حمام وکیل شیراز را بیشتر بشناسید
پارسینه: یکی از جذابترین آثار تاریخی شیراز حمام وکیل است که به دستور کریم خان زند به همراه بازار و مسجد وکیل شیراز بنا شده است. زیبایی این حمام به خاطر بزرگی و معماری منحصر به فرد آن است.
در شهر تاریخی شیراز هر طرف که برویم یک اثر معماری زیبا و جذاب که در دل خود هزاران ناگفته تاریخی دارد را مشاهده خواهیم کرد؛ آثاری که زندگی گذشته مردم ایران زمین را برای ما روایت میکند و باید آنها را دید تا بیشتر با فرهنگ عمومی مردم این خاک گرانبها آشنا شویم.
یکی از جذابترین آثار تاریخی این شهر حمام وکیل است که به دستور کریم خان زند به همراه بازار و مسجد وکیل شیراز بنا شده است. زیبایی این حمام به خاطر بزرگی و معماری منحصر به فرد آن است که حس عجیب قدم زدن در دل تاریخ را برای بازدید کنندگان امروزی زنده میکند. این بنا حدود ۱۱ هزار متر مربع زیر بنا دارد و از فضای داخلی و نوع معماری آن مشخص است که با رعایت کامل اصول ساخت و توجه به هنر و معماری سنتی ایران زمین توسط معماران برجسته ساخته شده است تا بتواند در طی سالهای بعد اثری ماندگار و مهم در شیراز به شمار آید.
وقتی از درهای کوچک حمام که با شیبی ملایم به درون مجموعه هدایت میشود، از مسیر ورودی با کمی زاویه به رختکن میرسید. این انحراف برای آن بوده که هوای سرد از بیرون به درون رختکن نوزد. یکی از نکات جالب توجه این حمام کف گرم گرمخانه آن است که با سنگ فرش پوشیده شده است. اما در زیر آن مسیرهای آب و بخاری قرار گرفته است که به این شکل کف مجموعه گرم باشد. این خلاقیت که در حمام قدیمی ایرانی شاهد آن هستیم امروزه در سیستم گرمایش از کف خانههای مدرن مورد استفاده قرار میگیرد. در اطراف محوطه اصلی نیز ۲ شاه نشین و در اطراف آن دو حاکم نشین وجود دارد که در وسط هرکدام یک حوض زیبا ساخته شده از سنگ مرمر قرار گرفته است.
در دوران قاجاریه برخی از بخشهای تزییناتی حمام وکیل تغییر کرد و نقوشی بر گرفته از داستانهای قدیمی مذهبی پیامبران روی دیوار با آهکبریها و نقاشی انجام شد و بدین سبب مردم مراجعه کننده در مدت حضور خود از دیدن این تصاویر که همسو با باورهای دینی آنها بود لذت میبردند. در کل حمام، چهار حوض بزرگ سنگی برای استحمام قرار دارد و بیشتر مردم شهر به اینجا مراجعه میکردند. بیشتر ستونهایی که نقش نگهدارندگی سقفهای زیبای حمام را بر عهده دارند از سنگ گندمک ساخته شده آند و روی آنها از هنر مقرنس کاری کم عمقی برای زیباتر شدن استفاده شده است. سربینه حمام فضایی ۸ ضلعی است که در میان آن حوضی با عمق کم وجود داشته و سکویی در حاشیه آن قرار گرفته است. در گذشته معمولاً از سربینهها به عنوان فضایی برای قلیان کشیدن، چای نوشیدن و حتی تسویه حساب مشتری استفاده میکردند.
آبی که برای شستشو در این حمام مورد استفاده قرار میگفته، از چاهی واقع در سمت غربی حمام تأمین میشده است. متأسفانه در دوران پهلوی تغییراتی در داخل این مجموعه داده شد و مثلاً برخی از شاه نشینان آن به نمره خصوصی تبدیل شدند که این کار آسیب فراوانی به داخل مجموعه وارد آورد و شکل اصلی آن را کمی دچار تغییر کرد. امروزه برای نشان دادن نوع رفتار مردم درون حمام وکیل مجسمههای مومی به شکل انسانهای قدیمی درون بخشهای مختلف حمام قرار گرفته که بازدید کنندگان با دیدن آن متوجه میشوند که هر بخش چه کاربری داشته و مردم قدیم در آن چه میکردند.
چطور به حمام وکیل شیراز برویم؟
اگر فرض کنیم که شما در ورودی شهر (دروازه قرآن) قرار دارید و میخواهید به مسجد وکیل بروید، باید وارد بلوار آیت اله ربانی شوید و پس از گذشتن از میدان قائم وارد خیابان هجرت شوید. سپس با گذر از میدان شهدا به خیابان پیروزی بروید و پس از ۲۰۰ متر وارد خیابان فرهنگ شوید، از اینجا وارد خیابان طالقانی شده و حمام را که در سمت راستتان قرار دارد میبینید. خوشبختانه در اطراف مجموعه پارکینگهای زیادی وجود دارد که میتوانید ماشینتان را در آنجا پارک کنید. اگر هم نزدیک ایستگاه مترو هستید خود را با استفاده از قطار به ایستگاه میدان نمازی برسانید و از آنجا با سوار شدن بر اتوبوس به میدان شهرداری بروید تا بعد از آن با کمی پیادهروی به حمام وکیل برسید.
