.svg)
چطور به کودکمان مسواک زدن بیاموزیم؟
پارسینه: آموزش مسواک زدن به کودکان را باید در حدود ۲ تا ۳ سالگی آغاز کرد. پیش از این سن نیز لازم است تا لثه و دندان‌های کودک توسط والدین تمیز شوند.
آموزش مسواک زدن به کودکان از آن جهت اهمیت دارد که دندانپزشکان معتقدند اگر دندان‌های شیری دچار پوسیدگی و کرم‌خوردگی شوند احتمال پوسیدگی دندان‌های دایم نیز بیشتر می‌شود. از طرف دیگر دندان‌های شیری تا زمان افتادن نقش مهمی در تغذیه کودک دارند و مراقبت از آنها برای حفظ سلامت کودکان مهم می‌باشد. والدین همچنین با آموزش مسواک زدن به کودکان و ترغیب و تشویق آنان برای مسواک زدن دندانهایشان می‌توانند این رفتار خوب را به یک عادت برای تمام سال‌های زندگی تبدیل کنند. در ادامه این مطلب را به نقل از مجله ستاره بخوانید.
مراقبت از دهان و دندان کودک در نوزادی
۱. انجمن دندانپزشکان پیشنهاد می‌کنند که نوزاد چون دندانی ندارد باید بعد از هر وعده غذا یا شیر خوردن، با یک گاز یا دستمال مرطوب لثه‌هایش را تمیز کنید. این کار فواید زیر را دارد:
پلاک روی لثه را برمی‌دارد. پلاک، ماده چسبناکی است که از باکتری‌ها، خرده‌های غذا و مخاط تشکیل‌شده است. برداشتن آن مانع از رشد باکتری‌های متعدد روی لثه کودک می‌شود.
موجب می‌شود کودک به داشتن یک دهان تمیز عادت کند و درنتیجه مرحله بعدی که مسواک زدن است، برای او ساده‌تر خواهد شد.
موجب می‌شود که کودک شما به اینکه کسی دردهانش دست ببرد، عادت کند. در این صورت در آینده، مسواک زدن و یا معاینه دندان‌پزشک برای او آسان‌تر خواهد شد.
ممکن است در اثر فشار و مالش ملایمی که به لثه‌های او وارد می‌شود تااندازه‌ای درد هنگام سر زدن دندان‌ها کاهش پیدا کند.
۲. اولین دندان کودک در حدود شش‌ماهگی تا یک‌سالگی درمی‌آید. در این زمان می‌توانید از یک گوش پاک‌کن برای تمیز کردن دندان وی استفاده کنید. به‌تدریج با زیادتر شدن تعداد دندان‌ها، می‌توان از یک مسواک نرم کوچک کمک گرفت. باوجوداینکه شاید کودک شما این امر را دوست نداشته باشد و با شما بجنگد اما مهم است که پلاک میکروبی از روی دندان‌هایش پاک شود. در سنین کودکی پوسیدگی دندان‌ها سریع‌تر پیشرفت می‌کند و با مسواک زدن می‌توانیم عامل اصلی پوسیدگی را از بین ببریم.
آموزش مسواک زدن به کودکان نوپا
تا زمانی که کودک ۲ یا ۳ ساله است بهترین کار این است که والدین دندان‌های او را خودشان مسواک بزنند تا زمانی که سطح هماهنگی و توجه به جزییات موردنیاز برای مراقبت بهتر از دهان و دندان در کودک بالا برود. در حدود ۲ یا ۳ سالگی کودک سعی کنید تا کم‌کم مسواک زدن را به او بیاموزید.
در این دوران کودک، شما را در حال خیس کردن مسواک دیده است و با مشاهده شما متوجه شده است در هر بار شستشو چه اندازه خمیردندان روی مسواک قرار می‌دهید و حتی بیشتر اوقات می‌تواند در دستشویی تف کند. در این مرحله می‌توانید مسواک را به کودک بدهید و مسئولیت شستشوی دندان‌ها را به خودش بسپارید.
برای آموزش مسواک زدن به کودکان ابتدا خودتان مسواک زدن دندان‌های او را امتحان کنید سپس کاری را که انجام داده‌اید مجدد برای او تکرار کنید. ساده‌ترین راه برای مسواک کردن دندان‌های کودک این است که او را در بغل خود نشانده و سر کودک را روی آرنج دست به شکل خم‌شده نگه‌دارید. یک مسواک سر کوچک و نرم مو نایلونی که با توجه به سن کودک برای او مناسب است انتخاب کنید سپس به‌آرامی مسواک را داخل دهان او کرده و به‌سرعت دندان‌های کوچک او را بشورید.
