از شاه کلید پرونده بابک زنجانی چه خبر ؟

«جعبه سیاه»، «شاه کلید»، «رمز نجات»؛ این‌ها و چندین و چند صفت دیگر، از جمله توصیفاتی است که درباره یکی از متهمان اصلی پرونده فساد بزرگ نفتی در فضای مجازی، رسانه‌ها و سایت‌های خبری به کار رفته است.
۲۶ دی سال ۹۵ بود که اداره کل امور بین الملل قوه قضائیه از دستگیری و استرداد یکی از متهمان اصلی پرونده فساد بزرگ نفتی است خبر داد؛ متهمی که تا آن زمان نامش زیاد به گوش نخورده بود و حتی در جلسات رسیدگی به پرونده فساد نفتی، کمتر نامش به میان می‌آمد.

اداره کل امور بین الملل قوه قضاییه در اطلاعیه استرداد این متهم، این طور اعلام کرده بود که «متهم مذکور به دستور شعبه ششم بازپرسی دادسرای ناحیه ۲۸ تهران تحت تعقیب بین المللی قرار گرفته و توسط پلیس بین الملل نیروی انتظامی با همکاری سایر نهاد‌ها به کشور مسترد شد. درخواست استرداد متهم ابتدا به کشور مالزی ارسال و وی در آنجا دستگیر شد، اما استرداد او ناکام ماند تا اینکه در کشور دیگری شناسایی و دستگیر شد.»

*متهم جدید کیست؟
به دنبال انتشار خبر استرداد متهم جدید پرونده نفتی، گمانه زنی‌ها برای اطلاع از اسم و رسم او آغاز شد و خیلی سریع، رسانه‌ها به «علیرضا زیبا حالت منفرد» رسیدند؛ کسی که اولین بار عباس جعفری دولت آبادی از او به عنوان «جعبه سیاه فعالیت‌های مجرمانه بابک زنجانی» یاد کرد.

*آغاز بازجویی از زیباحالت منفرد
۲ روز بعد از دستگیری زیبا حالت منفرد، دادستان تهران بدون اینکه نامی از فرد دستگیر شده ببرد، به این موضوع پرداخت و گفت: متهم دستگیر شده که جعبه سیاه فعالیت‌های مجرمانه بابک زنجانی در خصوص اخذ مجوز فعالیت و خرید بانک «FIIB» توسط متهم اصلی پرونده محسوب می‌شود. متهم پس از دستگیری زنجانی، از ورود به کشور امتناع کرد. او در سال ۱۳۸۹ با بابک زنجانی آشنا شده و به لحاظ نفوذی که در کشور مالزی داشته؛ به گونه‌ای که مقام مشورتی داتو را دریافت کرده، موفق می‌شود مجوز فعالیت بانک اف. آی. آی. بی (First Islamic international bank) را برای اقدامات مجرمانه زنجانی اخذ کند.
جعفری دولت‌آبادی در توضیح اقدامات این فرد گفت: متهم با استفاده از ارتباطات خود و اخذ ۵۰۰ میلیون تومان حق‌الزحمه، بانک مذکور را به مبلغ چهار میلیون دلار برای بابک زنجانی خریداری می‌کند. بابک زنجانی همچنین با خرید بانک کنت در تاجیکستان، با توجیه فراهم شدن زمینه پرداخت دستمزد پیمانکاران شرکت ملی نفت در خارج از کشور، موفق می‌شود دو بانک مذکور را به مبلغ ۱۶۰ میلیون یورو به بانک ملت واگذار کند.
وی با اشاره به منابع بابک زنجانی برای خرید این دو بانک و فروش آن به بانک ملت، افزود: متهم نفتی پول‌هایی که بنا بود بنابر قرارداد نفتی به پیمانکار داده شود به بانک ملت می‌دهد که بعد‌ها در ردیابی‌ها مشخص شد که این فرد از پول‌های دولت برای پرداخت بدهی به بانک ملت استفاده کرده است که این وجوه از سوی دادستانی در بانک مرکزی توقیف شده است.
جعفری دولت آبادی با اعلام اینکه از متهم دستگیر شده، اموالی شامل چندین ملک و آپارتمان، یک دستگاه بنز پانصد و یک تخته فرش یک میلیارد تومانی توقیف شده است، به کلیه افرادی که به نوعی اموال متعلق به متهم را در تصرف دارند، هشدار داد که پیش از آنکه دادستانی به سراغ آن‌ها بیاید، اموال مرتبط با بابک زنجانی را تحویل دهند.
دادستان تهران اضافه کرد: تحقیقات نشان می‌دهد این فرد در خرید و فروش محموله‌های نفتی بابک زنجانی نقش داشته و پس از تاسیس بانک FIIB در واقع پروژه بابک زنجانی تکمیل شد؛ چرا که این پروژه یک بانک کم داشت که با کمک همدست او خریداری شد تا در بستر آن، بابک زنجانی اقدامات مجرمانه اش را انجام دهد.
دادستان تهران با اشاره به اینکه متهم مذکور محموله‌های نفت دریافتی توسط بابک زنجانی از وزارت نفت را از طریق یک شخص هندی تبار، به شرکت‌هایی از جمله العقیلی در امارات می‌فروخته، ابراز امیدواری کرد که با تحقیق از این متهم، سرنخ‌های لازم برای کشف وجوه حاصل از فروش محموله‌های نفتی به بابک زنجانی به دست آید.

