ساخت مسکن متری چند تمام می‌شود؟

بررسی‌ها درباره تازه‌ترین فهرست‌بهای ۹۸ ساخت‌وساز در شهر تهران نشان می‌دهد هزینه ساخت مسکن در شهر تهران برای مناطق متوسط رو به بالای پایتخت (عمدتا مناطق ۴ و۵ و بخشی از منطقه ۲)، بدون محاسبه قیمت زمین، هم‌اکنون به حدود مترمربعی ۳ میلیون و۸۰۰ هزار تومان رسیده است، این درحالی است که این میزان در نیمه پاییز سال گذشته حدود ۲میلیون و۹۰۰ هزار تومان برآورد شده بود.

برآورد‌های انجام شده درخصوص تازه‌ترین هزینه ساخت مسکن در شهر تهران بدون محاسبه سهم زمین در قیمت تمام‌شده واحد‌های مسکونی در شرایط فعلی، از داده‌های مربوط به یک پروژه مسکن‌سازی به کارفرمایی دولت در نقطه‌ای از شهر تهران صورت گرفته است؛ مطابق با اطلاعات این پروژه، هم‌اکنون هزینه ساخت هر مترمربع واحد مسکونی بدون محاسبه قیمت زمین در پایتخت، معادل ۳ میلیون و۸۰۰ هزار تومان در ازای ساخت هر مترمربع است؛ این در حالی است که برای اجرای فاز اول این پروژه در نیمه پاییز سال گذشته هزینه ساخت بدون احتساب قیمت زمین حول و حوش مترمربعی ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان تعریف شده بود.

مقایسه هزینه ساخت هر مترمربع مسکن در میانه بهار امسال نسبت به نیمه پاییز سال گذشته نشان‌دهنده افزایش ۳۱ درصدی هزینه تامین مصالح و تجهیزات ساختمانی برای سازندگان واحد‌های مسکونی تنها به فاصله دو فصل است. این میزان افزایش عمدتا متاثر از افزایش هزینه تامین مصالح و تجهیزات ساختمانی از یکسو و افزایش میزان دستمزد عوامل ساخت و ساز از سوی دیگر است؛ هر چند نرخ رشد دستمزد‌ها در این بازه زمانی به مراتب کمتر از نرخ رشد هزینه تامین مصالح و تجهیزات ساختمانی در فاصله دو فصل بوده است. تحقیقات میدانی نشان می‌دهد هم‌اکنون هزینه ساخت هر مترمربع مسکن در مناطق معمولی شهر تهران گذشته از این گروه از پروژه‌های دولتی که قرار است در مقیاس بزرگ احداث شود و به لحاظ تیراژ، مساحت زمین، تعداد طبقات و سایر مشخصات ساختمانی با ساخت‌وساز‌های معمولی شهر تهران دارای برخی تفاوت‌ها است نیز در همین محدوده قیمتی است.

فهرست‌بهای ساخت و ساز در شهر تهران در حالی از افزایش ۳۱ درصدی هزینه ساخت مسکن در شهر تهران در بازه زمانی نیمه پاییز ۹۷ تا اواسط بهار ۹۸ خبر می‌دهد که این فهرست بها علاوه بر هزینه ساخت، شامل هزینه تامین زمین موردنیاز برای شروع پروژه‌های مسکونی نیز هست؛ در واقع این فهرست‌بها ترکیبی از هزینه ساخت مسکن (هزینه مورد نیاز برای تامین مصالح و تجهیزات ساختمانی و دستمزدها) و هزینه تامین زمین است. میانگین قیمت زمین و املاک مسکونی کلنگی شهر تهران نیز در فاصله این دو فصل-نیمه پاییز ۹۷ تا میانه بهار ۹۸- با رشد ۵۰درصدی مواجه شده است؛ در واقع تورم هزینه‌ای در بازار ساخت و ساز مسکن شهر تهران در سمت تامین زمین و ملک کلنگی به مراتب بیش از تورم هزینه‌ای مصالح ساختمانی بوده است.

هم‌اکنون حداقل قیمت هر مترمربع زمین و ملک کلنگی در مناطق متوسط رو به بالای شهر تهران شامل مناطق ۴، ۵ و بخشی از منظقه ۲ شهر تهران حدود ۲۰ میلیون تومان است و هزینه ساخت مسکن شامل هزینه تامین مصالح و تجهیزات ساختمانی و دستمزد‌ها نیز در این مناطق حدود ۳ میلیون و۸۰۰ هزار تومان برآورد می‌شود؛ با توجه به سهم قیمت هر مترمربع زمین در هر مترمربع واحد مسکونی، در شرایط فعلی قیمت تمام شده ساخت مسکن در این مناطق حداقل حدود ۹ میلیون و۸۰۰هزار تومان برآورد می‌شود.

این موضوع نشان می‌دهد هزینه تمام شده ساخت مسکن در مناطق متوسط رو به بالای شهر تهران هم‌اکنون در مرز ۱۰ میلیون تومان به ازای ساخت هر مترمربع آپارتمان قرار گرفته است. این در حالی است که در مناطق ضعیف‌تر شهر تهران در حالی که میانگین قیمت هر مترمربع زمین وملک مسکونی کلنگی هم‌اکنون حدود ۱۵ میلیون تومان است، هزینه ساخت مسکن ازسوی سازنده (هزینه تامین مصالح و دستمزد) به‌طور میانگین مترمربعی ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برآورد می‌شود؛ بنابراین در این مناطق نیز با توجه به سهم زمین در قیمت تمام‌شده هر مترمربع واحد مسکونی، هزینه ساخت به‌طور میانگین مترمربعی حدود ۸ میلیون تومان خواهد بود.

این هزینه‌ها براساس قیمت مصالح مرغوب محاسبه شده است. بررسی‌ها حاکی است در مناطق متوسط و متوسط رو به بالای شهر تهران، سهم زمین از قیمت تمام شده ساخت در مقایسه با مناطق ضعیف‌تر بیشتر است؛ این سهم در مناطق متوسط و متوسط رو به بالا حدود ۶۱درصد و در مناطق ضعیف‌تر شهر تهران حدود ۵۶ درصد برآورد می‌شود. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از شرایط فعلی بازار ساخت و ساز حاکی است هم‌اکنون اگرچه شرایط سختی برای سازندگان مسکن به لحاظ تامین مصالح وتجهیزات ساختمانی از یکسو و تامین زمین و ملک کلنگی مورد نیاز برای ساخت و ساز از سوی دیگر وجود دارد، اما به‌طور کلی وزن دردسر سازنده‌ها برای تامین زمین بیش از مصالح و تجهیزات ساختمانی است. در شرایطی که به دلیل بروز تورم در بازار مصالح و تجهیزات ساختمانی هم‌اکنون هزینه ساخت مسکن برای سازنده‌ها از این محل به میزان قابل‌توجهی افزایش یافته است، اما نرخ رشد قیمت زمین در بازه زمانی یکسال گذشته و همچنین دو فصل اخیر، به مراتب بیش از سرعت رشد قیمت مصالح ساختمانی بوده است. علاوه بر تورم شدید در بازار زمین که گران‌ترین بخش هزینه ساختمانی در ساخت و ساز‌های شهر تهران محسوب می‌شود بنا بر دو علت عمده هم‌اکنون سازنده‌ها با مشکل تامین زمین برای شروع پروژه‌های ساختمانی مواجهند.