چرا آمریکا برای جایگاه مالزی در آسیا اهمیت زیادی قائل است؟
پارسینه: یک پایگاه تحلیلی آمریکایی به بررسی این مساله پرداخته است که چرا ایالات متحده برای جایگاه مالزی در آسیا اهمیت زیادی قائل است؟
به نقل از وبگاه تحلیلی نشنال اینترست، تغییرات سیاسی مالزی همزمان با تغییرات سریع فضای امنیتی منطقه بوده است.
بر اساس این گزارش، در دهه ۱۹۶۰ میلادی جنوب شرق آسیا مرکز مهمی برای راهبرد امنیتی آمریکا به شمار میرفت، آن هم در شرایطی که جنگ هندوچین به شدت بالا گرفته بود. ولی طی دهههای بعد، این منطقه به یک الگو در موفقیت اقتصادی تبدیل شد و تقریبا از نقشه امنیتی محو شد. آمریکا نگرانیهای عمده دیگری در اروپا و خاورمیانه داشت، اروپا درگیر جنگ سرد شده بود و خاورمیانه نیز به شدت با بی ثباتی و ظهور گروههای تروریستی تهدید میشد. با این حال، در همین مدت چین نیز به عنوان یک رقیب جدی برای آمریکا در زمینههای اقتصادی و نظامی، ظاهر شد و نشان داد که بلندپروازیهای گستردهای برای تسلط بر شرق آسیا دارد.
آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون حضور نظامی خود را در غرب اقیانوس آرام حفظ کرده و این حضور را تقویت نموده است. حضور آمریکا در دریای جنوبی و شرقی چین موجب بروز تنشهایی بین پکن و واشنگتن شده است. آمریکا حضور نظامی خود را تحت عنوان "عملیات آزادی دریانوردی" در منطقه گسترش داده است.
در این چارچوب باید روابط آمریکا با کشورهای منطقه را مد نظر و بررسی قرار دهیم، به خصوص کشورهایی که با دریای جنوبی چین ساحل مشترک دارند. در حالی که توازن قوا در آسیا به شدت به سوی چین سنگینی میکند، جایگاه راهبردی آمریکا تاحد زیادی بستگی به حمایت کشورهای جنوب شرق آسیا دارد. این حمایت به شدت با چالش روبرو شده است، ان هم پس از آنکه روابط آمریکا با دو متحد دیرینه خود در منطقه یعنی تایلند و فیلیپین دچار تنش و چالش شده است. اندونزی دیگر بازیگر مهم منطقه نیز به شدت در خصوص نحوه مقابله با بلندپروازیهای چین و واکنشهای احتمالی آمریکا دچار تردید و دوگانگی است. ویتنام یک چشم انداز راهبردی بسیار واضح تری نسبت به سایر کشورهای منطقه دارد، ولی این کشور نیز همواره در معرض خطر ناشی از چین قرار داشته است.
در چنین شرایطی نقش و جایگاه مالزی در این پازل از اهمیت مضاعفی برخوردار میشود. مالزی مرکز جغرافیایی جنوب شرقی آسیا به شمار میرود. مالزی یک قضیه و داستان از موفقیت "جهان سوم" در ابعاد مختلف توسعه اقتصادی، دموکراسی سیاسی و همکاری چند قومی و قبیلهای است. مالزی بهترین نمونه از موفقیت یک کشور اسلامی در زمینه مدرنیزه کردن چند وجهی است.
چین همواره از جایگاه مهم و بزرگی در سیاست خارجی مالزی برخوردار بوده است. در استقلال ۱۹۵۷ میلادی، اقوام چینی تبار ۴۰ درصد جمعیت فدراسیون مالزی را تشکیل میدادند. تازهترین نظرسنجیها نشان میدهد که ۷۰ درصد شهروندان مالزی دیدگاه و نظر مثبتی نسبت به چین داشته اند. با این حال افزایش سریع قدرت و حضور نظامی چین در دریای جنوبی چین، موجب نگرانیهایی در بین مقامهای دولتی مالزی شده است. در سال ۲۰۰۹ میلادی آمریکا و مالزی نخستین دور از مذاکرات راهبردی را در کوالالامپور برگزار کردند. این مذاکرات نشانگر نگرانی مقامهای آمریکایی و مالزی از گسترش جاه طلبیهای چین در منطقه بود.
در سال ۲۰۱۳ میلادی شی جین پینگ رئیس جمهور جدید چین طرح راهبردی جاده و کمربند را معرفی کرد. یک طرح کاملا بلندپروازانه با سرمایه گذاریهای کلان در زیرساختهای اقتصادی و عمرانی در سراسر آسیای مرکزی و جنوب شرق آسیا که در نهایت به اروپا اتصال پیدا میکند. جای تعجبی نیست که مالزی یک تمرکز جدی در این راهبرد جدید به خود اختصاص داده است. پیش از این، سرمایه گذاریهای چین در مالزی نسبتا متوسط بوده است. ولی امروز شرایط کاملا متفاوت شده است. چین بزرگترین شریک تجاری مالزی است و بزرگترین منبع سرمایه گذاری خارجی این کشور به شمار میرود.