* راننده‌ای که به مقام «داتو» رسید
درباره زیباحالت منفرد نوشته اند که او ۲۰ آبان سال ۱۳۵۲ در تهران و در خانواده‌ای پنج نفره با یک خواهر و برادر بزرگتر از خود به دنیا آمده و در سن ۲۰ سالگی ازدواج کرده است.
منفرد در سال‌های اول ازدواجش راننده یکی از مدیران میانی دولت بوده و بعد از چند سال با سرمایه اندک یک باشگاه بدنسازی دایر می‌کند. او سرمایه این کار را به وسیله چک‌های مدت دار تامین کرد و کمتر از یک سال طول نکشید که طلبکاران پول خود را از او طلب کردند و در نتیجه منفرد بابت چک‌های بی محل راهی زندان شد.
پس از مدتی منفرد از زندان آزاد شد و این بار به سراغ شغل خرید و فروش اتومبیل رفت و به قدری در این کار موفق بود که تا قبل از ۲۷ سالگی صاحب ۲ نمایندگی فروش خودرو، از خودروسازی‌های مشهور شد.
نوشته اند منفرد پس از اینکه در ایران به ثروت خوبی دست پیدا کرد به فکر مهاجرت افتاد و در سال ۸۲ در سن ۳۰ سالگی به کشور مالزی مهاجرت کرد و فعالیت‌های اقتصادی خود را در مالزی با فروش سنگ‌های زینتی و شیشه‌های تزیینی شروع و پس از گذشت چند سال با همکاری سفارت ایران در مالزی به تاسیس مدرسه‌ای غیر انتفاعی مخصوص ایرانیان ساکن مالزی اقدام کرد.
این اقدامات منفرد توجه مقامات حکومتی را در مالزی جلب کرد تا حدی که او به مقام ایالتی «داتو» رسید. مقام داتو یک مقام ایالتی و سلطنتی است که دارنده آن از مزیت‌های ویژه اجتماعی و اقتصادی در داخل مالزی بهره‌مند می‌شود.

* آشنایی با بابک زنجانی
ارتباط بابک زنجانی و علی منفرد از زمانی شکل گرفت که زنجانی از جایگاه منفرد در کشور مالزی با خبر شد و او را بهترین گزینه برای کارسازی امور خود در مالزی ارزیابی کرد.
اولین همکاری این دو به معرفی بانک FIIB توسط منفرد به زنجانی برمی گردد؛ بانکی که بر اساس اظهارات مرتضوی تورگ، معاون دادستان تهران در دادگاه محاکمه زنجانی، در جهت اهداف غیر قانونی متهم اصلی پرونده نفتی راه اندازی شده بود.
از سوی دیگر شواهدی از دست داشتن منفرد در فرآیند خرید بانک برای بابک ارزش زنجانی وجود دارد، در این باره پاسکال فرزند احمد نجادی رئیس بانک Arab_malasyia bank که بر اثر اقدامی تروریستی در مالزی به قتل رسیده است، در گفت‌و گویی با روزنامه شرق در سال ۹۲ مطرح کرده بود: «علیرضا زیباحالت منفرد صاحب امضای مجازی بانک ارزش در تمام معاملات این بانک با بانک معاملات اندونزی بوده است و جهت خرید مجوز فعالیت بانک ارزش سه میلیون و پانصد هزار یورو به بانک معاملات اندونزی پرداخت کرده است.»
جالب این است که بانک ارزش متعلق به بابک زنجانی بوده و علی منفرد مجوز فعالیت این بانک را با گرفتن حق امضا از جانب زنجانی گرفته است.
همکاری منفرد و زنجانی به واسطه گری در امور بانکی ختم نمی‌شود بلکه منفرد در تبادلات نفتی هم ایفای نقش کرده است. فعالیت منفرد در این موضوع از زمانی شروع می‌شود که زنجانی از فروش نفت ایران، ناتوان می‌ماند و از منفرد می‌خواهد با ارتباطاتی که در شرق آسیا دارد مقدمات انبار نفت یا فروش آن‌ها را در کشور چین ایجاد کند.
منفرد پس از درک این موضوع که فروش نفت ایران و حتی انبار آن به صورت قانونی ممکن نیست، نفت را به صورت موقت در انبار‌های غیر قانونی چین نگهداری کرد. پس از طولانی شدن زمان نگهداری نفت و با توجه به هزینه‌های زیاد انبارداری، تمام این نفت‌ها به ایران استرداد داده شد.

