.svg)
اختلال بیمار انگاری در چه کسانی بوجود می آیند
پارسینه: وقتی اضطرابش زیاد می‌شود به‌دنبال اطلاعات یا بهتر بگوییم تاییدهایی برای واقعی جلوه دادن دلایل ترس خود می‌گردد و سعی می‌كند این باور را بپذیرد كه بیمار است... درحالی كه او مریض نیست!
افراد دچار خودبیمارانگاری با وجود داشتن سلامت جسمی، خود را بیمار می‌پندارند و اكثرا از دردها و مشكلات فرضی شكایت می‌كنند و هر نوع شك و شبهه‌ای را در مورد سلامت خود به عنوان ناسازگاری درنظر می‌گیرند. آنها می‌خواهند مطمئن شوند كه بیمار نیستند و اگر پزشك به آنان تضمین ندهد به‌دنبال راه‌های دیگر درمانی می‌گردند و در این مسیر، راهی را در پیش می‌گیرند كه بیشتر موجب اضطراب‌شان می‌شود.
به همین دلیل این افراد اكثرا دارای افسردگی، اضطراب و اختلال وسواسی هستند . این نوع اختلال وسواسی به درجاتی در بسیاری از افرادی كه هر یك از ما می‌شناسیم قابل مشاهده است. از این‌رو با دكتر غلامرضا حاجتی، متخصص اعصاب و روان و دبیر اجرایی سی و ششمین همایش سالانه انجمن روان‌پزشكان ایران به گفت‌وگو نشستیم تا با بیمارانگاری و روش‌های كنترل و درمان آن بیشتر آشنا شویم.
اختلالی صرفا روان پزشكی و نه فیزیكیاختلال علائم جسمی یا خودبیمارانگاری یعنی اشتغال ذهنی بیمار با ترس ازبیمار شدن كه البته برای تشخیص قطعی حداقل باید شش ماه ادامه داشته باشد.
اختلال بیمارانگاری در افرادی ایجاد می‌شود كه كاركردهای بدنی‌شان را اشتباه تفسیر می‌كنند و این اشتغال ذهنی باعث تخریب عملكرد و زندگی‌شان می‌شود . به گفته دكتر حاجتی در مبتلایان به خودبیمارانگاری یك اختلال طبی یا روان پزشكی دیگری وجود ندارد. شیوع این اختلال در كل جمعیت 4 تا 6 درصد گزارش می‌شود و بین زنان و مردان یكسان است و تا 15 درصد هم می‌رسد. البته بیشتر در دهه سوم تا چهارم زندگی دیده می‌شود و به‌نظر نمی‌رسد سطح زندگی، تحصیلات یا تاهل، تاثیری در ابتلا به آن داشته باشد .
ترس آزاردهنده از بیماری
توجه داشته باشید كه اختلال خودبیمارانگاری با تمارض متفاوت است. بیمار مبتلا با وجود نداشتن علائم یا وجود علائم ناكافی و بی‌اهمیت، به‌شدت باور دارد كه دچار یك بیماری جدی شده است. نگرانی این دسته بیماران بسیار واقعی است و خود دچار هراس، افسردگی و اضطراب شدید هستند.
دكتر حاجتی در این‌باره می‌گوید: مبتلایان به اختلال خودبیمارانگاری، علائم جسمی خود را تقویت می‌كنند. به بیان دیگر، آستانه تحمل پایین‌تری نسبت به ناراحتی‌های جسمانی دارند، روی حس‌های بدنی تمركز می‌كنند و آن را به‌صورت غلط، هشدار‌های جدی تلقی می‌كنند. خیلی از موارد این اختلال با افسردگی و اضطراب ارتباط دارد و 80 درصد مبتلایان، دچار اختلالات اضطرابی و افسردگی هستند .
شعله‌ور شدن یا فروكش نشانه‌هاگاهی اوقات كه استرس خارجی باعث بروز علائم جسمی در مبتلایان به خود بیمار انگاری می‌شود، با رفع شدن آن استرس این نشانه‌ها از بین می‌رود . دكتر حاجتی توضیح می‌دهد: سیر اختلال علائم جسمی معمولا به‌صورت دوره‌های چند ماهه یا چند ساله است كه در فواصل آنها بیمار آرامش دارد. البته كسب آرامش، ارتباط زیادی با عدم وجود عوامل استرس‌زای روانی اجتماعی دارد .
درمان خودبیمارانگاری در چه كسانی؟
یك‌سوم تا نصف بیماران، بهبود قابل ملاحظه پیدا می‌كنند. كسانی كه وضعیت اقتصادی اجتماعی بهتر دارند، اضطراب و افسردگی همزمان دارند یا بیماری‌شان سریع شروع می‌شود و نیز كسانی كه اختلال شخصیت ندارند معمولا بهبود می‌یابند. روند بهبود تا اواخر نوجوانی یا تا 20 سالگی قابل مشاهده است .
