آرامش پس از توفان در بازار مسکن

با وجود ماهیت دیرپذیری بازار مسکن، ترور ناجوانمردانه سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی که با پاسخ موشکی ایران به پایگاه‌های آمریکا در عراق همراه شد، بازار مسکن را در رکود مقطعی فرو برد. واسطه‌های ملکی می‌گویند که ناآرامی‌های چند روز اخیر به عقبگرد طرفین معامله، بخصوص فروشندگان منجر شده است.

پس از تغییر قیمت بنزین که با افزایش ۱۳۷ درصدی معاملات و ۸.۵ درصدی قیمت مسکن شهر تهران در آذرماه ۱۳۹۸ همراه شد، بازار مسکن خود را برای ورود به رونق قبل از عید آماده می‌کرد. این رونق پس از آن ایجاد شد که به دنبال افزایش حدود ۱۰۰۰ تومانی نرخ ارز، معاملات، بیشتر از نوع سفته‌بازانه در بازار مسکن رشد کرد. به یکباره اقدام ارتش آمریکا در ترور سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی با افت شدید معاملات مسکن همراه شد. سپس انتقام ایران در بامداد ۱۸ دی‌ماه که به شکل پاسخ موشکی به مهم‌ترین پایگاه آمریکا در عراق یعنی عین‌الاسد بروز یافت بر رکود بیشتر بازار دامن زد و حجم قرارداد‌های خرید و فروش به شدت پایین آمد. خرید صرفا از سوی کسانی انجام می‌شد که ملک خود را فروخته و باید ناچارا به دنبال خانه مناسب باشند.

اما بعد از نشست خبری ۱۸ دی‌ماه دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا که با عقب‌نشینی او از مواضع خصمانه همراه بود التهاب بازار مسکن فرو نشست. او گفت: «باید به توافقی دست یابیم که به ایران اجازه می‌دهد تا به پیشرفت و رفاه اقتصادی برسد و از منابع بالقوه بی نهایت خود استفاده کند؛ ایران کشور خیلی خوبی است». این مواضع به روشنی نشان داد که دشمن از مواضع قبلی خود کوتاه آمده است. در پی این اظهارات دلار که طی روز‌های قبل از آن مرز ۱۳ هزار تومانی را رد کرد مسیر نزولی در پیش گرفت و روز شنبه ۲۱ دی ماه در آستانه ورود به کانال ۱۲ هزار تومان قرار گرفت. این آرامش احتمالا بر بازار مسکن نیز تاثیرگذار خواهد بود و کارشناسان معتقدند که به تدریج شرایط به سمت آرامش و افزایش معاملات پیش می‌رود.

لغو بسیاری از نشست‌ها در دفاتر املاک

دفاتر املاک مهم‌ترین ویژگی روز‌های گذشته بازار مسکن را «لغو نشست» به دلیل نگرانی فروشندگان از آینده بازار عنوان می‌کنند. آن‌ها عنوان می‌کنند با وجود آن‌که معاملات مقداری نسبت به آذرماه پایین آمده، اما تعداد خریداران مصمم از فروشندگان مصمم بیشتر است.

مهدی سلطان‌محمدی، کارشناس بازار مسکن درباره تحلیل این بازار در شرایط کنونی گفت: از چند زاویه می‌شود اوضاع بازار مسکن در شرایط فعلی را بررسی کرد؛ در تمام کشور‌ها نوسانات قیمت در چنین شرایطی تا حد زیادی به سیاست‌های اتخاذ شده دولت‌ها مربوط می‌شود. ممکن است برای پاسخگویی به عطشی که برای خرید کالا‌های سرمایه‌ای به وجود می‌آید دولت‌ها به سمت افزایش نقدینگی بروند که منجر به ایجاد زنجیره‌ای از تورم در تمام حوزه‌ها از جمله مسکن شود و حتی به اعداد غیر قابل کنترلی برسد. اما در مقطع فعلی که نگرانی‌ها از بین رفته چنین فرضیه‌ای برای بازار مسکن در ایران قابل تصور نیست.

وی تصریح کرد ادراک و برداشت بخشی از جامعه این بود که ما با یک تورم افسارگسیخته پس از تغییر قیمت سوخت مواجه می‌شویم و این باعث شد که خریداران به صرافت بیافتند که قبل از گران شدن، خرید خود را انجام دهند. بعضی فروشندگان هم که فکر می‌کردند بازار به سمت رکود می‌رود از این رونق استفاده کردند و واحد خود را فروختند. این باعث شد که حجم معاملات بالا برود و قیمت‌ها مقداری اندکی افزایش یابد، اما به نظر من این شرایط پایدار نخواهد بود و این‌طور نیست که دوباره شاهد رشد غیرقابل کنترل قیمت‌ها باشیم.

آذرماه ۱۳۹۸ میانگین قیمت مسکن شهر تهران به ۱۳ میلیون و ۴۷۴ هزار تومان در هر متر مربع رسید که نسبت به ماه آبان ۶.۸ درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳۹.۹ درصد افزایش یافت. این اولین رشد قابل توجه ماهانه از اردیبهشت ماه امسال تا کنون بوده است. بر اساس اعلام دفتر مسکن هم‌چنین در آذرماه ۱۳۹۸ تعداد ۹۶۶۴ قرارداد خرید و فروش مسکن در تهران به امضا رسیده که نسبت به ماه قبل ۱۳۷ درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳۹ درصد افزایش نشان می‌دهد.