در طول روز ۲ مرتبه این کار را انجام دهید. یک‌بار در روز بعد از خوردن صبحانه و در هنگام بعدازظهر پس از خوردن آخرین نوشیدنی. کودک ممکن است مسواک را بجود یا اینکه به سمت آن چنگ بزند. اجازه دهید تا او به این کار خود ادامه دهد اما درنهایت به‌آرامی سر او را به سمت عقب خم کرده و مسواک بزنید.
خمیردندان را به‌اندازه‌ای روی مسواک بریزید که تنها سه‌چهارم از آن را بپوشاند. میزان فلوراید داخل خمیردندان کودکان نسبت به بزرگ‌سالان کمتر است. بنابراین از خمیردندان مخصوص کودکان استفاده کنید. استفاده از خمیردندان به مقدار زیاد منجر به ایجاد لک در دندان‌ها می‌شود. بنابراین به کودک نوپای خود بیاموزید تا باقی‌مانده خمیردندان را از دهانش با آب دهان به بیرون تف کند. او نیازی ندارد برای خارج کردن باقی‌مانده خمیردندان دهانش را از آب پر کند.
مسواک زدن کل سطح دندان کودک نوپای خود را به‌تدریج آغاز کنید. سپس کم‌کم کل سطوح دندان‌ها را با مسواک پوشش دهید. زمانی که مشغول مسواک کردن دندان‌های او هستید با او صحبت کنید و برایش مراحل مسواک زدن و کارهایی که انجام می‌دهید را توضیح دهید. تا سن ۷ سالگی به همین روش ادامه دهید و در مسواک زدن دندان‌ها به او کمک کنید اما در این رده سنی سعی کنید مسئولیت مسواک زدن را بر عهده خودش بگذارید.
برای آسان‌تر کردن آموزش مسواک زدن به کودکان از راهکارهای زیر کمک بگیرید:
۱. بهتر است در هنگام مسواک زدن مثل زمانی که می‌خواهید به او غذا بدهید با کودک بازی کنید. سعی نکنید به‌زور دهان کودک را بازکنید. به او فرصت دهید تا عمل مسواک زدن را دوست داشته باشد. تعدادی هدیه و چیزهای تشویقی آماده کنید و زمانی که او اجازه داد شما دندان‌هایش را مسواک بزنید آنها را به کودک بدهید.
۲. به کودک اجازه بدهید خودش ابزار لازم را انتخاب کند. کودک را همراه خودتان به فروشگاه ببرید و به او اجازه بدهید مسواک و خمیردندانش را خودش انتخاب کند. مسواک‌هایی که دسته‌های رنگی دارند ممکن است برای شما جذابیتی نداشته باشند اما در مورد کودک مانند مشوقی برای مسواک زدن عمل می‌کنند. برای اینکه مطمئن شوید کودک طعم خمیردندان را هم دوست دارد، انتخاب آن را نیز به کودک بسپارید.
۳. توقع زیادی از کودک نداشته باشید. به‌احتمال‌زیاد کودک شما قادر نخواهد بود فواصل بین لثه و دندان‌ها و شکاف‌های ریز را به‌خوبی تمیز کند. نگران نباشید چون در حال حاضر باید تمرکز شما بیشتر بر شکل‌دهی عادت مسواک زدن باشد و لازم نیست موقع آموزش مسواک زدن به کودکان در مورد تکنیک‌های صحیح مسواک زدن سختگیری کنید. هر چه کودک بیشتر تمرین کند، سریع‌تر پیشرفت خواهد کرد.
۴. هنگام مسواک زدن دندان‌های کودک، سعی کنید این کار را به‌آرامی و بدون عجله انجام دهید تا لثه‌های او آزرده نشود. لطفا هرگز تهدید نکنید که اگر مسواک نزنی تو را پیش دندان‌پزشک می‌برم! در بسیاری از موارد، ریشه ترس کودکان در همین تهدیدها نهفته است.
۵. به‌نوبت مسواک بزنید. اگر واقعا نگران این هستید که در روند یادگیری مسواک زدن و انتقال مسئولیت انجام آن به کودک، دندان‌های او به‌خوبی تمیز نمی‌شوند، می‌توانید به‌نوبت دندان‌های کودک را مسواک بزنید. مثلا می‌توانید مسئولیت شستن صبحگاهی دندان‌ها را به کودک بسپارید و شب‌ها خودتان این کار را انجام دهید. با این روش، کودک صبح‌ها فرصت دارد شستشوی دندان‌ها را تمرین کند و شب‌ها می‌تواند فن‌های صحیح مسواک زدن را از شما یاد بگیرد.