مقاومت نسبت به درمان روانپزشكی
دكتر حاجتی به نكته مهمی اشاره می‌كند: بیمارانی كه اختلال علائم جسمی دارند در مسیر درمان پیش پزشكان متعدد برای بررسی‌ها و درمان طبی می‌روند چون فكر می‌كنند صرفا نیاز به درمان جسمی دارند. البته بعضی ها درمان روانپزشكی را می‌پذیرند به شرط آنكه در بخش‌های غیر روانپزشكی و طبی انجام شود و تمركز بر كاهش استرس و آموزش مدارا با بیماری مزمن و استرس باشد .
تاثیر روان‌درمانی گروهی
یكی از درمان‌های خوب برای این دسته بیماران، روان‌درمانی گروهی با افراد مشابه‌شان است. هرچند كه سایر روش‌های روان‌درمانی فردی و رفتار درمانی‌شناخت درمانی هیپنوتیزم هم كمك‌كننده است.توجه داشته باشید كه درمان عمده در این اختلال، درمان غیردارویی است. اما معاینات جسمی منظم و برنامه‌ریزی شده باید برای بیمار انجام شود تا بیمار مطمئن شود پزشك او را رها نكرده است. بی‌شك اگر پزشك تشخیص دهد بیمار مشكل جسمی دارد، او را برای درمان ارجاع می‌دهد.دكتر حاجتی تاكید می‌كند:
فقط وقتی به دارودرمانی نیاز است كه بیمار، همزمان با خودبیمارانگاری، اختلال اضطرابی نیز داشته باشد. وقتی یك استرس گذرا وجود داشته باشد باید به بیمار كمك كنیم بدون آنكه از رفتار بیمارگونه برای حل مشكلاتش كمك بگیرد، آموزش ببیند تا با استرس‌اش كنار بیاید و با شیوه‌های سازگارانه استرس خود را از بین ببرد.
یكی از بدترین اتفاقاتی كه ممكن است برای مبتلایان به خودبیمارانگاری در مسیر درمان‌شان رخ دهد این است كه به آنها بگوییم مشكلی ندارید. رها كردن و درست درمان نكردن این افراد باعث می‌شود بسیار آسیب ببینند و هزینه زیادی را صرف معاینات و آزمایش‌های جسمی كنند كه ضرورتی ندارد. به بیان دیگر، انجام معاینات و شرح حال گرفتن از بیمار و روان‌درمانی از پیشرفت این اختلال، اتلاف وقت و هزینه و نیز افت كیفیت زندگی بیمار پیشگیری می‌كند.
منبع:سلامت نیوز
به همین دلیل این افراد اكثرا دارای افسردگی، اضطراب و اختلال وسواسی هستند . این نوع اختلال وسواسی به درجاتی در بسیاری از افرادی كه هر یك از ما می‌شناسیم قابل مشاهده است. از این‌رو با دكتر غلامرضا حاجتی، متخصص اعصاب و روان و دبیر اجرایی سی و ششمین همایش سالانه انجمن روان‌پزشكان ایران به گفت‌وگو نشستیم تا با بیمارانگاری و روش‌های كنترل و درمان آن بیشتر آشنا شویم.
اختلالی صرفا روان پزشكی و نه فیزیكیاختلال علائم جسمی یا خودبیمارانگاری یعنی اشتغال ذهنی بیمار با ترس ازبیمار شدن كه البته برای تشخیص قطعی حداقل باید شش ماه ادامه داشته باشد.
اختلال بیمارانگاری در افرادی ایجاد می‌شود كه كاركردهای بدنی‌شان را اشتباه تفسیر می‌كنند و این اشتغال ذهنی باعث تخریب عملكرد و زندگی‌شان می‌شود . به گفته دكتر حاجتی در مبتلایان به خودبیمارانگاری یك اختلال طبی یا روان پزشكی دیگری وجود ندارد. شیوع این اختلال در كل جمعیت 4 تا 6 درصد گزارش می‌شود و بین زنان و مردان یكسان است و تا 15 درصد هم می‌رسد. البته بیشتر در دهه سوم تا چهارم زندگی دیده می‌شود و به‌نظر نمی‌رسد سطح زندگی، تحصیلات یا تاهل، تاثیری در ابتلا به آن داشته باشد .
