تحرکات جدید واشنگتن در عراق

به نظر می‌رسد که تحرکات نظامی ایالات متحده آمریکا در عراق پایانی ندارد. به تازگی گزارش‌های جدیدی در خصوص تحرکات نظامیان آمریکایی در خاک عراق منتشر شده که نگرانی‌هایی را پیرامون سناریوی آینده احتمالی واشنگتن در این کشور، پدید آورده است.

درهمین ارتباط، منابع محلی از ورود یک گروه از نظامیان آمریکا به پایگاه نظامی اسپایکر در شهر تکریت در ۱۴۰ کیلومتری شمال غرب بغداد سخن می‌گویند. این منابع تأکید می‌کنند: «این گروه از نظامیان به شکل گسترده‌ای مسلح بوده و به همراه خود تجهیزات و سلاح‌های سنگین داشتند». گزارش‌ها حاکی هستند که پس از ورود این گروه از نظامیان آمریکایی به این پایگاه نظامی، تعدادی از چهره‌های عشائری نیز به آنجا رفته و با ژنرال‌های آمریکایی مستقر در آن پایگاه دیدار کرده‌اند.

تحرکات جدید نظامی آمریکا در شمال عراق در حالی است که از دی ماه ۹۶ و اعلام پایان حضور داعش در عراق و به ویژه اظهارات دونالد ترامپ مبنی بر اینکه نیرو‌های آمریکایی قصد خروج از عراق را ندارند، بحث ضرورت خروج نظامیان بیگانه از این کشور در دستور کار فراکسیون‌های پارلمانی قرار گرفت و به یکی از مباحث اصلی محافل سیاسی و رسانه‌ای تبدیل شد.

ماجرا تا جایی پیش رفت که ائتلاف‌های بزرگ عراق ازجمله ائتلاف «اصلاح و سازندگی» با صدور بیانیه‌ای خروج هرچه سریع‌تر نیرو‌های آمریکایی از خاک عراق را خواستار شده و از نمایندگان پارلمان خواستند تا در سریع‌ترین زمان ممکن تدابیر لازم جهت خارج کردن نیرو‌های بیگانه از خاک عراق را اتخاذ کنند. درهمین حال، ائتلاف البناء نیز در موضعی مشابه خروج آمریکایی‌ها از عراق را خواستار شد.

به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها از رهگذر تحرکات جدیدی در کشور عراق به دنبال پیاده سازی توطئه‌های تازه‌ای در این کشور هستند؛ توطئه‌هایی که دولت و ملت عراق را هدف قرار داده و از سوی دیگر، به چالش کشیدن روابط بغداد با متحدانش در منطقه از جمله جمهوری اسلامی ایران را در دستور کار قرار داده است.

اینگونه به نظر می‌رسد که سفر «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق به ایران، چندان به مذاق واشنگتن خوش نیامده است. عبدالمهدی درحالی به ایران سفر کرد که آمریکایی‌ها انتظار داشتند عراق به تبعیت از تحریم‌های مالی گسترده علیه تهران، روابط خود با آن را کاهش داده و ضمن محدود کردن مراودات و مناسبات دوجانبه، از هرگونه همکاری اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران، امتناع ورزد.

با این حال، این اتفاق رخ نداد و نخست وزیر عراق ضمن سفر به تهران تفاهمنامه‌هایی را با مقامات ایرانی در زمینه‌های مختلف به امضا رساند. به نظر می‌رسد که تحرکات جدید ایالات متحده آمریکا در عراق با هدف کاهش نفوذ جمهوری اسلامی ایران در این کشور صورت پذیرفته باشد.

از سوی دیگر، همراه نشدن مقامات بغداد با متحدان واشنگتن در منطقه یعنی ریاض نیز مزید بر علت شد تا آمریکایی‌ها بیش از پیش به فکر گسترش نفوذ خود در عراق باشند تا به زعم خود، از نزدیکی بیش از پیش بغداد به تهران ممانعت به عمل آورند.

علاوه بر آنچه که گفته شد، درحال حاضر شمارش معکوس برای تکمیل روند دموکراسی در عراق کلید خورده و رایزنی‌ها برای تکمیل کابینه عراق به ریاست عادل عبدالمهدی مدتی است که آغاز شده است. درهمین حال، تداوم رایزنی‌های سیاسی میان ائتلاف‌های پارلمانی «الاصلاح» و «البناء» این واقعیت را نشان می‌دهد که تکمیل کابینه عراق به مسأله‌ای قریب الوقوع تبدیل شده است.

