جزئیات سفر مجدد «اون» به چین

این سومین سفر کیم جونگ-اون به چین از اول سال جاری تا کنون است و یک هفته پس از ملاقات او با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در سنگاپور صورت می‌گیرد.

گفتگو‌های سنگاپور به ابتکار کیم جونگ-اون انجام شد که پس از چند ماه تنش شدید در روابط با ایالات متحده و کره جنوبی و حتی تهدید متقابل به توسل به عملیات نظامی، پیشنهاد ملاقات با رئیس جمهوری کره جنوبی و آقای ترامپ را مطرح کرد.

رهبر کره شمالی در سفر قبلی خود به چین رسما اعلام کرد که کشور او آماده خلع سلاح هسته‌ای شبه جزیره کره است و افزود که کره شمالی به منظور دفاع به تلاش برای تولید اسلحه اتمی دست زده و در صورت اطمینان از امنیت خود، نیازی به این تسلیحات ندارد.

در شبه‌جزیره کره، فقط کره شمالی دارای اسلحه اتمی است. تسلیحات هسته‌ای آمریکایی مستقر در کره جنوبی سال‌ها پیش برچیده شد و حمایت اتمی از این منطقه به زیردریایی‌های مجهز به کلاهک اتمی آمریکا سپرده شد که پایگاه‌های اتمی متحرک محسوب می‌شوند.

در پی گفتگو‌های سنگاپور، منابع آمریکایی گفتند که دونالد ترامپ و کیم موافقت کرده‌اند تا در راستای پاکسازی کامل شبه جزیره کره از تسلیحات اتمی همکاری کنند و درمقابل، ایالات متحده تضمین‌های امنیتی لازم را به کره شمالی بدهد. در گام اول، رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که از انجام مانور‌های مشترک با کره جنوبی صرفنظر کرده است.

این مانور‌ها به منظور هماهننگی نیرو‌های نظامی دو کشور و آمادگی برای مقابله با حمله احتمالی کره شمالی هر سال دوبار انجام می‌گرفته و معمولا واکنش تند کره شمالی را در پی داشته است. کره شمالی هدف از این مانور‌ها را تمرین طرح حمله به آن کشور توصیف می‌کرده است.

در پی ملاقات رهبران آمریکا و کره شمالی، انتظار می‌رفت که کیم جونگ-اون برای تشریح دستاورد این دیدار به چین سفر کند. چین همواره مهمترین حامی سیاسی و شریک تجاری اصلی کره شمالی بوده هرچند به عنوان عضو ثابت و دارای حق وتو در شورای امنیت، به تحریم‌های هسته‌ای و موشکی سازمان ملل علیه کره شمالی داده است. با اینهمه، هنگام افزایش تنش در روابط آمریکا و کره شمالی در ماه‌های قبل از پیشنهاد کیم جونگ‌-اون برای مذاکره، برخی مقامات آمریکایی دولت چین را متهم کردند که تحریم‌های اقتصادی علیه کره شمالی را به طور کامل به اجرا نگذاشته و مانع از وارد شدن حداکثر فشار بر کره شمالی شده است. به استثنای کره جنوبی، تنها مرز خاکی کره شمالی با چین است و مبادلات زمینی، چه به صورت رسمی و چه قاچاق، از مهمترین منابع کسب درآمد صادراتی برای کره شمالی و دریافت اقلام ضروری بوده است.

در ماه‌های بعد، گفته شد که دولت چین، که از تشدید تنش در شبه جزیره کره نگران بود، به طور جدی به اعمال تحریم‌ها مبادرت کرده است.

دولت چین رسما از پیشنهاد رهبر کره شمالی برای مذاکره با کره جنوبی و آمریکا به منظور حل و فصل بحران اتمی و موشکی درشبه جزیره کره استقبال کرده، اما در مورد دیدگاه بلند مدت نسبت به بهبود روابط بین کره شمالی و غرب نظر‌های متفاوتی ابراز شده است.

به گفته برخی ناظران، دولت چین قطعا نسبت به وقوع درگیری نظامی در شبه جزیره کره و در کنار مرز‌های آن کشور، حتی اگر به کاربرد اسلحه اتمی هم منجر نمی‌شد، احساس نگرانی می‌کرد. چنین جنگی می‌توانست به تخریب گسترده و وخامت بیشتر اوضاع اقتصادی کره شمالی و فشار بیشتر بر چین برای کمک به آن کشور و احتمالا موج پناهجویان کره‌ای منجر می‌شد. در صورت سقوط رژیم کره شمالی، احتمال وحدت دو کره و ایجاد یک اقتصاد نیرومند و برخوردار از دموکراسی در مرز چین قطعا باعث تضعیف موقعیت چین به عنوان قدرت برتر منطقه می‌شود و حتی ممکن بود باعث شود مردم چین به طور جدی خواستار اصلاحات عمیق سیاسی در کشور خود شوند.

حل و فصل بحران شبه جزیره کره و به خصوص پیشنهاد رئیس جمهوری آمریکا برای کمک به توسعه اقتصادی کره شمالی نیز ممکن است برای چین چندان خوشایند نباشد. اقتصاد چین پس از اصلاحات عقیدتی در دهه ۱۹۷۰ و با اتکا به سرمایه گذاری خارجی به رشد سریع دست یافت و به یک قدرت جهانی مبدل شد. پیشرفت اقتصادی کره شمالی با استفاده از همین شیوه نیز به معنی کاهش تسلط اقتصادی چین در منطقه خواهد بود به خصوص اگر دست کم از لحاظ اقتصادی شامل همکاری و پیوستگی بیشتری با کره جنوبی باشد.

رهبر کره شمالی در سفر‌های قبلی خود به چین بر روابط نزدیک و تاریخی دو کشور و لزوم ادامه آن تاکید داشته، اما این نظر نیز مطرح شده که با توجه به وابستگی شدید سرنوشت رژیم کره شمالی به تصمیمات اقتصادی و سیاسی چین و شایعاتی در مورد پاکسازی طرفداران متنفذ چین در تشکیلات سیاسی کره شمالی، ممکن است یکی از انگیزه‌های کیم جونگ-اون در اقدام سریع برای بهبود روابط با جهان خارج کاهش اتکای به چین همراه با بهبود شرایط اقتصادی ناگوار کشورش باشد.

اخیرا تلویزیون کره شمالی تصاویری از رفاه و پیشرفت اقتصادی سنگاپور را پخش کرده که به گفته بعضی رسانه‌های غربی، هدف آن ممکن است توجیه سیاست سازش با آمریکا در برابر بهبود شرایط اقتصادی مردم باشد. چند روز پیش از سفر کیم جونگ-اون به سنگاپور هم منابع کره جنوبی گفتند که یک نوار ویدیوئی "به طور زیر زمینی" در کره شمالی پخش شده که رهبر آن کشور را در حال اشک ریختن به خاطر مشکلات اقتصادی مردم نشان می‌داد. به گفته این منابع، با توجه به شرایط کره شمالی، تولید و پخش چنین نواری بدون حمایت تشکیلات امنیتی قابل تصور نبود.

به گزارش خبرگزاری دولتی چین، کیم فردا، چهارشنبه، به کشورش باز خواهد گشت.