بیماری آدیسون چیست و چه علائمی دارد؟

در بیماری آدیسون غدد فوق کلیوی که درست در بالای کلیه‌ها قرار گرفته اند کورتیزول و آلدسترون بسیار کمی تولید می‌کنند.

کلیه گروه‌های سنی و جنسیت‌ها میتوانند به بیماری آدیسون مبتلا شوند و این بیماری میتواند جان انسان را به خطر بیاندازد. درمان بیماری شامل مصرف برخی هورمون‌ها و تامین کردن مواردی است که دیگر در بدن تولید نمی‌شوند.

علائم بیماری آدیسون

علائم بیماری آدیسون عموما به صورت آهسته ایجاد می‌شوند و چندین ماه طول می‌کشد تا به طور کامل در بدن فرد بیمار دیده شوند. این بیماری غالبا به قدری کند پیش می‌رود که علائمش نادیده گرفته می‌شوند تا اینکه یک بیماری یا جراحت در بدن فرد رخ می‌دهد و علائم آدیسون به شکل شدیدتری خود را نشان می‌دهند. در هر حال این علائم به شرح زیر هستند:

خستگی زیاد
کاهش وزن و اشتها
تیره شدن پوست (هایپرپیگمنتیشن)
افت فشار خون تا حد غش کردن
علاقه به مصرف نمک
افت قند خون
علائم هاضمه شامل اسهال و استفراغ
درد‌های شکمی
درد‌های عضلانی یا مفصلی
افسردگی و دیگر نشانه‌های رفتاری
ریزش موی بدن یا کاهش میل جنسی در زنان
نارسایی حاد آدرنال (بحران آدیسونی)

گاهی اوقات علائم و نشانه‌های بیماری آدیسون به یکباره در فرد نشان داده می‌شوند. نارسایی حاد آدرنال که به آن بحران آدیسونی هم می‌گویند میتواند باعث مرگ فرد شود. اگر فرد علائم زیر را مشاهده کرد باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه نماید:

ضعف شدید
گیجی
درد کمر و پا
درد‌های شدید شکمی، حالت تهوع یا اسهال که باعث افت آب بدن می‌شود
کاهش سطح هوشیاری یا هذیان گویی

افرادی که دچار نارسایی حاد آدرنال می‌شوند ممکن است این علائم را هم تجربه کنند:

افت فشار خون
افزایش سطح پتاسیم و افت سدیم

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم رایج بیماری آدیسون شامل موارد زیر را در خود مشاهده کردید به پزشک مراجعه نمایید:

تیره شدن نواحی مختلف پوست
خستگی شدید
کاهش غیرعمدی وزن
مشکلات هاضمه‌ای شامل حالت تهوع، اسهال و درد‌های شکمی
سبکی سر یا غش
علاقه زیاد به نمک
درد‌های مفصلی و عضلانی
علل بیماری آدیسون

بیماری آدیسون در نتیجه آسیب به غدد آدرنال یا فوق کلیوی بروز می‌کند و در نتیجه این آسیب مقدار کافی از هورمون‌های کورتیزول و آلدوسترون در بدن تولید نمی‌شوند. غدد فوق کلیوی بخشی از غدد درون ریز بدن هستند و هورمون‌هایی را تولید می‌کنند که به کلیه اندام‌ها و بافت‌های بدن دستور می‌دهند.

غدد فوق کلیوی از دو بخش تشکیل شده اند؛ بخش داخلی که هورمون‌های مشابه به آدرنالین را می‌سازد و بخش خارجی یا کورتکس که گروهی از هورمون‌ها به نام کورتیکو استروئید را تولید می‌کند. کورتیکو استروئید شامل موارد زیر است:

گلوکوکورتیکوئید: این هورمون‌ها که شامل کورتیزول می‌شوند توانایی بدن برای تبدیل غذا به انرژی را تحت تاثیر قرار می‌دهند و به بدن کمک می‌کنند به استرس واکنش نشان دهد.

مینرالوکورتیکوئید: این هورمون‌ها که شامل آلدوسترون هم می‌شوند تعادل سدیم و پتاسیم بدن را نگه می‌دارند تا فشار خون در سطح نرمال بماند.

آندروژن ها: این هورمون‌های جنسی مردانه به مقدار اندک در بدن زنان و مردان تولید می‌شوند و باعث ایجاد بافت عضلانی و میل جنسی در مردان شده و حس سلامتی را در هر دو جنسیت زن و مرد ایجاد می‌کنند.

پیشگیری

بیماری آدیسون قابل پیشگیری نیست، اما میتوانید قدم‌هایی برای جلوگیری از ابتلا به شکل حاد آن بردارید:

اگر همیشه احساس خستگی و ضعف می‌کنید و بی دلیل در حال لاغر شدن هستید به پزشک مراجعه کنید.

اگر این بیماری در شما تشخیص داده شده از پزشک خود بپرسید چطور می‌توانید سطح کروتیکواستروئید بدنتان را بالا ببرید.
اگر بیماری در شما شدت گرفت و علائمی نظیر استفراغ را مشاهده کردید به اورژانس مراجعه کنید.

برخی مبتلایان به بیماری آدیسون نگران عوارض مصرف هیدروکورتیزون یا پردنیزون می‌شوند، چون قبلا با عوارض‌های مصرف آن در اشخاص دیگری که به دلایل دیگر آن‌ها را مصرف می‌کنند روبرو شده اند.

اما باید در نظر داشته باشید که مبتلایان به بیماری آدیسون دچار عوارض شدید مصرف گلوکوکورتیکوئید نمی‌شوند، چون دز مصرفی آن‌ها برابر با مقداری است که بدنشان باید تولید می‌کرد، اما توانایی اش را ندارد.

منبع: روزیاتو