رئیس جمهوری، وزیر دفاع ملی و رئیس سازمان اطلاعات ترکیه دیدارهایی انجام داد.

این سفر که نخستین سفر در عالی ترین سطح فرماندهان نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به جمهوری ترکیه از ابتدای پیروزی انقلاب بود، نقطه عطف تاریخ روابط دو کشور به ویژه روابط نظامی و تحولات منطقه و گامی بزرگ در راستای همکاری های مشترک امنیتی میان تهران و آنکارا محسوب می شود. در جریان دیدارهایی که مقامات ایرانی در جریان این سفر داشتند، توافقاتی در زمینه تقویت امنیت مرزهای دو کشور، گسترش همکاری‌های دفاعی، طراحی پیش‌نویس سند تفاهم‌نامه همکاری‌های پژوهشی - دانشگاهی در صنعت دفاعی، برگزاری دوره‌های آموزشی مشترک و تبادل دانشجوی نظامی و همچنین اعزام ناوگروه‌هایی نظامی به کشورهای یکدیگر و اعزام ناظر به رزمایش‌های نظامی دو کشور حاصل شد. انجام گفت و گوهایی درباره موضوع اقلیم کردستان عراق و مخالفت طرفین با برگزاری همه پرسی در این منطقه و تاکید بر تمامیت ارضی کشورعراق از جمله دیگر محورهای مهم این دیدارها بود.

رفت و آمدهای پیاپی و گفت‌وگوهای مکرر سران سیاسی و نظامی ایران و ترکیه پس از سال‌ها اختلاف نظر به ویژه در مورد جنگ در سوریه و اتخاذ برخی مواضع مداخله جویانه از سوی مقامات تُرک در این زمینه، تاکید همتایان سیاسی و نظامی در تهران و آنکارا بر لزوم گسترش همکاری های نظامی و مبارزه با تروریسم در منطقه و همچنین اتخاذ سیاست‌هایی یکسان درباره همسایه مشترک و تاکید بر لزوم حفظ یکپارچگی و تمامیت ارضی عراق، نشانه‌هایی از ورود دو کشور به عرصه جدیدی از روابط دوجانبه و تلاش برای بهره‌مندی از حسن همسایگی است؛ روابطی که در صورت تداوم و تقویت، دستیابی به اهداف مشترک را که همان مبارزه با تروریسم و ثبات منطقه است، محقق می سازد.