آلودگی نوری، عامل مرگ تدریجی درختان ولیعصر

حامد میرزاخلیل که پیش از این هم در مورد آسیب‌های جسمی و احتمال بروز سرطان‌ها بر اثر کنترل نکردن نورپردازی‌های شهری اظهار نظر کرده بود، نسبت به نورپردازی درختان و خطرات ناشی از آن برای عملکرد درختان هشدار داد و گفت: در برخی خیابان‌های بزرگ و مهم تهران مثل ولیعصر، پیروزی، بلوار کشاورز و بلوار میرداماد، درختان با چراغ‌های LED نورپردازی شده‌اند، بدون توجه به این موضوع که درخت هم یک موجود زنده است و احتیاج به استراحت دارد.

وی تأکید کرد: گرچه با نورپردازی، از نظر ما انسان‌ها درختان، زیبا به نظر می‌آیند اما با این کار سهم زندگی درخت از آن گرفته می‌شود چون درخت هم مثل انسان به تاریکی نیاز دارد و با نورپردازی چرخه فیزیولوژی درخت به هم می‌ریزد.

این پژوهشگر آلودگی نوری با بیان این موضوع که گیاهان با دو شاخصه «دمای هوا» و «طول روز» متوجه تغییر فصل و فرارسیدن خواب زمستانی می‌شوند، گفت: نورپردازی باعث می‌شود که درخت حس کند که هنوز طول روز کم نشده و همچنان تابستان است، برای همین هم فرآیند خزان درختان با تأخیر اتفاق می‌افتد و متأسفانه گاه شاهد آن هستیم که در خیابان ولیعصر تا آخر آذرماه روی درختان چنار همچنان برگ سبز وجود دارد. طبیعتاً با این روال فصل شکوفه‌زنی هم چند ماه عقب می‌افتد و در نهایت به تدریج باعث مرگ درخت می‌شود، آن هم درختان خیابان ولیعصر که در خاورمیانه از ارزش طبیعی بالایی برخوردار است.

به گفته میرزاخلیل در کشورهای دیگر هم از نور برای جشن‌ها استفاده می‌شود، برای مثال در شهر لئون فرانسه هر ساله جشن نور برگزار می‌شود و در جریان آن تکنولوژی‌های جدید را روی ساختمان‌های بزرگ پیاده می‌کنند، اما دقت داشته باشیم که این مراسم‌ها تنها برای بازه محدود چند روزه است و این طور نیست که برای همیشه روی درختان و ساختمان‌ها نورپردازی صورت گیرد.

وی با اشاره به ضرورت بررسی تأثیر نورپردازی روی درختان و پرنده‌ها گفت: آلودگی نوری موضوعی چند بعدی است و علاوه بر تأثیرات منفی آن بر محیط زیست باید به لحاظ اقتصادی به دلیل اتلاف انرژی و از منظرهای حقوقی و امنیتی مورد بررسی قرار گیرد.

این پژوهشگر آلودگی نوری همچنین تأکید کرد: باید بین شب و روز و ابتدای شب و ساعات پایانی شب در نورپردازی تفاوت قائل شویم چون در این ساعات میزان تردد جمعیت و طبیعتاً نیاز به نور یکسان نیست. متأسفانه در شهرهای ما استاندارد نورپردازی در فضای شهری رعایت نمی‌شود.

به گزارش ایسنا، این کارشناس حوزه آلودگی نوری پیش از این در مورد اثرات منفی نورپردازی‌های خارج از کنترل روی سلامت انسان‌ها در گفت‌وگو با ایسنا توضیح داده بود که انسان باید در تاریکی محض به خواب برود چون هرمون ملاتونین تنها در ساعات شب ترشح می‌شود. این هورمون وظیفه تنظیم چرخه طبیعی بدن را برعهده دارد که بر اساس آن چرخه خواب و بیداری، گرسنگی، عادت ماهانه زنان و سایر موارد تنظیم می‌شود. دقت داشته باشیم که اگر در اتاق خواب چراغی روشن باشد یا از طریق تیر چراغ برق یا پارک مجاور خانه نور وارد اتاق خواب شود، این موضوع باعث اختلال در ترشح هورمون ملاتونین می‌شود و فرد بعد از بیدار شدن احساس خستگی و کرختی می‌کند.