۶. در هنگام آموزش مسواک زدن به کودکان همراه کودک مسواک بزنید. وارد عمل شوید و زمانی که کودک مشغول تمیز کردن دندان‌هایش است، او را همراهی کنید. همراهی با کودک ممکن است کودک را به‌صرف زمان بیشتر برای مسواک زدن تشویق کند و باعث شود دندان‌هایش را بهتر و دقیق‌تر مسواک بزند. علاوه بر این شب‌ها فرصت مناسبی هستند تا کودک عادت کند یک‌بار در روز و قبل از مسواک زدن، نخ دندان بکشد.
۷. یک روش موثر این است که به کودک اجازه دهید که او دندان‌های شما را مسواک بزند. شما در طول این مدت باید بخندید و نشان دهید که او چه‌کار جالبی انجام می‌دهد.
۸. استفاده از مسواک لرزشی باطری‌خور برای آموزش مسواک زدن به کودکان می‌تواند به فرآیند یادگیری مسواک زدن کمک کند. تازگی و ناشناخته بودن مسواک باطری‌دار، کودک را تشویق به مسواک زدن می‌کند. علاوه بر این، مسواک‌هایی وجود دارند که در زمان شستشوی دهان، موسیقی پخش می‌کنند و یا با تولید صدا به شما اعلام می‌کنند دو دقیقه تمام‌شده است.
۹. یک مشوق پیدا کنید. از دندان‌پزشک کودک بخواهید به خاطر اینکه کودک دندان‌هایش را مسواک می‌زند، به او جایزه بدهد. تشویق از جانب فردی که منبع قدرت است و روپوش سفید به تن دارد، کودک نوپا را به ادامه این روند تشویق می‌کند.
۱۰. می‌توانید اوایل کار آموزش مسواک زدن به کودکان دست کودک را بگیرید به نحوی که حرکت دست کودک برای مسواک زدن مناسب باشد. همچنین می‌توانید برای کمک به کودک جهت مشاهده دندان یا دندان‌هایی که در حال تمیز شدن هستند از آینه استفاده کنید.
۱۱. نباید به کودک خود اجازه دهید با مسواک در دهان دور خانه بدود، زیرا این شرایط می‌تواند باعث وارد شدن آسیب برای کودک به صورت تصادفی شود.
۱۲. درنهایت باید گفت که کودک در همه زمینه‌ها از پدر و مادر تقلید می‌کند. اگر شما مسئله مسواک زدن و بهداشت دهان را جدی بگیرید، مطمئن باشید کودک هم علاقه‌مند می‌شود از شما پیروی کند.
مراقبت از دهان و دندان کودک در نوزادی
۱. انجمن دندانپزشکان پیشنهاد می‌کنند که نوزاد چون دندانی ندارد باید بعد از هر وعده غذا یا شیر خوردن، با یک گاز یا دستمال مرطوب لثه‌هایش را تمیز کنید. این کار فواید زیر را دارد:
پلاک روی لثه را برمی‌دارد. پلاک، ماده چسبناکی است که از باکتری‌ها، خرده‌های غذا و مخاط تشکیل‌شده است. برداشتن آن مانع از رشد باکتری‌های متعدد روی لثه کودک می‌شود.
موجب می‌شود کودک به داشتن یک دهان تمیز عادت کند و درنتیجه مرحله بعدی که مسواک زدن است، برای او ساده‌تر خواهد شد.
موجب می‌شود که کودک شما به اینکه کسی دردهانش دست ببرد، عادت کند. در این صورت در آینده، مسواک زدن و یا معاینه دندان‌پزشک برای او آسان‌تر خواهد شد.
ممکن است در اثر فشار و مالش ملایمی که به لثه‌های او وارد می‌شود تااندازه‌ای درد هنگام سر زدن دندان‌ها کاهش پیدا کند.
۲. اولین دندان کودک در حدود شش‌ماهگی تا یک‌سالگی درمی‌آید. در این زمان می‌توانید از یک گوش پاک‌کن برای تمیز کردن دندان وی استفاده کنید. به‌تدریج با زیادتر شدن تعداد دندان‌ها، می‌توان از یک مسواک نرم کوچک کمک گرفت. باوجوداینکه شاید کودک شما این امر را دوست نداشته باشد و با شما بجنگد اما مهم است که پلاک میکروبی از روی دندان‌هایش پاک شود. در سنین کودکی پوسیدگی دندان‌ها سریع‌تر پیشرفت می‌کند و با مسواک زدن می‌توانیم عامل اصلی پوسیدگی را از بین ببریم.