حتی برخی پایگاه‌های خبری عراقی نیز از «توافق شبه نهایی» میان فراکسیون‌های بزرگ پارلمانی بر سَر اسامی نامزد‌های وزارتخانه‌های دفاع و کشور خبر داده‌اند؛ مسأله‌ای که به معنای تکمیل قریب الوقوع کابینه عراق تلقی می‌گردد.

برهمین اساس، دولت و گروه‌های سیاسی عراقی گفتگو و مذاکره را جهت تکمیل کابینه این کشور در رأس اولویت‌های خود قرار داده‌اند تا فرایند دموکراسی که اردیبهشت ماه سال گذشته آغاز شد، به چالش کشیده نشود و با موفقیت مسیر خود را به پایان برساند. گروه‌های عراقی به خوبی می‌دانند که دوری از هرگونه نزاع، مناقشه و کشمکش و متوسل شدن به گفتگو و مذاکره می‌تواند ضمن کمک به دولت در جهت تحقق مطالبات داخلی، توطئه‌های خارجی را نیز خنثی سازد.

درهمین ارتباط، «سید عمار حکیم» رهبر جریان حکمت ملی عراق و رهبر ائتلاف اصلاح و سازندگی، یکی از ائتلاف‌های بزرگ در پارلمان در سخنانی بر لزوم تکمیل هرچه سریع‌تر کابینه عراق از طریق گفتگو و مذاکره تأکید کرد. وی خواستار گفتگویی همه جانبه میان تشکل‌های سیاسی به خصوص میان ائتلاف‌های الاصلاح و البناء شد و تأکید کرد که گفتگو و مذاکره می‌تواند بسیاری مسائل بلاتکلیف را حل کند و تا حد زیادی به دولت در ارائه خدمات کمک کند».

این درحالی است که «هادی العامری» رئیس سازمان بدر و رهبر ائتلاف البناء، یکی از دو فراکسیون بزرگ مجلس عراق نیز چندی پیش بر لزوم تکمیل کابینه آن هم از طریق مذاکرات سیاسی میان فراکسیون‌های پارلمانی تأکید کرده بود.

برهمین اساس، پر واضح است که ایالات متحده آمریکا خواستار تکمیل روند دموکراسی در عراق و پایان پرونده «تشکیل کابینه» در این کشور نیست و ناگفته پیداست که سلسله تحرکات اخیر آن در عراق نیز با تلاش‌ها برای ممانعت از روند تکمیل کابینه نمی‌تواند بی ارتباط باشد. افزون براین، همزمان با این تحرکات، تحرکات رسانه‌ای نیز برای جنجال‌آفرینی در عراق مشاهده می‌شود. برخی رسانه‌ها با انتشار برخی اخبار به دنبال آن هستند تا روند تکمیل کابینه را با مشکل مواجه ساخته و احزاب و جریان‌های سیاسی را در مقابل دولت بغداد قرار دهند.

این درحالی است طبیعی است که هر کشوری دارای جریان و جبهه مخالفی در داخل باشد که تا زمانی که بر مبنای منافع ملی و نه حزبی، مواضع خود را اتخاذ می‌کند، در ساختار قدرت محترم شمرده می‌شود و بدیهی است که دولت بغداد نیز از وجود چنین جریانی در ساختار قدرت استقبال می‌کند. با این حال، برخی تلاش می‌کنند دولت و برخی جریان‌های منتقد آن را به جان هم بیندازند تا هرج و مرج در عراق ایجاد شود.

درهمین ارتباط، عبدالمهدی از زمان انتصاب خود به عنوان مأمور تشکیل کابینه عراق توسط «برهم صالح» رئیس جمهوری این کشور، نشان داد که از روحیه بالایی برای تعامل با احزاب، جریان‌ها و ائتلافات سیاسی گوناگون برخوردار است و می‌تواند فضای سیاسی عراق را به گونه‌ای مدیریت کند که این کشور به صحنه کشمکش‌های سیاسی بی فایده تبدیل نشود. همین ویژگی عبدالمهدی موجب شد تا وی از ابتدا تعامل سازنده‌ای با سران و رهبران جریان‌های مختلف داشته باشد.

بدین ترتیب، تحرکات جدید ایالات متحده آمریکا در عراق با اهداف اصلی و اساسیِ تأثیرگذاری بر روابط و مناسبات تهران بغداد و همچنین به چالش کشیدن تحولات داخلی عراق ازجمله تکمیل روند دموکراسی و معرفی وزرای باقی مانده کابینه، صورت می‌پذیرد. پر واضح است که آمریکایی‌ها از روند دموکراسی در عراق و روابط آن با تهران خشنود نیستند و به هر حربه‌ای برای ایجاد هرج و مرج در این کشور متوسل می‌شوند.