داستان نخستین فردی که در فضا ساندویچ خورد!

جان یانگ در 24 سپتامبر 1930 در شهر سانفرانسیسکو به دنیا آمد اما در اورلاندو بزرگ شد شهری که بعدها در نزدیکی آن، نخست میدان آزمایش موشکی و سپس مرکز پرتاب‌های فضایی بوجود آمد.

از همان کودکی به پرواز علاقه داشت و همین عشق به پرواز بود که در 1948 او را به دانشکده فناوری کشاند تا در رشته هوانوردی درجه مهندسی بگیرد .سپس به بخش هوایی نیروی دریایی آمریکا روی آورد و بین سال‌های 1955 تا 1959 در اسکادران شماره 103 مشغول به کار بود و با هواپیماهای مختلف از جمله اف-8 دی و اف-4 ب پرواز می‌کرد. وی توانست چند رکورد جالب در پرواز با هواپیماهای جت به دست آورد.

در سال 1962 به اسکادران 143 در کالیفرنیا منتقل گردید و در17 سپتامبر همین سال بود که به جرگه کیهان‌نوردان پذیرفته شد. دوران آموزشی او بسیار کوتاه سپری شد و به زودی وی را نامزد پرواز با جمینی-5 کردند اما شانس به او روی آورد و چیزی نگذشت که یانگ را برای نخستین پرواز سرنشین‌دار جمینی انتخاب شد تا با ویرجیل گریسام به فضا سفر کند.

بعد از دو پرواز بدون سرنشین آزمایشی, نخستین ناو سرنشین‌دار جمینی در روز 23 مارس 1965 به فرماندهی ویرجیل گریسام و خلبانی جان یانگ راهی مدار زمین گردید. این پرواز در تاریخ فضانوردی از ویژگی‌های خاصی برخوردار بود. جمینی-3 نخستین پرواز سرنشین‌دار دو نفره آمریکا، نخستین سفینه سرنشین‌داری که در فضا تغییر مدار داد و بالاخره نخستین ناو کیهانی بود که با خود رایانه به فضا برد. این رایانه به فضانوردان امکان داد با استفاده از آن موتورهای موشکی فرعی تغییر مدار ناو را به کار اندازد. این عملیات که امروزه از پارامترهای اساسی سفر در فضا است شامل چرخش ناو به گرد خود، بالا و پایین ارتفاع سفینه و دیگر حالات حرکت و چرخش ناو در مدار می‌شود.

شاید بتوان گفت جان یانگ نخستین قاچاقچی فضایی است. البته او موارد مخدر به فضا نبرده بود. قضیه از این قرار است که تا آن زمان فضانوردان غذا را به صورت خمیری شکل و در تیوب‌هایی مانند خمیردندان مصرف می‌کردند و یانگ که از شکل و مزه این نوع غذاها خوشش نیامده بود تصمیم گرفت قاچاقی غذای دیگری را با خود به فضا ببرد و در جریان پرواز جمینی -3 نام جان یانگ و ویرجیل گریسام به عنوان نخستین انسان‌هایی بود که در فضا، از ساندویچ گوشت به عنوان غذا استفاده کردند در تاریخ فضانوردی به ثبت رسید! نکته جالب آن که این ساندویچ های غیرقانونی، به کارشناسان در بهبود وضعیت اغذیه فضایی کمک کرد.

جمینی-3 پس از سه دور گردش فضایی، در نزدیکی جزایر باهاما در اقیانوس اطلس فرود آمد و یکی از هواپیماهای آمریکایی 5 دقیقه بعد از فرود ناو حامل فضانوردان، آن را پیدا کرد و 48 دقیقه پس از رسیدن آن به زمین به وسیله بالگرد به روی عرشه کشتی انتقال یافت .

پس از این سفر، یانگ بلافاصله به آموزش و تمرین برای سفری دیگر پرداخت. به زودی مشخص شد که باید به عنوان فرمانده ناو جمینی-10 پروازی دیگر را به مدار انجام دهد.

جمینی-10‏ در روز 18 ژوئیه 1966 به فضا پرتاب شد در این سفر مایکل کالینز، جان یانگ را همراهی می‌کرد. ساعاتی قبل از آن، یک سفینه بدون سرنشین از نوع آجنا، سکوی پرتاب شماره 14 در کیپ کاناورال را به مقصد مدار زمین ترک گفت. این ناوی بود که باید به عنوان هدف مورد ردیابی فضانوردان جمینی-10 قرار می‌گرفت و آنان ناو خود را به این سفینه متصل می‌کردند. مایکل کالینز و جان یانگ توانستند در چهارمین دور گردش پرواز خود به دور زمین، اولین اتصال موفق دو سفینه را در مدار زمین به انجام رسانند .دو فضانورد جمینی-10 سفینه خود را به "آجنا" ملحق ساختند و با استفاده از سوخت آن، 480 کیلومتر دیگر بالا رفتند. پس از اوج گیری، جمینی-10 با یک آجنای دیگر که از چهار ماه پیش در فضا باقی مانده بود ملاقات کرد. فضانوردان همچنین 14 آزمایش مختلف در زمینه‌های علمی، فنی و نظامی انجام دادند. جمینی - 10 پس از حدود 71 ساعت پرواز، در اقیانوس اطلس فرود آمد.