آموزش مسواک زدن به کودکان نوپا
تا زمانی که کودک ۲ یا ۳ ساله است بهترین کار این است که والدین دندان‌های او را خودشان مسواک بزنند تا زمانی که سطح هماهنگی و توجه به جزییات موردنیاز برای مراقبت بهتر از دهان و دندان در کودک بالا برود. در حدود ۲ یا ۳ سالگی کودک سعی کنید تا کم‌کم مسواک زدن را به او بیاموزید.
در این دوران کودک، شما را در حال خیس کردن مسواک دیده است و با مشاهده شما متوجه شده است در هر بار شستشو چه اندازه خمیردندان روی مسواک قرار می‌دهید و حتی بیشتر اوقات می‌تواند در دستشویی تف کند. در این مرحله می‌توانید مسواک را به کودک بدهید و مسئولیت شستشوی دندان‌ها را به خودش بسپارید.
برای آموزش مسواک زدن به کودکان ابتدا خودتان مسواک زدن دندان‌های او را امتحان کنید سپس کاری را که انجام داده‌اید مجدد برای او تکرار کنید. ساده‌ترین راه برای مسواک کردن دندان‌های کودک این است که او را در بغل خود نشانده و سر کودک را روی آرنج دست به شکل خم‌شده نگه‌دارید. یک مسواک سر کوچک و نرم مو نایلونی که با توجه به سن کودک برای او مناسب است انتخاب کنید سپس به‌آرامی مسواک را داخل دهان او کرده و به‌سرعت دندان‌های کوچک او را بشورید.
در طول روز ۲ مرتبه این کار را انجام دهید. یک‌بار در روز بعد از خوردن صبحانه و در هنگام بعدازظهر پس از خوردن آخرین نوشیدنی. کودک ممکن است مسواک را بجود یا اینکه به سمت آن چنگ بزند. اجازه دهید تا او به این کار خود ادامه دهد اما درنهایت به‌آرامی سر او را به سمت عقب خم کرده و مسواک بزنید.
خمیردندان را به‌اندازه‌ای روی مسواک بریزید که تنها سه‌چهارم از آن را بپوشاند. میزان فلوراید داخل خمیردندان کودکان نسبت به بزرگ‌سالان کمتر است. بنابراین از خمیردندان مخصوص کودکان استفاده کنید. استفاده از خمیردندان به مقدار زیاد منجر به ایجاد لک در دندان‌ها می‌شود. بنابراین به کودک نوپای خود بیاموزید تا باقی‌مانده خمیردندان را از دهانش با آب دهان به بیرون تف کند. او نیازی ندارد برای خارج کردن باقی‌مانده خمیردندان دهانش را از آب پر کند.
مسواک زدن کل سطح دندان کودک نوپای خود را به‌تدریج آغاز کنید. سپس کم‌کم کل سطوح دندان‌ها را با مسواک پوشش دهید. زمانی که مشغول مسواک کردن دندان‌های او هستید با او صحبت کنید و برایش مراحل مسواک زدن و کارهایی که انجام می‌دهید را توضیح دهید. تا سن ۷ سالگی به همین روش ادامه دهید و در مسواک زدن دندان‌ها به او کمک کنید اما در این رده سنی سعی کنید مسئولیت مسواک زدن را بر عهده خودش بگذارید.
برای آسان‌تر کردن آموزش مسواک زدن به کودکان از راهکارهای زیر کمک بگیرید:
۱. بهتر است در هنگام مسواک زدن مثل زمانی که می‌خواهید به او غذا بدهید با کودک بازی کنید. سعی نکنید به‌زور دهان کودک را بازکنید. به او فرصت دهید تا عمل مسواک زدن را دوست داشته باشد. تعدادی هدیه و چیزهای تشویقی آماده کنید و زمانی که او اجازه داد شما دندان‌هایش را مسواک بزنید آنها را به کودک بدهید.
۲. به کودک اجازه بدهید خودش ابزار لازم را انتخاب کند. کودک را همراه خودتان به فروشگاه ببرید و به او اجازه بدهید مسواک و خمیردندانش را خودش انتخاب کند. مسواک‌هایی که دسته‌های رنگی دارند ممکن است برای شما جذابیتی نداشته باشند اما در مورد کودک مانند مشوقی برای مسواک زدن عمل می‌کنند. برای اینکه مطمئن شوید کودک طعم خمیردندان را هم دوست دارد، انتخاب آن را نیز به کودک بسپارید.
