شیر غنی شده با ویتامین D. را در سبد غذایی خود بگنجانید

شیــر یک غذای کامل است و به دلیل دارا بودن انواع املاح و بسیاری از ویتامین‌ها نقش مهمی در رشــد و حفظ سلامت انسان دارد، شیر و فرآورده‌های لبنی مهم‌ترین منبع تامین کلسیم است و مصرف آن برای حفظ سلامت و استحکام استخوانها، دندان‌ها و پوست توصیه میشود.


تعادل و تنوع اجزای غذایی در شیر باعث شده که با مصرف یک لیوان از آن در روز بتوان بخش عمده‌ای از مواد ضروری مورد نیاز بدن را تامین کرد، آب ۸۷ درصد بخش عمده شیر را تشکیل می‌دهد، ۵/۳ درصد مواد شیر از چربی، ۵/۳ درصد پروتئین، ۷/۴ درصد لاکتوز یا قند شیر و هشت درصد املاح و ویتامین‌ها تشکیل شده است.


چربی شیر به دلیل دارا بودن ۱۰ تا ۱۵ درصد اسید‌های چرب زنجیره قابلیت هضم بالایی دارد، همچنین چربی شیر حاوی اسید‌های چرب ضروری مورد نیاز بدن است، پروتئین‌های شیر منبع مهمی در تامین پروتئین مورد نیازروزانه بدن هستند، نیم لیتر شیر۲۰ تا ۲۵ درصد از کل پروتئین مورد نیاز روزانه افراد بالغ را تامین می‌کند و حاوی مقادیر قابل توجهی از تمام اسید‌های آمینه ضروری بدن است، با مصرف سه تا چهار درصد واحد شیر و فرآورده‌های لبنی حدود صد درصد از کل نیاز روزانه بالغین به کلسیم برآورده می‌شود و دریافت کافی کلسیم در برنامه غذایی روزانه برای پیشگیری از پوکی استخوان ضروی است.


زهرا عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه به خبرنگار ایرنا می‌گوید: در هر کشوری بسته به نوع کمبود‌هایی که در مردم وجود دارد، نوع و مقدار ویتامین‌ها یا املاح اضافه شده به شیر تعیین می‌شود، در کشور ما غنی سازی شیر با ویتامین D. انجام شده و با مصرف یک لیوان شیر غنی شده با این ویتامین ۳۰درصد نیاز روزانه افراد به این ویتامین برآورده می‌شود.

وی می‌افزاید: شیر، صرف نظر از منبع تولید، بسته به نسبت اجزای متشکله از جمله چربی و روش‌های مختلف فرآوری انواع متفاوتی دارد، پیشرفت‌های تکنولوژی موجب شده که انواع بی شماری از شیر و ترکیبات آن از شیر خام گرفته تا شیر پاستوریزه، شیر استریلیزه، شیر خشک و ... با مقدار متفاوتی از رطوبت، چربی و پروتئین و یا سایر ریزمغذی‌ها در بازار‌های جهانی یافت شود.


عبداللهی ادامه می‌دهد: امروزه شیر با نسبت درصد‌های متفاوت چربی از صفر تا چربی موجود در شیر کامل تولید می‌شود و مقدار چربی شیر استاندارد یا شیر معمولی در ایران ۵/۲ درصد است.

وی می‌گوید: شیر کم چرب حدود ۵/۱ درصد و شیر پرچرب یا شـیـر کـامـل حــدود ۵/۳ درصد چربی دارد، چربی شیر حاوی ویتامین‌های محلول در چربی مثل ویتامین A، کلسترول و اسید‌های چرب اشباع بوده و مصرف شیر کم چرب به خصوص برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و افراد چاق به جای شیر معمولی توصیه می‌شود و ویتامین A. موجود در چربی شیر به رشد کودکان کمک می‌کند.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه می‌دهد: حساسیت به قند شیر (لاکتوز) به طور طبیعی در برخی از بزرگسالان وجود دارد، این حساسیت در اثر عدم ترشح آنزیم لاکتوز در روده انسان به وجود می‌آید و عدم تحمل لاکتوز یا حساسیت به قند شیر در اثر عدم هضم لاکتوز و باقیماندن آن در دستگاه گوارش و سپس تخمیر توسط باکتری‌های روده بزرگ موجب تولید گاز و اسید در لوله گوارش و بروز عوارض گوارشی مانند دل درد و تهوع می‌شود.


عبداللهی اضافه می‌کند: اگر فردی دچار این عارضه است، می‌تواند از سایر فرآورده‌های لبنی مثل ماست استفاده کند همچنین اگر شیر روزانه و به تدریج مصرف شود دستگاه گوارش آنزیم لاکتاز را تولید می‌کند و تحمل نسبت به شیر ایجاد خواهد شد.
وی می‌گوید: امروزه با تغییر در فرمولاسیون شیر تولید شیر کم لاکتوز و یاحتی بدون لاکتوز میسر شده و شیر کم لاکتوز به راحتی قابل هضم بوده و برای تمام افراد جامعه مناسب است. در این فرآورده قنــد لاکتــوز بــه قند‌های سادهتر تبدیل شده و به همین دلیل دارای طعم شیرین است.

عبداللهی می‌گوید: غنی سازی شیر عبارت است از افزودن یک یا چند ریزمغذی به شیر که با هدف مغذی کردن آن برای مصرف توسط گروه‌های خاص که در معرض کمبود ریزمغذی‌ها قرار دارند، انجام می‌شود و غنی سازی شیر با ویتامین‌های A. و D، ویتامین‌های گروه B. یا املاح مثل کلسیم و فسفر انجام می‌شود.


وی می‌گوید: شیر یک غذای بسیار فسادپذیر است، رطوبت بالا و وجود مواد مغذی در شیر آن را به محیط مناسبی برای رشد میکروب‌ها تبدیل کرده و از مهم‌ترین روش‌های نگهداری شیر استفاده از حرارت بوده که به تنهایی و یا به کمک روش‌های نگهداری سرد و یا نگهداری در شرایط بدون اکسیژن موجب افزایش ماندگاری شیر شده و حرارت موجب کشته شدن میکروب‌ها و نگهداری در جای خنک و در شرایط بدون اکسیژن مانع رشد میکروب‌های باقیمانده می‌شود.

عبداللهی میگوید: در صورت مصرف شیر خام در منزل باید قبل از مصرف جوشانیده شود، عملیات جوشاندن شیر باید به شکلی باشد که پس از حرات دهی و به قل آمدن شیر به مدت زمان یک دقیقه به هم زده تا حرارت به تمام نقاط آن برسد و پس از آن خنک شده و در یخچال نگهداری شود، جوشاندن شیر تاثیر مخربی روی ویتامین‌های شیر دارد، بنابراین باید حتی الامکان از شیر پاستوریزه استفاده کرد.