قاسمی: انقلاب اسلامی برای همه کشورهای جهان منشأ اثر بود

بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص اهم دستاورد‌های انقلاب اسلامی در حوزه سیاست خارجی و اصول کار در مناسبات با کشور‌های دیگر جهان اظهار داشت: در طول ۴۰ سال اخیر ما فراز و نشیب‌های بسیاری داشته ایم و نه تنها در جهان و منطقه، حتی در ایران بسیاری آمادگی انقلابی به این عظمت و بزرگی را نداشتند؛ تصور این بود که مردم ایران با دشمنی روبرو هستند که توان شکست قدرت آن را ندارند و برای شکست دادن آن باید هزینه‌های بیشتری را پرداخت کنند، ولی برخلاف آنچه نشان داده می‌شد، حاکمیت وقت به قدری از درون تهی و مضمحل بود که به سرعت و با اوج گرفتن انقلاب و شدت گرفتن مبارزات، فروریخت.

وی افزود: شاید یکی از مشکلات و پیچیدگی‌های مسیر رزمندگان دیروز و پیروزمندان انقلاب اسلامی، فقدان طرح و برنامه برای دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود و بیشترین بار تحمل انقلاب را در این حوزه، امام خمینی (ره) به دوش گرفتند و آن را به جلو هدایت کردند، وگرنه ما حزب و تشکیلات منسجم و سازماندهی شده‌ای نداشتیم که به پیروزی برسیم.

قاسمی در ادامه با اشاره به نقش اقشار مختلف در پیروزی انقلاب، گفت: در انقلاب اسلامی ایران همه اقشار از سطوح و تفکرات مختلفی که در جامعه بودند مشارکت داشتند و از فرمان‌ها و جهت‌دهی‌های امام راحل پیروی می‌کردند. در آغاز مسیر نظام جمهوری اسلامی ایران، برخی مشکلات و چالش‌ها از جمله، جنگ تحمیلی علیه ما شکل گرفت که برخی این تصور را داشتند که می‌توانند انقلاب را از مسیر خودش منحرف کرده، رژیم پهلوی یا رژیمی مشابه پهلوی را در ایران حکمفرما کنند که با رشادت‌ها و دلاوری‌هایی که شاهد بودیم پس از هشت سال این ملت با مقاومت و مبارزه با دست خالی به پیروزی رسید.

سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه نکته مهمی که بتوان در بُعد خارجی از انقلاب اسلامی ایران به آن اشاره کرد موضوع استقلال است، گفت: به این تعبیر که جامعه پیش از انقلاب ما و بخصوص فرهیختگان جامعه این احساس را بیشتر داشتند که کشور از استقلال لازم برخوردار نیست و به معنای واقعی یک حکومت وابسته به قدرت‌های خارجی به حساب می‌آید و از خودش استقلال عمل و تصمیم ندارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود به شعار‌های مردم در راهپیمایی‌های پیش از انقلاب اشاره کرد و اظهار داشت: شعار‌ها به درستی انتخاب شد که «استقلال آزادی جمهوری اسلامی» از دل همان وجدان‌های بیدار جامعه ایرانی شکل گرفت. البته نمی‌توان ادعا کرد که طراحی خاصی برای این شعار‌ها وجود داشت چرا که جامعه ما از درون خود نداشته‌های خود را در آن زمان فریاد می‌زد. استقلال در برابر وابستگی و آزادی در برابر استبداد.

قاسمی تصریح کرد: بهمن ۵۷ خط فاصله‌ای میان بود و نبود استقلال کشید و با توجه به اهمیت موضوع مستقل بودن برای هر کشوری مردم ما و نظام جمهوری اسلامی ایران هزینه بسیار سنگینی را بابت برخورداری از استقلال تاکنون پرداخت کردند. وقتی استقلال در یک کشور وجود نداشته باشد شما نمی‌توانید از سایر موضوعات صحبت کنید؛ از فرهنگ، آزادی و خیلی موضوعات دیگر قربانی نبود استقلال در آن کشور خواهد شد و به همین دلیل یک فاکتور بسیار مهم و پیش درآمد برای موضوعات دیگر به حساب می‌آید.