یکی از جذابترین آثار تاریخی این شهر حمام وکیل است که به دستور کریم خان زند به همراه بازار و مسجد وکیل شیراز بنا شده است. زیبایی این حمام به خاطر بزرگی و معماری منحصر به فرد آن است که حس عجیب قدم زدن در دل تاریخ را برای بازدید کنندگان امروزی زنده میکند. این بنا حدود ۱۱ هزار متر مربع زیر بنا دارد و از فضای داخلی و نوع معماری آن مشخص است که با رعایت کامل اصول ساخت و توجه به هنر و معماری سنتی ایران زمین توسط معماران برجسته ساخته شده است تا بتواند در طی سالهای بعد اثری ماندگار و مهم در شیراز به شمار آید.
وقتی از درهای کوچک حمام که با شیبی ملایم به درون مجموعه هدایت میشود، از مسیر ورودی با کمی زاویه به رختکن میرسید. این انحراف برای آن بوده که هوای سرد از بیرون به درون رختکن نوزد. یکی از نکات جالب توجه این حمام کف گرم گرمخانه آن است که با سنگ فرش پوشیده شده است. اما در زیر آن مسیرهای آب و بخاری قرار گرفته است که به این شکل کف مجموعه گرم باشد. این خلاقیت که در حمام قدیمی ایرانی شاهد آن هستیم امروزه در سیستم گرمایش از کف خانههای مدرن مورد استفاده قرار میگیرد. در اطراف محوطه اصلی نیز ۲ شاه نشین و در اطراف آن دو حاکم نشین وجود دارد که در وسط هرکدام یک حوض زیبا ساخته شده از سنگ مرمر قرار گرفته است.
در دوران قاجاریه برخی از بخشهای تزییناتی حمام وکیل تغییر کرد و نقوشی بر گرفته از داستانهای قدیمی مذهبی پیامبران روی دیوار با آهکبریها و نقاشی انجام شد و بدین سبب مردم مراجعه کننده در مدت حضور خود از دیدن این تصاویر که همسو با باورهای دینی آنها بود لذت میبردند. در کل حمام، چهار حوض بزرگ سنگی برای استحمام قرار دارد و بیشتر مردم شهر به اینجا مراجعه میکردند. بیشتر ستونهایی که نقش نگهدارندگی سقفهای زیبای حمام را بر عهده دارند از سنگ گندمک ساخته شده آند و روی آنها از هنر مقرنس کاری کم عمقی برای زیباتر شدن استفاده شده است. سربینه حمام فضایی ۸ ضلعی است که در میان آن حوضی با عمق کم وجود داشته و سکویی در حاشیه آن قرار گرفته است. در گذشته معمولاً از سربینهها به عنوان فضایی برای قلیان کشیدن، چای نوشیدن و حتی تسویه حساب مشتری استفاده میکردند.
آبی که برای شستشو در این حمام مورد استفاده قرار میگفته، از چاهی واقع در سمت غربی حمام تأمین میشده است. متأسفانه در دوران پهلوی تغییراتی در داخل این مجموعه داده شد و مثلاً برخی از شاه نشینان آن به نمره خصوصی تبدیل شدند که این کار آسیب فراوانی به داخل مجموعه وارد آورد و شکل اصلی آن را کمی دچار تغییر کرد. امروزه برای نشان دادن نوع رفتار مردم درون حمام وکیل مجسمههای مومی به شکل انسانهای قدیمی درون بخشهای مختلف حمام قرار گرفته که بازدید کنندگان با دیدن آن متوجه میشوند که هر بخش چه کاربری داشته و مردم قدیم در آن چه میکردند.
چطور به حمام وکیل شیراز برویم؟
اگر فرض کنیم که شما در ورودی شهر (دروازه قرآن) قرار دارید و میخواهید به مسجد وکیل بروید، باید وارد بلوار آیت اله ربانی شوید و پس از گذشتن از میدان قائم وارد خیابان هجرت شوید. سپس با گذر از میدان شهدا به خیابان پیروزی بروید و پس از ۲۰۰ متر وارد خیابان فرهنگ شوید، از اینجا وارد خیابان طالقانی شده و حمام را که در سمت راستتان قرار دارد میبینید. خوشبختانه در اطراف مجموعه پارکینگهای زیادی وجود دارد که میتوانید ماشینتان را در آنجا پارک کنید. اگر هم نزدیک ایستگاه مترو هستید خود را با استفاده از قطار به ایستگاه میدان نمازی برسانید و از آنجا با سوار شدن بر اتوبوس به میدان شهرداری بروید تا بعد از آن با کمی پیادهروی به حمام وکیل برسید.
منبع: مجله اینترنتی ستاره
ارسال نظر