بر اساس این گزارش، در دهه ۱۹۶۰ میلادی جنوب شرق آسیا مرکز مهمی برای راهبرد امنیتی آمریکا به شمار میرفت، آن هم در شرایطی که جنگ هندوچین به شدت بالا گرفته بود. ولی طی دهههای بعد، این منطقه به یک الگو در موفقیت اقتصادی تبدیل شد و تقریبا از نقشه امنیتی محو شد. آمریکا نگرانیهای عمده دیگری در اروپا و خاورمیانه داشت، اروپا درگیر جنگ سرد شده بود و خاورمیانه نیز به شدت با بی ثباتی و ظهور گروههای تروریستی تهدید میشد. با این حال، در همین مدت چین نیز به عنوان یک رقیب جدی برای آمریکا در زمینههای اقتصادی و نظامی، ظاهر شد و نشان داد که بلندپروازیهای گستردهای برای تسلط بر شرق آسیا دارد.
آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون حضور نظامی خود را در غرب اقیانوس آرام حفظ کرده و این حضور را تقویت نموده است. حضور آمریکا در دریای جنوبی و شرقی چین موجب بروز تنشهایی بین پکن و واشنگتن شده است. آمریکا حضور نظامی خود را تحت عنوان "عملیات آزادی دریانوردی" در منطقه گسترش داده است.
در این چارچوب باید روابط آمریکا با کشورهای منطقه را مد نظر و بررسی قرار دهیم، به خصوص کشورهایی که با دریای جنوبی چین ساحل مشترک دارند. در حالی که توازن قوا در آسیا به شدت به سوی چین سنگینی میکند، جایگاه راهبردی آمریکا تاحد زیادی بستگی به حمایت کشورهای جنوب شرق آسیا دارد. این حمایت به شدت با چالش روبرو شده است، ان هم پس از آنکه روابط آمریکا با دو متحد دیرینه خود در منطقه یعنی تایلند و فیلیپین دچار تنش و چالش شده است. اندونزی دیگر بازیگر مهم منطقه نیز به شدت در خصوص نحوه مقابله با بلندپروازیهای چین و واکنشهای احتمالی آمریکا دچار تردید و دوگانگی است. ویتنام یک چشم انداز راهبردی بسیار واضح تری نسبت به سایر کشورهای منطقه دارد، ولی این کشور نیز همواره در معرض خطر ناشی از چین قرار داشته است.
در چنین شرایطی نقش و جایگاه مالزی در این پازل از اهمیت مضاعفی برخوردار میشود. مالزی مرکز جغرافیایی جنوب شرقی آسیا به شمار میرود. مالزی یک قضیه و داستان از موفقیت "جهان سوم" در ابعاد مختلف توسعه اقتصادی، دموکراسی سیاسی و همکاری چند قومی و قبیلهای است. مالزی بهترین نمونه از موفقیت یک کشور اسلامی در زمینه مدرنیزه کردن چند وجهی است.
چین همواره از جایگاه مهم و بزرگی در سیاست خارجی مالزی برخوردار بوده است. در استقلال ۱۹۵۷ میلادی، اقوام چینی تبار ۴۰ درصد جمعیت فدراسیون مالزی را تشکیل میدادند. تازهترین نظرسنجیها نشان میدهد که ۷۰ درصد شهروندان مالزی دیدگاه و نظر مثبتی نسبت به چین داشته اند. با این حال افزایش سریع قدرت و حضور نظامی چین در دریای جنوبی چین، موجب نگرانیهایی در بین مقامهای دولتی مالزی شده است. در سال ۲۰۰۹ میلادی آمریکا و مالزی نخستین دور از مذاکرات راهبردی را در کوالالامپور برگزار کردند. این مذاکرات نشانگر نگرانی مقامهای آمریکایی و مالزی از گسترش جاه طلبیهای چین در منطقه بود.
در سال ۲۰۱۳ میلادی شی جین پینگ رئیس جمهور جدید چین طرح راهبردی جاده و کمربند را معرفی کرد. یک طرح کاملا بلندپروازانه با سرمایه گذاریهای کلان در زیرساختهای اقتصادی و عمرانی در سراسر آسیای مرکزی و جنوب شرق آسیا که در نهایت به اروپا اتصال پیدا میکند. جای تعجبی نیست که مالزی یک تمرکز جدی در این راهبرد جدید به خود اختصاص داده است. پیش از این، سرمایه گذاریهای چین در مالزی نسبتا متوسط بوده است. ولی امروز شرایط کاملا متفاوت شده است. چین بزرگترین شریک تجاری مالزی است و بزرگترین منبع سرمایه گذاری خارجی این کشور به شمار میرود.
منبع:
خبرگزاری تسنیم
ارسال نظر