.svg)
آیا بازار نفت آماده التهابی جدید در خاورمیانه است؟
پارسینه: قیمت نفت طی چهار هفته گذشته حدود ۲۰ درصد افزایش داشته اما آیا عامل توجیه‌کننده چنین افزایشی در بازار وجود داشته یا این تغییرات تحت تاثیر گمانه‌زنی نسبت به خطر یک التهاب جدید در خاورمیانه بوده است.
نخستین پرسشی که باید مطرح شود این است که آیا این تغییر چشمگیر قیمت، تحت تاثیر تغییر عوامل عرضه و تقاضا بوده است؟ آیا آمار تقاضا برای نفت یا عرضه آن در اواسط نوامبر نسبت به اواسط اکتبر بالاتر یا پایین‌تر رفته است؟ پاسخ این پرسش منفی است. تقاضا در یک روند رشد تدریجی ثابت قرار دارد. واردات نفت چین در اکتبر به ۷.۳ میلیون بشکه در روز کاهش یافت، در حالی که جدیدترین آمار نشان می‌دهد تقاضا برای بنزین در آمریکا فراتر از انتظارات قبلی بوده است. هیچ تغییری افزایش ۲۰ درصدی قیمت را توجیه نمی‌کند.
سپس مسئله عرضه مطرح می‌شود. سهمیه تولید تعیین شده از سوی اوپک تحت توافق کاهش تولید به خوبی رعایت شده، اما افزایش عرضه از سوی لیبی که از شرکت در این توافق معاف شده، کارآمدی آن را همچنان تحلیل می‌برد. تولید نفت لیبی متغیر مانده، اما در حال حاضر حدود ۸۵۰ هزار بشکه در روز است که بیش از نیم میلیون بشکه نسبت به سطح تولید ۱۵ ماه قبل افزایش نشان می‌دهد. تولید نفت آمریکا نیز به میزان ۱۳ درصد از اواسط سال ۲۰۱۶ افزایش یافته و اکنون این کشور بیش از دو میلیون بشکه در روز نفت صادر می‌کند.
هیچ یک از این موارد جدید نیست و هیچ چیز طی چند هفته اخیر تغییر نکرده است. هر دوی عرضه و تقاضا رشد می‌کنند و طبق جدیدترین آمار آژانس بین‌المللی انرژی، هیچ تغییر چشمگیری در سطح ذخایر جهانی به چشم نمی‌خورد.
آنچه که تغییر کرده، وضعیت در شمال عراق است. نفتی که از طریق خطوط لوله از منطقه کرکوک به ترکیه و سپس به بازار جهانی صادر می‌شد، کاهش یافته و اکنون تحت کنترل دولت مرکزی در بغداد قرار گرفته است. تا هفته گذشته صادرات نفت در شمال عراق تا حدودی از سرگرفته شد در حالی که صادرات از بنادر جنوبی این کشور حداکثر ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت. تاثیر واقعی تحولات اخیر، کاهش اندک در مجموع صادرات بوده است.
اگرچه وضعیت کنونی شکننده بوده و روند عرضه نفت از سوی عراق ممکن است مختل شود اما وضعیتی که در شمال این کشور وجود دارد تنها بخشی از رشد قیمت و نه ۲۰ درصد افزایش قیمت به طور کامل را توجیه می‌کند. به حد کافی نفت در سیستم عرضه وجود دارد تا هر نوع کمبود عرضه از سوی عراق که تاکنون مشاهده شده را جبران کند.
توضیح واقعی برای این افزایش قیمت به شکل روشن در تعادل فیزیکی عرضه و تقاضا وجود ندارد، بلکه در گمانه‌زنی نهفته است. یک بار دیگر معامله‌گران به دلیل نگرانی نسبت به آنچه که بعدا اتفاق خواهد افتاد، قیمت‌ها را بالا بردند.
فرای وضعیت در عراق، موضوع مهم‌تری که بر بازار نفت تاثیر گذاشته وضعیت در عربستان سعودی است. اخراج و دستگیری مخالفان و رقیبان از جمله دستگیری افراد خاندان سلطنتی از سوی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان اقدام بی‌سابقه‌ای در تاریخ این کشور است. نیاز برای چنین نمایش قدرتی نشان می‌دهد که اجماع نظر محتاطانه‌ای که مبنای تصمیم‌گیری حاکمان گذشته عربستان سعودی بوده است دیگر کار نمی‌کند. نگران‌کننده‌ترین موضوع برای بازار نفت، تنش میان ریاض و تهران بوده است. رقابت میان دو کشور از مدت‌ها وجود داشته اما طی دو سال گذشته علنی‌تر شده و شدت بیشتری گرفته است.
بر اساس گزارش فایننشیال تایمز، وقوع هر گونه تنشی در خاورمیانه میادین و تاسیسات نفتی متعددی را در معرض آسیب قرار می‌دهد و اگر خطر تنش‌ها فروکش کند، قیمت‌های نفت نیز عقب‌نشینی خواهند کرد. هیچ عامل عرضه و تقاضای قابل توجهی وجود ندارد که افزایش قیمت به بالای ۵۰ یا ۵۵ دلار در هر بشکه را توجیه کند اما اگر تنشی در خاورمیانه رخ دهد، قیمت‌های نفت سر به فلک خواهد گذاشت.
ارسال نظر