وی وجه ممیز بزرگ انقلاب اسلامی را بازگرداندن استقلال به کشور دانست و گفت: در دهه ۶۰ و ۷۰ جامعه ما با همه توان برای حفظ استقلال خود در برابر دشمنان ایستادگی کرده است. نکته مهم دیگری که در کنار استقلال کشور بعد‌ها مطرح شد، بحث نه شرقی و نه غربی بود که با تعریفی که از جامعه جهانی آن زمان می‌توان داشت یعنی یک نظام دو قطبی به سرکردگی آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی، در بخش‌هایی از جامعه شاید تحلیل درستی از این شعار وجود نداشت و تصور بر این بود که این شعار به معنای این است که نه با شرق کار کنیم و نه با غرب.

قاسمی افزود: به اعتقاد من مفهوم شعار نه شرقی و نه غربی این است که تعامل با شرق و غرب پذیرفته شده، اما تحت سلطه و نفوذ هیچ یک از این دو نباید باشیم و با حفظ استقلال خود با آن‌ها همکاری و تعامل را داشته باشیم که امروز هم شاهد این تحقق این مهم هستیم؛ بنابراین ما شعار نه شرقی نه غربی را به عنوان عدم گفتگو و رابطه با شرق و غرب تلقی نمی‌کردیم و هنوز هم این شعار پابرجاست و مفهوم آن عدم وابستگی است که این نشان از اهمیت موضوع استقلال برای کشور و نظام ما دارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: تاکید من در بحث چهل سالگی انقلاب اسلامی در حوزه سیاست خارجی بر موضوع استقلال است. به نظر من علیرغم مطرح شدن دیگر شعار‌هایی که در انقلاب اسلامی ما مطرح شد که هر یک هم به سهم خود از جایگاه و وزن قابل توجهی برخوردار بودند، اما موضوع استقلال برای ما دارای اهمیت بسزایی است که باید توجه بیشتری به آن شود.

وی در ادامه با اشاره به سه اصل عزت، حکمت مصلحت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: این‌ها سه اصلی هستند که مدت مدیدی است از سوی رهبری انقلاب به عنوان اصول اولیه کار در مناسبات با کشور‌های خارجی مطرح شده و احساس می‌کنم که علیرغم گذشت زمان از طرح این اصول که بسیار با دقت هم انتخاب شده اند، خدشه‌ای به آن‌ها وارد نشده است. فکر می‌کنم با رعایت هر چه بیشتر این سه اصل، می‌توانیم شاهد یک سیاست‌خارجی باشیم که نهایتاً هم مبانی استقلال کشور را کاملا رعایت می‌کند و هم به لحاظ حیثیت و عزت مردم، کشور و نظام وظایف خودش را به خوبی ایفا کرده باشد.

قاسمی ادامه داد: عزت، حکمت و مصلحت سه اصلی است که وزارت امور خارجه در مناسبات خارجی خود با کشور‌های مختلف آن‌ها را مد نظر قرار می‌دهد. هر یک از این سه اصل هم می‌تواند تعاریف و مفاهیم بسیاری را در خود داشته باشد. ممکن است بعضی اوقات ما با در نظر گرفتن مصلحت کشور و امنیت ملی اقداماتی را انجام دهیم و نتوانیم در خصوص چرایی و چگونگی آن توضیح ارائه کنیم که البته دلیل آن هم هوشیاری و شنوایی کامل دشمن از صحبت‌ها و مواضعی است که از سوی ما اتخاذ می‌شود، اما متأسفانه در درون کشور گاهی برخی از سر دلسوزی به بیان انتقاداتی از وزارت خارجه می‌پردازند که دلیل آن عدم درک مناسب و صحیح از این رعایت مصلحت در برخی امور است.

وی با اشاره به برخی اظهار نظر‌ها در خصوص رفتار وزارت خارجه گفت: برخی اوقات به دلیل انجام دادن یا ندادن اقدامی از سوی وزارت امور خارجه برخی در داخل ما را متهم به انفعال و عدم تحرک می‌کنند که باید گفت: سیاست خارجی تنها به وزارت امور خارجه مرتبط نیست بلکه تصمیمات اتخاذ شده، تصمیمات کلانی است که در نظام گرفته می‌شود و صرفاً نظر وزارت امور خارجه در اینجا مطرح نیست.