جان یانگ در جریان طرح آپولو نیز دو بار به فضا سفر کرد. در نخستین پرواز، او به همراه یوجین سرنان و توماس استافورد با آپولو-10 در 18 مه 1969 به سوی ماه پرتاب شدند. در این سفر، کیهان نوردان با موفقیت مراحل ردیابی، الحاق، تبادل فضانورد، جدا شدن و اتصال مجدد سفینه مه نشین و آپولو را در مدار ماه عملاً تجربه کردند و نشان دادند که همه چیز برای سفر به ماه آماده است. سفینه 61 ساعت و 36 دقیقه در مدار ماه بود و در این مدت 31 دور برگرد آن چرخید. آپولو-10 سرانجام در 26 مه در اقیانوس فرود آمد. بلافاصله پس از بازگشت، جان یانگ به عنوان جانشین فرمانده آپولو-13 انتخاب شد و آموزش را ادامه داد. پس از مدتی به عنوان فرمانده آپولو-16 به همراه چارلز دوک و توماس ماتینگلی آموزش برای سفر به ماه را آغاز کردند.



روز 16 آوریل 1972 ناو کیهانی آپولو-16 سکوی شماره 39-آ مرکز پرتاب‌های فضایی کاناورال را به مقصد ماه ترک گفت مه نشین متصل به ناو آپولو در منطقه دیسکارتز ماه فرود آمد. یانگ و دوک به کمک خودروی مه نوردی که با خود به ماه برده بودند، 27 کیلومتر راهپیمایی کردند و نمونه‌هایی از نقاط دورتری نسبت به سفرهای قبلی از خاک و سنگ ماه به دست آوردند. سپس به سفینه اصلی در مدار ملحق شده و به طرف زمین رهسپار گردیدند. این ناو روز 27 آوریل 1972 در اقیانوس اطلس فرود آمد.

پس از پایان برنامه آپولو بسیاری از کیهان نوردان ناسا، استعفا دادند و در عرصه‌های دیگر مشغول فعالیت شدند. سه پرواز اسکای لب و یک ماموریت مشترک با روس‌ها، تنها سفرهای سرنشین‌داری بود که بعد از سال 1972 و به دنبال اتمام طرح آپولو رخ داد. تا پرتاب شاتل فضایی سال‌ها باقی بود و کیهان نوردان هم دوره جان یانگ امیدی برای پرواز با ناو جدید را نداشتند. آنها گروه کیهان نوردان را ترک کردند اما جان یانگ همچنان پابرجا باقی ماند. این پایداری او بی مزد نماند. فرماندهی نخستین پرواز مداری شاتل فضایی به او سپرده شد. جان یانگ و رابرت کریپین پرواز با فضاپیمای کلمبیا، نخستین کیهان پیمای قابل استفاده مجدد شاتل فضایی را در 12 آوریل 1981 آغاز کردند. فضاپیمای کلمبیا اولین سفینه سرنشینداری بود که بدون آزمایش غیرسرنشین‌دار در فضا، کیهان نوردانی را به مدار زمین می‌برد. تمامی سفینه‌های سرنشین‌دار قبلی چه آمریکایی و چه روسی قبل از آن که مأموریت‌های سرنشین‌دار خود را آغاز کنند، به صورت آزمایشی پروازهایی در مدار زمین داشتند. حتی برخی حیواناتی را هم به فضا می‌بردند تا عملاً میزان اطمینان به آنها مشخص گردد. اما کلمبیا قبل از این پرتاب به هیچ وجه در شرایط فضایی به طور واقعی آزمایش نشده بود. این ناو پس از 2 روز و 6 ساعت و 20 دقیق پرواز مداری در 14 آوریل بر باند شماره 23 پایگاه هوایی ادواردز در کالیفرنیا بر زمین نشست. این نخستین فرود سفینه فضایی بر باند فرودگاه بود. تا آن زمان آمریکایی‌ها ناوهای کیهانی خود را با چتر نجات بر آب می‌نشاندند. با این پرواز جان یانگ نام خود را به عنوان نخستین انسانی که 5 بار به فضا سفر کرده به ثبت رساند .اما کار یانگ در اینجا به پایان نرسید. او همچنان به تمرین‌های بدنی و آموزش‌های علمی ادامه داد و بالاخره به عنوان فرمانده نهمین پرواز کیهان پیمای شاتل که در حقیقت نخستین پرواز بین المللی ناوهای آمریکا بود انتخاب شد.



فضاپیمای کلمبیا در 28 نوامبر 1983 یکی از مهمترین ماموریت‌های خود را آغاز کرد. در این سفر جان یانگ، بروسترشاو، اون گاریوت، رابرت پارکر، بایرن لیختنبرگ از آمریکا و اولف مربولد از آلمان غربی شرکت داشتند. این نخستین پرواز آزمایشگاه اروپایی اسپیس لب به فضا بود و اولین گام عملی در همکاری اسا(سازمان فضایی اروپا) و ناسا. در این سفر کیهان پیمای کلمبیا 6 سرنشین را به مدار برد که خود یک نوآوری به حساب می‌آمد. فضاپیمای کلمبیا در روز 8 دسامبر 1983 وارد جو شد و در باند شماره 17 پایگاه هوایی ادواردز فرود آمد. با این پرواز جان یانگ نام خود را به عنوان نخستین انسانی که 6 بار به فضا سفر کرده به ثبت رساند.

قرار بود وی فرماندهی یک پرواز دیگر کیهان پیمای شاتل را اوت 1986 بر عهده داشته باشد و به همراه 5 فضانورد دیگر به مدار زمین رفته و توانایی‌های تلسکوپ فضایی هابل را افزایش دهند، اما انفجار فضاپیمای چلنجر منجر به لغو تمامی پروازهای سرنشین‌دار ناسا شد.

جان یانگ پس از آن ماموریتی فضایی نداشت اما همچنان نامش به عنوان یک کیهان نورد آماده سفر و فعال، مطرح بود تا سرانجام در 31 دسامبر 2004 برای همیشه گروه کیهان نوردان را ترک گفت. مرد افسانه‌ای تاریخ فضانوردی سرانجام در 5 ژانویه 2018 به دلیل کهولت سن درگذشت.