از سراب سرمایه گذاری تا واقعیت تلخ دروازه های بسته گرجستان

تحریریه پارسینه ، تب سفر ایرانیان به کشور‌های خارجی به عنوان گردشگر در این سالها، جای خود را به مهاجرت دائم تغییر داده و شاید در نوع خود بدترین اخبار برای یک نظام و حکومت باشد که سرمایه‌های انسانی و مادی به این شکل با بهانه و شگرد‌های مختلف از یک کشور خارج شود.

در سال‌های نه چندان دور همین سرمایه‌های هنگفت ایرانیان باعث شد کشور کوچک و ناچیز امارات متحده عربی، تبدیل به پدیده گردشگری و صنعتی شود تا به حدی بزرگنمایی کند که به خود اجازه تهدید و یا مقابله با سیاست‌های منطقه‌ای ایران در کنار ارباب بزرگش عربستان سعودی را بدهد. از این ماجرا درسی نگرفتیم تا بدون سیاستگذاری مشخص و دقیق در سال‌های اخیر، مهاجرت نخبگان به آمریکا، اروپا، کانادا و استرالیا رو به تزاید گذاشت و دفاع بسیاری از مهاجران نخبه از این سفر‌های بی بازگشت چیزی جز عدم امکانات در راه توسعه اقتصادی، اجتماعی و برخی ادعا‌ها درباره‌ی محدودیت آزادی در کشورمان نبود تا اینکه بحث مجدد سرمایه گذاری و اخذ اقامت در کشور‌های همسایه، اینبار در کشور‌های همسایه شمالی ایران از جمله آذربایجان و گرجستان و ارمنستان مطرح شد.

حال امروز اگر چه ترکیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و امارات همچنان در برنامه سفر‌های دایمی ایرانیان جای دارند، اما یک رقیب جدی هم به این فهرست اضافه شده است. میل سفر به گرجستان تنها به گذران روز‌های تعطیلی یا عید نوروز خلاصه نمی‌شود و چندین هزار ایرانی حالا در شهر‌های این کشور کوهستانی صاحبِ خانه و ساکن شهر‌های این کشور هستند. موج سفر به گرجستان حالا از فضای مجازی و دفاتر مسافرتی و شبکه‌های ماهواره‌ای خارج شده و گروهی بی‌نیاز به این موسسات، خود اقدام به اخذ اقامت دایم در این کشور به روش‌های متفاوت می‌شوند.

تا چندی پیش یکی از شایع‌ترین راه‌های اخذ اقامت دایم در گرجستان برای ایرانیان، خرید ملک بود و این موضوع آن قدر افزایش یافت که همین چند هفته پیش، سفیر ایران در گرجستان در این زمینه هشدار داد و گفت که «خرید ملک در گرجستان لزوما تضمینی برای اخذ اقامت طولانی‌مدت این کشور نیست.»، اما روند پذیرش این اقامت به چه شکل است؟

خبرگزاری ایسنا چندی پیش در مصاحبه با یکی از خریداران ملک در گرجستان از زبان وی نوشت: «قیمت خانه از ۲۰هزار دلار تا چند میلیون دلار است که بر اساس متراژ و محل فرق می‌کنند، ولی برای دریافت اقامت باید ارزش ملکی که خریده می‌شود، حداقل ۳۵هزار دلار باشد.»

روند کار هم به این صورت است که با خرید ملکی با این قیمت، یک سال اقامت موقت به خریدار اعطا می‌شود که پس از تکرار این اقامت موقت در ۶سال، اقامت دایم برای مهاجران فراهم می‌شود. آن طور که حمید می‌گوید، این روند دریافت اقامت، انگیزه زیادی برای ایرانیان علاقه‌مند به مهاجرت ایجاد کرده و البته امنیت گرجستان هم در افزایش این میل مهاجرت تأثیرگذار بوده است: «انگیزه اغلب ایرانی‌هایی که من با آن‌ها صحبت کردم، هم همین پیدا کردن جایی امن و آرام با آزادی‌های اجتماعی است؛ جایی نزدیک به ایران و ارزان و داشتن جایی برای روز‌های آینده.

آمار‌ها نشان می‌دهد که نزدیک به ۱۰‌هزار ایرانی حالا ساکن گرجستان هستند و به نظر می‌آید این عدد روز به روز درحال افزایش است. افرادی که قصد مهاجرت به این کشور دارند، همواره با این پرسش روبه‌رو هستند که پس از مهاجرت به چه کاری مشغول شوند و مهاجران کنونی به چه مشغول هستند. حمید در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «ایرانی‌های گرجستان، اغلب به دلالی و کار فروش املاک مشغول هستند که در این بین دغل‌بازی‌های زیادی هم دیده می‌شود. کار در بازار املاک و تورگردانی، اما شغل شایعی در بین جامعه ایرانیان ساکن در این کشور است.».