ترس آزاردهنده از بیماری
توجه داشته باشید كه اختلال خودبیمارانگاری با تمارض متفاوت است. بیمار مبتلا با وجود نداشتن علائم یا وجود علائم ناكافی و بی‌اهمیت، به‌شدت باور دارد كه دچار یك بیماری جدی شده است. نگرانی این دسته بیماران بسیار واقعی است و خود دچار هراس، افسردگی و اضطراب شدید هستند.
دكتر حاجتی در این‌باره می‌گوید: مبتلایان به اختلال خودبیمارانگاری، علائم جسمی خود را تقویت می‌كنند. به بیان دیگر، آستانه تحمل پایین‌تری نسبت به ناراحتی‌های جسمانی دارند، روی حس‌های بدنی تمركز می‌كنند و آن را به‌صورت غلط، هشدار‌های جدی تلقی می‌كنند. خیلی از موارد این اختلال با افسردگی و اضطراب ارتباط دارد و 80 درصد مبتلایان، دچار اختلالات اضطرابی و افسردگی هستند .
شعله‌ور شدن یا فروكش نشانه‌هاگاهی اوقات كه استرس خارجی باعث بروز علائم جسمی در مبتلایان به خود بیمار انگاری می‌شود، با رفع شدن آن استرس این نشانه‌ها از بین می‌رود . دكتر حاجتی توضیح می‌دهد: سیر اختلال علائم جسمی معمولا به‌صورت دوره‌های چند ماهه یا چند ساله است كه در فواصل آنها بیمار آرامش دارد. البته كسب آرامش، ارتباط زیادی با عدم وجود عوامل استرس‌زای روانی اجتماعی دارد .
درمان خودبیمارانگاری در چه كسانی؟
یك‌سوم تا نصف بیماران، بهبود قابل ملاحظه پیدا می‌كنند. كسانی كه وضعیت اقتصادی اجتماعی بهتر دارند، اضطراب و افسردگی همزمان دارند یا بیماری‌شان سریع شروع می‌شود و نیز كسانی كه اختلال شخصیت ندارند معمولا بهبود می‌یابند. روند بهبود تا اواخر نوجوانی یا تا 20 سالگی قابل مشاهده است .
مقاومت نسبت به درمان روانپزشكی
دكتر حاجتی به نكته مهمی اشاره می‌كند: بیمارانی كه اختلال علائم جسمی دارند در مسیر درمان پیش پزشكان متعدد برای بررسی‌ها و درمان طبی می‌روند چون فكر می‌كنند صرفا نیاز به درمان جسمی دارند. البته بعضی ها درمان روانپزشكی را می‌پذیرند به شرط آنكه در بخش‌های غیر روانپزشكی و طبی انجام شود و تمركز بر كاهش استرس و آموزش مدارا با بیماری مزمن و استرس باشد .
تاثیر روان‌درمانی گروهی
یكی از درمان‌های خوب برای این دسته بیماران، روان‌درمانی گروهی با افراد مشابه‌شان است. هرچند كه سایر روش‌های روان‌درمانی فردی و رفتار درمانی‌شناخت درمانی هیپنوتیزم هم كمك‌كننده است.توجه داشته باشید كه درمان عمده در این اختلال، درمان غیردارویی است. اما معاینات جسمی منظم و برنامه‌ریزی شده باید برای بیمار انجام شود تا بیمار مطمئن شود پزشك او را رها نكرده است. بی‌شك اگر پزشك تشخیص دهد بیمار مشكل جسمی دارد، او را برای درمان ارجاع می‌دهد.دكتر حاجتی تاكید می‌كند:
فقط وقتی به دارودرمانی نیاز است كه بیمار، همزمان با خودبیمارانگاری، اختلال اضطرابی نیز داشته باشد. وقتی یك استرس گذرا وجود داشته باشد باید به بیمار كمك كنیم بدون آنكه از رفتار بیمارگونه برای حل مشكلاتش كمك بگیرد، آموزش ببیند تا با استرس‌اش كنار بیاید و با شیوه‌های سازگارانه استرس خود را از بین ببرد.
یكی از بدترین اتفاقاتی كه ممكن است برای مبتلایان به خودبیمارانگاری در مسیر درمان‌شان رخ دهد این است كه به آنها بگوییم مشكلی ندارید. رها كردن و درست درمان نكردن این افراد باعث می‌شود بسیار آسیب ببینند و هزینه زیادی را صرف معاینات و آزمایش‌های جسمی كنند كه ضرورتی ندارد. به بیان دیگر، انجام معاینات و شرح حال گرفتن از بیمار و روان‌درمانی از پیشرفت این اختلال، اتلاف وقت و هزینه و نیز افت كیفیت زندگی بیمار پیشگیری می‌كند.
منبع:سلامت نیوز
ارسال نظر