سخنگوی وزارت خارجه انقلاب اسلامی را انقلاب صلح دانست و گفت: در واقع این انقلاب نه صرفاً برای استقلال و آزادی ایران بلکه برای ایجاد دموکراسی در ایران اتفاق افتاد. یک کشور جهان سومی در نظام دو قطبی آن زمان توانست بر استبداد پیروز شود و برای مردم خود استقلال، آزادی و رفاه بیاورد. برخی قدرت‌ها که منافع آن‌ها در ایران پس از انقلاب اسلامی از بین رفت، به ایجاد انواع فضاسازی‌های کاذب، اتهام زنی‌ها و توطئه پراکنی‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران پرداختند.

وی با بیان اینکه یکی از طرح‌های دشمنان ما ایجاد رعب و وحشت از جمهوری اسلامی ایران در میان کشور‌های منطقه بود، گفت: به این معنا که ایران می‌خواهد دایره نفوذ و قدرت خودش را بیشتر کند و به همسایگان تجاوز کند. نهایتاً تحریکات آن‌ها تا جایی پیش رفت که توانست بر روابط میان ما با همسایگان تاثیرگذارد و به خصوص شرایط را برای جنگ تحمیلی فراهم کند. به اعتقاد من، انقلاب اسلامی ایران نه تنها برای کشور‌های همسایه و منطقه بلکه برای همه کشور‌های جهان منشا اثر بوده و آثار خود را در میان ملت‌ها به جا گذاشته است. ما امروز می‌توانیم آثار انقلاب اسلامی را چه در کشور‌های جهان اسلام و چه در کشور‌های خارج از جهان اسلام شاهد باشیم. ایران در این چهل سال هرگز به دنبال تحمیل خود بر دیگران نبوده و هیچگونه چشم داشتی به خاک دیگران نداشته است.

سخنگوی وزارت امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود به توطئه‌های دشمنان اشاره کرد و اظهار داشت: دشمنان ما با هدف خالی کردن خزانه‌های کشور‌های همسایه و فروش تسلیحات خود به آن‌ها به ایجاد رعب و وحشت در خصوص ایران پرداختند. آن‌ها در توطئه‌ای دیگر، کشور‌های منطقه را از مردم سالاری ایران می‌ترساندند، به این نحو که به آن‌ها می‌گفتند چرا نشسته اید؟ اگر مردم سالاری در جمهوری اسلامی ایران شکل بگیرد حکومت‌های مستبد شما به خطر خواهد افتاد یعنی آن‌ها از مردم سالاری در ایران هم ترس داشتند.

وی ادامه داد: سوریه کشوری است که متجاوزان به خاک آن تصور می‌کردند می‌توانند کمتر از شش ماه خاک آن کشور را به اشغال خود در آورند، متجاوزین به یمن هم فکر می‌کردند می‌توانند طی چند هفته کار آن را تمام کنند و پیروز ماجرا شوند، اما امروز می‌بینیم که شرمنده جنگ یمن متجاوزین به خاک آن کشور هستند و مردم فاجعه دیده یمن توانستند در برابر زرادخانه‌های پیشرفته یک کشور متجاوز به خوبی ایستادگی کنند.

قاسمی در پایان خاطرنشان کرد: به اعتقاد من جهان به سمتی حرکت می‌کند که هیمنه قدرت‌های بزرگ هر روز شکننده‌تر می‌شود و کشور‌های دیگر جهان می‌توانند با برخورداری از هوشمندی، اجماع و همگرایی بر سرنوشت خود مسلط شوند. اگر یک جامعه بتواند به صورت یکپارچه و یکصدا به سمت توسعه و پیشرفت حرکت کند قطعاً قدرت‌های بیگانه که از مناطق دورتر دخالت‌هایی را انجام می‌دهند، ناکام خواهند ماند و شکست‌های مفتضحانه بیشتری نصیبشان می‌شود. ما باید این موضوع را باور کنیم که جهان در حال تغییر است، شما ببینید آمریکای امروز آن آمریکای گذشته نیست و آمریکای آینده هم قطعاً آمریکای امروز نخواهد بود.