۳. توقع زیادی از کودک نداشته باشید. به‌احتمال‌زیاد کودک شما قادر نخواهد بود فواصل بین لثه و دندان‌ها و شکاف‌های ریز را به‌خوبی تمیز کند. نگران نباشید چون در حال حاضر باید تمرکز شما بیشتر بر شکل‌دهی عادت مسواک زدن باشد و لازم نیست موقع آموزش مسواک زدن به کودکان در مورد تکنیک‌های صحیح مسواک زدن سختگیری کنید. هر چه کودک بیشتر تمرین کند، سریع‌تر پیشرفت خواهد کرد.
۴. هنگام مسواک زدن دندان‌های کودک، سعی کنید این کار را به‌آرامی و بدون عجله انجام دهید تا لثه‌های او آزرده نشود. لطفا هرگز تهدید نکنید که اگر مسواک نزنی تو را پیش دندان‌پزشک می‌برم! در بسیاری از موارد، ریشه ترس کودکان در همین تهدیدها نهفته است.
۵. به‌نوبت مسواک بزنید. اگر واقعا نگران این هستید که در روند یادگیری مسواک زدن و انتقال مسئولیت انجام آن به کودک، دندان‌های او به‌خوبی تمیز نمی‌شوند، می‌توانید به‌نوبت دندان‌های کودک را مسواک بزنید. مثلا می‌توانید مسئولیت شستن صبحگاهی دندان‌ها را به کودک بسپارید و شب‌ها خودتان این کار را انجام دهید. با این روش، کودک صبح‌ها فرصت دارد شستشوی دندان‌ها را تمرین کند و شب‌ها می‌تواند فن‌های صحیح مسواک زدن را از شما یاد بگیرد.
۶. در هنگام آموزش مسواک زدن به کودکان همراه کودک مسواک بزنید. وارد عمل شوید و زمانی که کودک مشغول تمیز کردن دندان‌هایش است، او را همراهی کنید. همراهی با کودک ممکن است کودک را به‌صرف زمان بیشتر برای مسواک زدن تشویق کند و باعث شود دندان‌هایش را بهتر و دقیق‌تر مسواک بزند. علاوه بر این شب‌ها فرصت مناسبی هستند تا کودک عادت کند یک‌بار در روز و قبل از مسواک زدن، نخ دندان بکشد.
۷. یک روش موثر این است که به کودک اجازه دهید که او دندان‌های شما را مسواک بزند. شما در طول این مدت باید بخندید و نشان دهید که او چه‌کار جالبی انجام می‌دهد.
۸. استفاده از مسواک لرزشی باطری‌خور برای آموزش مسواک زدن به کودکان می‌تواند به فرآیند یادگیری مسواک زدن کمک کند. تازگی و ناشناخته بودن مسواک باطری‌دار، کودک را تشویق به مسواک زدن می‌کند. علاوه بر این، مسواک‌هایی وجود دارند که در زمان شستشوی دهان، موسیقی پخش می‌کنند و یا با تولید صدا به شما اعلام می‌کنند دو دقیقه تمام‌شده است.
۹. یک مشوق پیدا کنید. از دندان‌پزشک کودک بخواهید به خاطر اینکه کودک دندان‌هایش را مسواک می‌زند، به او جایزه بدهد. تشویق از جانب فردی که منبع قدرت است و روپوش سفید به تن دارد، کودک نوپا را به ادامه این روند تشویق می‌کند.
۱۰. می‌توانید اوایل کار آموزش مسواک زدن به کودکان دست کودک را بگیرید به نحوی که حرکت دست کودک برای مسواک زدن مناسب باشد. همچنین می‌توانید برای کمک به کودک جهت مشاهده دندان یا دندان‌هایی که در حال تمیز شدن هستند از آینه استفاده کنید.
۱۱. نباید به کودک خود اجازه دهید با مسواک در دهان دور خانه بدود، زیرا این شرایط می‌تواند باعث وارد شدن آسیب برای کودک به صورت تصادفی شود.
۱۲. درنهایت باید گفت که کودک در همه زمینه‌ها از پدر و مادر تقلید می‌کند. اگر شما مسئله مسواک زدن و بهداشت دهان را جدی بگیرید، مطمئن باشید کودک هم علاقه‌مند می‌شود از شما پیروی کند.
منبع: مجله ستاره
ارسال نظر