.svg)
پلي به قدمت ۱۵۰۰ سال /عکس
جاده‌ها و راه‌ها را مي‌توان شريان حياتي هر سرزمين ناميد. در هر دوره از تاريخ راه‌هاي ارتباطي ميان شهر‌ها و مناطق مختلف هر كشور، نمايانگر ميزان تمدن و پيشرفت آن سرزمين بوده است.
در اين ميان نقش پل‌ها و گذرگاه‌هايي كه انسان‌ها روي رودخانه‌ها و دره‌ها و گذرگاه‌هاي سيلاب بنا مي‌كند، بسيار پراهميت بوده و قدمت و نوع آنها نشان‌دهنده سطح علمي و هنري معماران و سازندگان آنهاست.
يكي از اين پل‌ها كه حدود 1500 سال پيش در ايران ساخته شده و هنوز بقاياي آن پابرجا باقي مانده است، پل چم نمشت است كه در خط مرزي استان‌هاي ايلام و لرستان قرار گرفته است.
اين پل در چهار كيلومتري شمال دره‌شهر مقابل روستاي چم‌كلان قرار دارد. نكته جالب توجه اين است كه پايه‌هاي اين پل امروزه در فاصله حدود 500 متري از بستر فعلي رود قرار گرفته و در ميان مزارع روستاييان است؛ يعني اين كه رود خروشان و پر آب سيمره كه روزگاري دور يعني در زمان احداث پل در دوره ساسانيان از زير آن عبور مي‌كرده،
بتدريج با تغيير مسير خود از پايه‌هاي اين پل جدا شده و امروزه به هيچ عنوان تماسي ميان پل و آب وجود ندارد و از بد حادثه قرار گرفتن اين پل بين زمين‌هاي كشاورزي موجب شده است به‌صورت ناخواسته هر سال همراه با كشت و زرع در زمين‌هاي اطراف، بخش‌هايي از پل دچار آسيب‌ديدگي شود.
رود سيمره در حد وسط ايلام و لرستان قرار دارد و نقش مرزي طبيعي ميان دو استان را بازي مي‌كند؛ به گونه‌اي كه در شمال اين رودخانه، استان لرستان و در جنوب آن استان ايلام واقع شده و پل در بخش شمالي ساحل رود است و شايد يكي از دلايل كم‌توجهي به وضعيت اين پل همين مساله موقعيت آن است كه مسوولان هر استان آن را در حوزه ديگري مي‌دانند!
به هر حال پس از پياده شدن از خودرو براي رسيدن به پل با مانعي بزرگ به نام رود سيمره رو‌به‌رو شدم كه متاسفانه در آن حوالي هم پلي كه بتواند ما را به آن سمت برساند وجود نداشت كه احتمالا دليل آن هم نبود روستا يا شهري در آن حوالي است.
روستاييان براي عبور از اين رود راه‌حلي ابتكاري و عجيب و البته بسيار خطرناك ابداع كرده‌اند؛ يعني آنها عرض رود را با استفاده از تيوپ باد شده تراكتور كه روي آن با تخته پوشيده شده است، طي مي‌كنند و من هم به ناگزير و با لطف يكي از همين كشاورزان مهربان، توانستم با اين وسيله عجيب و غريب و در حالي كه دوربينم را از ترس افتادن در آب محكم در دست نگاه داشته بودم، گذر كنم!
در حال حاضر 17 پايه ستون پل به صورت مخروبه باقي مانده و هيچ شواهدي مبني بر شكل و فرم قوس‌ها و چشمه‌ها ديده نمي‌شود.
كشاورزان محلي كه برايشان خيلي عجيب بود كسي تنها براي ديدن اين پايه‌هاي سنگي به اين منطقه سفر كند ، در تمام مراحل عكاسي و تهيه گزارش كنجكاوانه كارهاي مرا زير نظر داشته و در پايان هم مرا به يك استكان چاي داغ با طعم دود و طبيعت مهمان كردند.
در حال حاضر بقاياي پايه‌هاي بيروني پل و موج شكن‌هاي آن بوضوح ديده مي‌شود. كيفيت معماري پل و نوع مصالح به كار رفته و روش ساخت آن با آثار تاريخي دره‌شهر مطابقت دارد. اين پل با خطي مستقيم به دهليز ورودي آثار دوران ساساني دره‌شهر مربوط مي‌شود.
ابودلف جهانگيرعرب درباره اين پل مي‌نويسد: «ميان سيمره و طرحان پل بزرگ زيبا و عجيبي وجود دارد كه دو برابر پل خانقين است».
ياقوت حموي مولف معحم البلدان (623 ه.ق.) نيز درباره اين پل نوشته است: «سيمره هم نخل و هم زيتون و هم بادام و هم برف دارد و در راه بين سيمره و دهكده مجاور آن طرحان پل عجيب و شگفت‌آوري است كه از عجايب پل‌هاي عالم محسوب مي‌شود.اين پل 18 چشمه داشته و اندازه دهانه هر طاق فاصله بين دو پايه 15 متر و طول تمام پل بيش از 270 متر بوده است.»
احسان محمدحسيني
ارسال نظر