مغز زنان جوان‌تر از مغز مردان است

تأثیر زمان بر مغز زنان و مردان متفاوت است. با افزایش سن، مغز کوچک می‌شود، اما این فرآیند در مردان سریع‌تر از زنان اتفاق می‌افتد. متابولیسم مغز با بالا رفتن سن، کاهش می‌یابد، اما این موضوع در مردان و زنان متفاوت است.

پژوهش جدیدی که در دانشکده پزشکی "دانشگاه واشنگتن" (Washington University) صورت گرفته نشان می‌دهد مغز زنان از نظر متابولیکی، حدود سه سال جوان‌تر از مردان هم سال آنان است.

"مانو گویال" (Manu Goyal)، استادیار رادیولوژی دانشگاه واشنگتن و از نویسندگان این پژوهش گفت: ما کار خود را با درک نحوه تأثیر عوامل مربوط به جنسیت بر آسیب‌پذیری مغز در بیماری‌های نوروژنیک آغاز کردیم. شاید متابولیسم مغز بتواند به درک برخی تفاوت‌های ناشی از افزایش سن میان زنان و مردان کمک کند.

مغز، مواد قندی را مورد استفاده قرار می‌دهد، اما نحوه استفاده مغز از مواد قندی با افزایش سن تغییر می‌کند. نوزادان و کودکان، مقداری از سوخت مغز را طی فرآیندی موسوم به "قندکافت بی‌هوازی" (aerobic glycolysis) مورد استفاده قرار می‌دهد که در رشد و بلوغ مغز مؤثر است. بقایای مواد قندی برای انجام کار‌های روازنه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در نوجوانان و بزرگسالان جوان، بخش قابل توجهی از مواد قندی، صرف فرآیند قندکافت بی‌هوازی می‌شود، اما با افزایش سن این مقدار کاهش می‌یابد و با رسیدن فرد به ۶۰ سالگی، به سطح بسیار پایینی می‌رسد.

درک پژوهشگران از تفاوت متابولیسم مغز میان زنان و مردان متفاوت بود؛ در نتیجه ۲۰۵ نفر را مورد بررسی قرار دادند تا بفهمند که مغز چگونه از مواد قندی استفاده می‌کند.

۱۲۱ نفر از شرکت‌کنندگان این پژوهش، زن و ۸۴ نفر مرد بودند که در سنین ۲۰ تا ۸۲ قرار داشتند. پژوهشگران برای سنجش جریان اکسیژن و گلوکز در مغز شرکت‌کنندگان، پت‌اسکن آن‌ها را مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها برای هر شخص، میزان مواد قندی موجود در فرآیند قندکافت بی‌هوازی را در نواحی گوناگون مغز بررسی کردند.

پژوهشگران برای درک رابطه میان سن و متابولیسم مغز، یک الگوریتم یادگیری ماشینی را آموزش دادند و داده‌های مربوط به سن و متابولیسم مغز مردان را به آن منتقل کردند. سپس، داده‌های مربوط به متابولیسم مغز زنان را به الگوریتم وارد کردند تا سن مغز آن‌ها با توجه به متابولیسم محاسبه شود. الگوریتم، سن مغز زنان را حدود ۳.۸ سال جوان‌تر از سن شناسنامه‌ای آن‌ها تشخیص داد.

پژوهشگران، تحلیل‌ها را به صورت وارونه نیز انجام دادند. آن‌ها داده‌های مربوط به زنان را به الگوریتم آموزش دادند و آن‌ها را برای مردان به کار بردند. این بار الگوریتم نشان داد که مغز مردان، ۲.۴ سال پیرتر از سن واقعی آنان است.

گویال افزود: تفاوت محاسبه شده میان سن مغز مردان و زنان، قابل توجه است، اما این تنها بخشی از تفاوت میان آن‌ها به شمار می‌رود. تفاوتی که ما مشاهده کردیم، قوی‌تر از بسیاری تفاوت‌های جنسیتی دیگر است که تاکنون گزارش شده‌اند.

زنان مسن، آزمایش‌های مربوط به حافظه و حل مشکل را بهتر از مردان پشت سر می‌گذارند. جوانی مغز زنان، حتی میان جوان‌ترین شرکت‌کنندگان که در ۲۰ سالگی قرار داشتند، مشخص بود.

گویال ادامه داد: نتایج بررسی به این معنا نیست که مغز مردان، زودتر پیر می‌شود؛ بلکه نشان می‌دهد که آن‌ها از نظر متابولیکی سه سال زودتر از زنان به دوره بزرگسالی وارد می‌شوند. من فکر می‌کنم که زنان به دلیل جوان بودن مغزشان، کاهش شناختی زیادی را در سال‌های آخر زندگی تجربه نمی‌کنند. ما در حال حاضر، در حال بررسی این موضوع برای تأیید آن هستیم.

این پژوهش، در مجله "Proceedings of the National Academy of Sciences" به چاپ رسید.