اما تمام ماجرا به اینجا ختم نشده و خبر‌های ناراحت کننده‌ای برای سرمایه گذاران ایرانی در گرجستان به گوش می‌رسد. رادیو تفلیس روز پنجشنبه گزارش داد که در حال حاضر کسانی که قبلا در بانک «تی بی سی» گرجستان حساب داشتند و کارت اقامت آن‌ها آماده نیست، حساب آن‌ها بلوکه شده است.

از سویی دیگر گرجستان اخیرا مقررات اقامت اتباع خارجی را در این کشور سخت‌تر کرده است. نخست وزیر گرجستان هفته پیش از اصلاح و تغییر مقررات ارائه اقامت دائمی برای اتباع خارجی در این کشور خبر داد. «گئورگی کویریکاشویلی» در جلسه هیات دولت اظهار داشت: برای جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی، وزارت دادگستری گرجستان پیش نویس اصلاح قانون را تدوین خواهد کرد.

وی افزود: بر اساس مقررات جدید، مجوز اقامت دائمی به آن عده از اتباع خارجی داده می‌شود که در ۱۰ سال اخیر در گرجستان اقامت داشته باشند. بر اساس قوانین فعلی گرجستان، این مدت شش سال است و مدت اجازه برای اقامت موقت از ۶ سال فعلی به ۱۲ سال افزایش داده می‌شود. کویریکاشویلی همچنین خاطرنشان کرد که اتباع خارجی اگرپس از گذشت شش سال هدفشان اقامت دائمی در گرجستان نباشد به آن‌ها مجوز اقامت موقت داده می‌شود.

اما بنظر می‌رسد نه تنها بحث تدوین قوانین جدید مهاجرتی برای سد کردن مهاجرت ایرانیان مقامات گرجستانی را راضی نکرده، بلکه سیاست فشار اقتصادی آمریکا بر کشور‌های دارای منافع برای ایرانی و ایرانیان نیز باعث شده از این محل فشار مضاعف و تهدید روز افزون متوجه سرمایه گذاری ایرانیان در گرجستان گردد.

طبق اعلام برخی مقامات اتاق بازرگانی و همچنین ایرانیان مقیم گرجستان ظاهرا حساب‌های ایرانیان در برخی از بانک‌های این کشور مسدود شده است. گرچه این شائبه ایجاد شد که ممکن است به دلیل خروج ترامپ از برجام و احتمال برگشت تحریم‌ها که از مهم‌ترین آن تحریم‌های بانکی است، گرجستان دست به بستن حساب‌های بانکی ایران زده باشد، اماپیگیری موضوع از بانک مرکزی با این توضیح همراه شد که اصلا این بانک حسابی نزد بانک‌های گرجستانی ندارد که به برجام ربط داده شود، این جریان مربوط به ایرانیان مقیم گرجستان و یا افرادی است که از ایران به بانک‌های این کشور پول حواله کرده‌اند.

بنابر این توضیحات به هر حال تمامی بانک‌های دنیا استاندارد‌های پولشویی را مدنظر داشته و به دنبال شناسایی منبع و منشأ پول و ارز ورودی هستند. این در حالی است که به نظر می‌رسد در ماه‌های اخیر گرجستان یکی از مقاصد ارزی بوده و مردم ارز زیادتری را نسبت به دوره‌های قبل به حساب‌های بانکی در این کشور وارد کرده‌اند. از این رو به طور کاملا طبیعی کشور گرجستان با توجه به احساس این تفاوت و بر اساس استاندارد‌های پولشویی می‌تواند دست به بستن حساب‌ها و مسدود کردن آن‌ها زده باشد.

در این رابطه مردم باید توجه داشته باشند که برای خروج پول و ارز و ورود آن به حساب بانکی در سایر کشورها، ریسک‌های مربوط به آن را نیز بپذیرند چرا که ممکن است مانند این جریان بانک‌های کشور مقابل، در راستای رعایت استاندارد‌های لازم حساب‌های آن‌ها را مسدود کند.

در راستای اجرای قوانین مربوط به پولشویی ایران نیز در حال حاضر نگهداری بیش از ۱۰ هزار یورو را نزد افراد جرم اعلام کرده و در صورت شناسایی با آن برخورد می‌شود، در عین حال که طبق بخشنامه اخیر بانک مرکزی خروج اسکناس از ایران بیش از ۵۰۰۰ یورو ممنوع بوده و بالاتر از آن باید اظهار شده و مورد بررسی قرار گیرد.

منابع / ایسنا - ایرنا