* فرار منفرد به دومینیکا
پس از اطلاع دستگاه قضایی ایران از نقش داشتن منفرد در پرونده فساد نفتی و اقدام پلیس بین الملل برای دستگیری وی به درخواست پلیس ایران، مالزی منفرد را به ایران تحویل نمی‌دهد و او که مالزی را نا‌امن می‌بیند با نقد کردن اموالش به دومنیکا فرار می‌کند.
شرایط منفرد در دومنیکا به هیچ وجه مساعد نبود و اغلب رسانه‌های این کشور کوچک حوزه کارئیب فراهم شدن زمینه حضور او را به واسطه پرداخت رشوه به نخست وزیر می‌دانستند و فشار‌های سنگینی به دولت و حزب حاکم برای اخراج او می‌آورند و نهایتاً فشار‌های سیاسی رسانه‌های دومنیکایی در کنار اقدامات پلیس بین‌الملل، باعث شد دولت دومنیکا منفرد را به پلیس بین‌الملل تحویل دهد.
درباره فعالیت اقتصادی منفرد در دومنیکا اطلاعات زیادی وجود ندارد، اما طبق مستندات رسانه‌های دومینیکایی فعالیت منفرد در این کشور حول محور جذب سرمایه گذاری و ثبت شرکت جذب سرمایه گذاری «دومنیکای من» بوده است که البته او در این کار به توفیقی نرسیده است.

*رمز نجات بابک زنجانی از اعدام
زیبا حالت منفرد در حال حاضر باید پاسخگویی نهاد‌های نظارتی و اطلاعاتی کشور در خصوص گم شدن پول نفت ایران باشد. البته پرونده بابک زنجانی یک شاکی دارد (شرکت نفتی فال) که مدعی است در نفت ارسالی آب بوده است و همین امر به یکی از اساسی‌ترین مشکلات موجود در پرونده زنجانی بدل شده است، اما کوهپایه زاده، وکیل بابک زنجانی مدعی است که زیبا حالت منفرد باید پاسخگوی این مساله باشد، زیرا بابک زنجانی نقشی در این مساله نداشته است.
وکیل مدافع بابک زنجانی پس از انتشار خبر بازداشت منفرد درخواست کرد هرگونه تصمیم‌گیری درباره بابک زنجانی باید به بازجویی کامل از علیرضا زیباحالت منفرد و صدور حکم قطعی درباره وی منوط شود.
کوهپایه‌زاده گفت: به عنوان فردی که از محتویات پرونده مطلع هستم و ۳۰۰ - ۲۰۰ جلد پرونده را مطالعه کردم، می‌دانم که بازداشت و بازجویی قانونی از این فرد می‌تواند خیلی از مسائل را روشن کند. یکی از دفاعیات موکل من همواره این بود که قبول دارد بدهکار است، ولی شرکت نفت که مدعی است ۱۲ کشتی نفت را به موکل تحویل داده بایستی بارنامه‌ها و اسناد آن را به دادگاه ارائه دهد، اما تا این لحظه بارنامه‌ها به دادگاه تحویل نشده و به شخصه آن‌ها را رویت نکردم.

*سرنوشت پرونده زیباحالت پس از ۱۸ ماه از دستگیری
اکنون حدود ۱۸ ماه از دستگیری زیباحالت منفرد که همگان بر نقش تاثیرگذار او در پرونده فساد نفتی اذعان دارند، می‌گذرد، اما هنوز پرونده این فرد به صدور کیفرخواست و نهایتاً محاکمه و صدور حکم منتهی نشده است.
عباس جعفری دولت آبادی، دادستان عمومی و انقلاب تهران، پنجم تیر امسال در حاشیه همایش سراسری قوه قضاییه که به مناسبت هفته قوه قضاییه در سالن اجلاس سران کشور‌های اسلامی برگزار شد، به پرونده زیباحالت منفرد اشاره کرد و گفت: این فرد در بازداشتگاه است و البته من اخیرا به بازپرس وی تاکید کردم در تحقیق تسریع شود، اما برخی تحقیقات این پرونده منوط به انجام کار کارشناسی است.
حالا باید دید با گذشت قریب به ۵۵۰ روز از دستگیری و بازداشت جعبه سیاه پرونده فساد نفتی، آیا دستگاه قضایی که به اذعان خودش در برخورد با مفاسد عزم جدی و قاطع دارد، این پرونده را هر چه زودتر به سرانجام می‌رساند یا خیر؟