تورم ایران چگونه به ۴۰ درصد رسید؟

تازه‌ترین آمار منتشر شده از شاخص تورم در دولت دوازدهم نشان می‌دهد که نرخ تورم بار دیگر از مرز ۴۰ درصد عبور کرده و در دوازده ماهه منتهی به تیرماه امسال به ۴۰.۴ درصد رسیده است؛ نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به تیر ماه ۱۳۹۸ در مناطق شهری ۳۹.۷ درصد و در مناطق روستایی ۴۴.۴ درصد برآورد شده است.

بعد از دولت آیت الله هاشمی و بروز تورم ۴۹ درصدی، دولت حسن روحانی رکوردار تورم بیش از ۴۰ درصدی در ایران است. طی ۲۴ سال اخیر تورم در هیچ مقطعی به بیش از ۴۰ درصد نرسیده است. کارشناسان دو دلیل عمده سوءمدیریت داخلی و تحریم‌های خارجی را عامل افزایش تورم ذکر کرده‌اند و این احتمال وجود دارد که تورم همچنان افزایش یابد.

احمد حاتمی یزد مدیرعامل پیشین بانک صادرات معتقد است حجم نقدینگی از ۲ هزار هزار میلیارد تومان فراتر رفته و فرصت خرید در جامعه زیاد شده و این توزیع پول در جامعه باعث تورم ۴۰.۴ درصدی شده است. او به رویداد۲۴ می‌گوید: در حال حاضر قیمت تمام شده کالا‌ها به دلیل نوسان نرخ ارز رشد کرده، اما به میزان تزریق نقدینگی کالا تولید نشده که در نتیجه منجر به افزایش قیمت تمام شده کالا شده است.

حاتمی یزد می‌گوید: با نگاهی به کارنامه دولت‌ها می‌بینیم که در دولت احمدی نژاد میزان نقدینگی در کشور ۱۰ برابر شد و در دولت روحانی این میزان تا ۳ برابر رشد کرده است. از ابتدای انقلاب تاکنون کشور گرفتار رشد نقدینگی بوده که مهترین عامل آن رشد شاخص تورم بود که میزان آن بیش از افزایش نرخ ارز رشد کرده و بانک مرکزی نیز بنا به دلایلی زیر بار مهار این نقدینگی نرفته است.

کامران ندری مدیر پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، اما نگاهی متفاوت دارد و معتقد است دلیل رشد تورم افزایش نقدینگی نبوده است. او به رویداد۲۴ می‌گوید: درباره نرخ تورم بیش از ۴۰ درصدی می‌گوید: نرخ رشد نقدینگی در چند دهه گذشته افزایشی بوده که به دلیل نرخ رشد اقتصادی و نرخ تورم جهانی و رشد پایه پولی در کشور بوده است. میانگین نرخ رشد اقتصادی در یک دهه گذشته پایین‌تر از نرخ تورم بوده و میزان تورم ما در این مدت منشاء پولی داشته و بخش دیگر آن مربوط به ساختار اقتصاد سیاسی است، زیرا اصرار دولت‌ها از گذشته بر پایین نگه داشتن نرخ ارز بوده است.

او می‌گوید: نمی‌توان در این شرایط گفت که این میزان رشد نقدینگی و تورم تنها به دلیل ضعف‌های بانک مرکزی بوده، زیرا از زمانی که درامد‌های نفتی در اقتصاد کشور اهمیت خاصی پیدا کرد دولت‌ها برای تامین مخارج به آن وابسته شدند که همین امر موجب نقدینگی و افزایش قیمت‌ها شد، اما در یک سال گذشته علاوه بر آنکه رشد نقدینگی در تورم تاثیر داشته و مهار آن را دشوار کرده شدت تحریم‌ها نیز بی تاثیر نبوده است.